Σε μια νέα μελέτη, λοιπόν, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Virginia School of Medicine στο Charlottesville, εστίασαν στο ενδοθήλιο για να ανακαλύψουν το πώς ακριβώς η παχυσαρκία οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, χρησιμοποιώντας δείγματα ανθρώπινων ιστών και μοντέλα ποντικών. Τα συμπεράσματα της μελέτης τους, δημοσιευτήκαν στο περιοδικό Circulation.

Σε ποια συμπεράσματα κατέληξαν οι μελετητές;

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, για να ρυθμιστεί η ροή του αίματος, τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται και διαστέλλονται ανάλογα. Αυτή η δραστηριότητα ρυθμίζεται από την σηματοδότησή του ασβεστίου, κατά την οποία τα ιόντα ασβεστίου επικοινωνούν με τα κύτταρα στα αιμοφόρα αγγεία, ρυθμίζοντας την αγγειοδιαστολή, λέγοντας ουσιαστικά στα αγγεία πότε πρέπει να διασταλούν. Όταν κάποιος είναι παχύσαρκος, αυτή η σηματοδότηση μειώνεται, επηρεάζοντας την αγγειοδιαστολή και οδηγώντας τελικά σε υψηλή αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, ο μηχανισμός που οδηγεί σε αυτή την βλάβη παραμένει ασαφής.

Έτσι, οι επιστήμονες για να μάθουν συγκεκριμένα τις αιτίες που κρύβονται πίσω από την υψηλή αρτηριακή πίεση κατά την παχυσαρκία διερευνήσαν τους κυτταρικούς μηχανισμούς σε δείγματα ανθρώπινων ιστών και σε ποντίκια, τόσο σε κανονικές συνθήκες, όσο και σε συνθήκες παχυσαρκίας. Διαπίστωσαν λοιπόν, ότι υπό κανονικές συνθήκες, μια πρωτεΐνη που ονομάζεται TRPV4 – η οποία υπάρχει στις μεμβράνες των ενδοθηλιακών κυττάρων – επιτρέπει στα ιόντα ασβεστίου να εισέλθουν στα κύτταρα και να διατηρήσουν την αρτηριακή πίεση σε κανονικά επίπεδα. Σε συνθήκες παχυσαρκίας ωστόσο, αυτή η πρωτεΐνη σταματά να κάνει τη δουλειά της και περιορίζεται στις μυοενδοθηλιακές προβολές, οι οποίες είναι εξειδικευμένες προεκτάσεις των ενδοθηλιακών κυττάρων.

Σύμφωνα με τον συντάκτη της μελέτης Swapnil Sonkusare και την ομάδα του, υπό συνθήκες παχυσαρκίας, τα τμήματα των ενδοθηλιακών κυττάρων που περιέχουν TRPV4, παρουσιάζουν αύξηση των επιπέδων των ενζύμων που παράγουν υπεροξυνιτρίτη. Μια ουσία η οποία αποσιωπά την πρωτεΐνη TRPV4, αποτρέποντας το ασβέστιο να εισέλθει στα επιθηλιακά κύτταρα. Αυτό με τη σειρά του, οδηγεί σε μειωμένη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, οδηγώντας τελικά στην αύξηση της.

Πως αυτά τα ευρήματα ανοίγουν την πόρτα σε καλύτερες θεραπείες;

Με βάση αυτές τις πληροφορίες, οι ερευνητές ευελπιστούν ότι μια μέρα θα μπορέσουν να βρουν το φάρμακο που θα στοχεύει αυτόν τον μηχανισμό και θα ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση. Το ερώτημα όμως είναι «σε ποιο μέρος του μηχανισμού θα πρέπει να στοχεύει το φάρμακο;».

Όπως αναφέρει ο Sonkusare, πολλοί άνθρωποι τον ρωτούν «Γιατί δεν χρησιμοποιείτε ένα φάρμακο για να ενεργοποιήσετε άμεσα την TRPV4;». «Η TRPV4», εξηγεί, «υπάρχει σε πολλούς άλλους ιστούς του σώματος, όπως του εγκεφάλου, των μυών και της ουροδόχου κύστης. Έτσι, αν ενεργοποιηθεί απευθείας η TRPV4, πιθανότατα θα υπάρξουν ανεπιθύμητες παρενέργειες». Αυτός, λοιπόν, είναι και ο λόγος θα ήταν καλύτερο να βρεθεί μια προσέγγιση που να στοχεύει συγκεκριμένα τη λειτουργία της TRPV4 σε περιπτώσεις παχυσαρκίας. «Σε αυτή την περίπτωση», λέει, «μπορεί να είναι χρήσιμο να στοχεύσουμε είτε την υπεροξυνιτρίτη, είτε τα ένζυμα που την παράγουν. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, χωρίς να προκαλέσει παρενέργειες σε άλλους ιστούς του οργανισμού».