Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και πάρα πολύ καιρό ότι η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυξάνει τους κινδύνους πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης.

Νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι εκθέσεις στην ατμοσφαιρική ρύπανση, είναι πολύ υψηλότερες σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και μάλιστα ότι αυτές προέρχονται κυρίως από εσωτερικές πηγές ρύπανσης. Το 2019, για παράδειγμα, περίπου ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός ανέπνεε τη ρύπανση του οικιακού εσωτερικού αέρα, από τη φωτιά κατά το μαγείρεμα. Επίσης, το 92% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε σε περιοχές στις οποίες η ποιότητα του αέρα δεν πληρούσε τις συστάσεις ελάχιστου κινδύνου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Τι είναι ο πρόωρος τοκετός;

Πρόωρος τοκετός είναι ο τοκετός που συμβαίνει τρεις εβδομάδες ή περισσότερες πριν από την εκτιμώμενη ημερομηνία γέννησης του μωρού. Με απλά λόγια, ο πρόωρος τοκετός συμβαίνει πριν από την 37^η εβδομάδα της κύησης. Τα πρόωρα μωρά, ειδικά αυτά που γεννιούνται πολύ νωρίς, έχουν συνήθως περίπλοκα ιατρικά προβλήματα. Όσο πιο νωρίς γεννηθεί το μωρό, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος επιπλοκών.

Ανάλογα με το πόσο νωρίς γεννιέται ένα μωρό, κατατάσσεται στις ακόλουθες κατηγορίες:

• Όψιμα πρόωρα: Τα μωρά που γεννιούνται μεταξύ 34ων και 36 συμπληρωμένων εβδομάδων κύησης.
• Μέτρια πρόωρα: Τα μωρά που γεννιούνται μεταξύ 32 και 34ων εβδομάδων κύησης.
• Πολύ πρόωρα: Τα μωρά που γεννιούνται σε λιγότερες από 32 εβδομάδες κύησης.
• Εξαιρετικά πρόωρα: Τα μωρά που γεννιούνται κατά τη διάρκεια ή πριν την 25η εβδομάδα κύησης.

Ο εσωτερικός μολυσμένος αέρας αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού;

Για την παρούσα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο PLOS Medicine, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 124 μελέτες που αφορούσαν την ατμοσφαιρική ρύπανση, το βάρος γέννησης και τον πρόωρο τοκετό, σε μια προσπάθεια να δουν τον ρόλο που παίζει η εσωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία συχνά αγνοείται.

Οι περισσότερες μελέτες προήλθαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Αυστραλία, ενώ μερικές περιελάμβαναν ευρήματα από την Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αμερική και την υποσαχάρια Αφρική. Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους αναφορές από την Αφρική και την Ασία επειδή το μαγείρεμα σε εσωτερικούς χώρους είναι πιο συνηθισμένο σε αυτές τις περιοχές.

Μετά την ανάλυση των δεδομένων τους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μόνο το ένα τρίτο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που οδήγησε σε πρόωρους τοκετούς προερχόταν από τον εξωτερικό αέρα, οπότε τα υπόλοιπα δύο τρίτα των πρόωρων τοκετών οφείλονταν στην εσωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση και αφορούσε, κυρίως, χώρες χαμηλού εισοδήματος. (Μάθε αν τα συμπληρώματα DHA μειώνουν τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού)

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στην ατμοσφαιρική ρύπανση οφειλόταν το 16% όλων των περιπτώσεων χαμηλού βάρους γέννησης και το 36% των πρόωρων τοκετών. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι 1 στους 3 πρόωρους τοκετούς θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν δεν υπήρχε έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μάλιστα, οι συγγραφείς της μελέτης εκτιμούν ότι περίπου 5,9 εκατομμύρια πρόωροι τοκετοί σε παγκόσμιο επίπεδο, θα μπορούσαν να αποφευχθούν το 2019 εάν η ατμοσφαιρική ρύπανση διατηρείτο σε επίπεδα ελαχίστου κινδύνου.

Στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, για παράδειγμα, περισσότερο από το ήμισυ όλων των πρόωρων γεννήσεων (52,5%) συνδέθηκε με την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις των συγγραφέων της μελέτης, η διατήρηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου θα μπορούσε να μειώσει τόσο τους πρόωρους τοκετούς (Η χαμηλή δόση ασπιρίνης μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού;), όσο και το ποσοστό χαμηλού βάρους γέννησης κατά 78% σε αυτήν την περιοχή.

Το χαμηλό βάρος γέννησης και ο πρόωρος τοκετός αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου πριν από την ηλικία του ενός έτους, την ίδια ώρα που μπορούν να προκαλέσουν και άλλες δια βίου συνέπειες στο βρέφος. Συγκεκριμένα, αυτά τα βρέφη είναι πιθανότερο να εμφανίσουν διανοητικές και αναπτυξιακές δυσκολίες και άλλα προβλήματα στην πορεία της ζωής τους, όπως προβλήματα στην όραση, στους πνεύμονες και την ακοή τους, άσθμα, προβλήματα στην πέψη και συχνές λοιμώξεις.