Τι είναι η αγχώδης κοινωνική διαταραχή;

Η κοινωνική αγχώδης διαταραχή (Social Anxiety Disorder) είναι μια αρκετά σοβαρή μορφή διαταραχής όπου το άτομο αισθάνεται έντονο και παρατεταμένο άγχος και δυσκολεύεται ή αρνείται να εκτεθεί σε κοινωνικές συνθήκες ή καταστάσεις όπου μπορεί οι άλλοι να ασκήσουν κριτική στο ίδιο ή στις δεξιότητες του, και διαφέρει πολύ από το να είναι κανείς ντροπαλός. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού συγχέει τις δύο καταστάσεις και θεωρεί πως το πρόβλημα του είναι η συστολή, ενώ στην πραγματικότητα πάσχει από κοινωνική αγχώδη διαταραχή. Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της και πώς μπορεί κανείς να διακρίνει σε ποια κατηγορία ανήκει;

Μήπως είμαι απλώς ντροπαλός;

Πολλοί άνθρωποι είναι εκ φύσεως ντροπαλοί ή αισθάνονται μια μικρή ανασφάλεια όταν πρόκειται να βρεθούν σε άγνωστο κοινωνικό περιβάλλον ή να κάνουν μια δημόσια ομιλία. Το άγχος όμως αυτό είναι μικρής διάρκειας και παροδικό και δεν συνοδεύεται από τα πιο έντονα συμπτώματα που εμφανίζει η αγχώδης κοινωνική διαταραχή.

Στην τελευταία, το άτομο αν για παράδειγμα έχει να κάνει μια ομιλία, για μέρες ή εβδομάδες πριν μπορεί να εμφανίσει έντονο άγχος που το καταβάλλει, να έχει διαταραχές στον ύπνο, να σκέφτεται διαρκώς την κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει και να κάνει υποθετικά σενάρια, ενώ, τέλος, όταν πλησιάσει η ώρα της ομιλίας να εμφανίσει ταχυπαλμίες, έντονη εφίδρωση, ζάλη ή λιποθυμικές τάσεις, τρέμουλο ή να μην μπορεί να μιλήσει καθόλου από το στρες.

Είναι λοιπόν κατανοητό πως αυτά τα συμπτώματα του κοινωνικού άγχους διαφοροποιούνται αρκετά από τα πρώτα και αποτελούν μια διαταραχή η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη βοήθεια ειδικού, προκειμένου το άτομο να μπορέσει πάλι να λειτουργήσει φυσιολογικά και να απαλλαγεί από τις δυσάρεστες σωματικές και ψυχικές εκδηλώσεις του άγχους.

Οι ρίζες της κοινωνικής φοβίας βρίσκονται συνήθως στην παιδική ηλικία

Οι κοινωνικές δεξιότητες αναπτύσσονται σε πολύ μικρή ηλικία, όταν αρχίζει να γίνεται η κοινωνικοποίηση και αν δεν έχουν αναπτυχθεί σωστά ή επαρκώς, το άτομο μεγαλώνοντας μπορεί να εμφανίσει προβλήματα στη συναναστροφή και την αλληλεπίδραση με τους γύρω του ή να αποφεύγει να εκτεθεί σε κοινωνικές συνθήκες όπου η προσοχή θα είναι στραμμένη άνω του. Επιπροσθέτως, αποφεύγει καταστάσεις όπου ενδέχεται να βρεθεί στη θέση να δεχτεί κριτική, ιδιαίτερα αν αυτή πρόκειται να γίνει δημόσια.

Ποιοι κινδυνεύουν να εμφανίσουν αγχώδη κοινωνική διαταραχή;

• Όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό παρόμοιας διαταραχής
• Άνθρωποι που παλαιότερα είχαν εμφανίσει έντονο στρες σε αντίστοιχες καταστάσεις
• Άτομα που ήταν στο παρελθόν θύματα bullying
• Εκείνοι που είχαν μια αρνητική ή τραυματική εμπειρία στο παρελθόν και είχαν αισθανθεί ντροπιασμένοι μπροστά σε κόσμο
• Άτομα που δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς τις κοινωνικές δεξιότητες κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Υπάρχει τρόπος να ξεπεραστεί το κοινωνικό άγχος;

Η συγκεκριμένη μορφή διαταραχής σύμφωνα με τους ειδικούς θεραπευτές ανταποκρίνεται πολύ καλά στην Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία, συχνά τροποποιώντας τις πεποιθήσεις του ασθενούς και εξαλείφοντας τις φοβίες του, που είναι και η ρίζα του προβλήματος. Επίσης, ο ασθενής μαθαίνει τεχνικές διαχείρισης άγχους και χαλάρωσης και αποκτά τις κοινωνικές δεξιότητες οι οποίες δεν είχαν αναπτυχθεί σωστά ή επαρκώς κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, με αποτέλεσμα τουλάχιστον το 70% όσων υποφέρουν από κοινωνική φοβία να θεραπεύονται πλήρως.