Ένας πλήρης οδηγός για τα μη συνταγογραφούμενα αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Γενικές πληροφορίες

Μη συνταγογραφούμενα (OTC – Over-The-Counter) είναι τα φάρμακα που μπορείτε να αγοράσετε χωρίς την συνταγή γιατρού. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs) είναι αυτά που βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής, κάτι που με την σειρά του οδηγεί την ανακούφιση του πόνου.

Ορισμένα από τα πιο κοινά μη συνταγογραφούμενα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη είναι:

• Η ασπιρίνη
• Η ιβουπροφαίνη
• Η ναπροξαίνη

Τα εν λόγω φάρμακα τείνουν να είναι πολύ αποτελεσματικά, να δρουν γρήγορα και να έχουν λιγότερες παρενέργειες συγκριτικά με τα κορτικοστεροειδή, τα οποία είναι επίσης αντιφλεγμονώδη. Ωστόσο, προτού χρησιμοποιήσετε ένα μη συνταγογραφούμενο αντιφλεγμονώδες, οφείλετε να ενημερωθείτε για τις πιθανές παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.

Μηχανισμός δράσης των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων

Τα φάρμακα αυτά δρουν αναστέλλοντας την δράση των προσταγλανδινών, ουσίες που ενεργοποιούν τις νευρικές απολήξεις και ενισχύουν την αίσθηση του πόνου κατά την φλεγμονή. Ένας ακόμη ρόλος τους έγκειται στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Μπλοκάροντας, λοιπόν, την δράση των προσταγλανδινών, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου και του πυρετού.

Στην πραγματικότητα, τα φάρμακα αυτά είναι αποτελεσματικά για την ανακούφιση πολλών συμπτωμάτων, όπως:

• Πονοκέφαλος
• Πόνος στην πλάτη
• Μυϊκός πόνος
• Φλεγμονή και ακαμψία προκαλούμενη από αρθρίτιδα
• Πόνοι περιόδου
• Πόνος ύστερα από κάποια μικροεπέμβαση
• Πόνος λόγω εξάρθρωσης

Αν βρίσκεστε σε υψηλό κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει την καθημερινή λήψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης.

Παρενέργειες

Το γεγονός ότι μπορείτε να αγοράσετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη χωρίς συνταγογράφηση δεν σημαίνει ότι είναι ελεύθερα παρενεργειών. Ορισμένες από τις πιο συχνά αναφερόμενες παρενέργειες είναι οι στομαχικές διαταραχές, η διάρροια και τα αέρια. Μπορείτε να τις ελαχιστοποιήσετε λαμβάνοντας τα φάρμακα μαζί με φαγητό, γάλα ή αντιόξινα. Λιγότερο συχνά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορούν να προκαλέσουν ζάλη ή ήπιο πονοκέφαλο.

Σοβαρές παρενέργειες που χρήζουν άμεσης ιατρικής περίθαλψης είναι:

• Θολή όραση
• Βουή στα αυτιά
• Αίμα στα ούρα ή τα κόπρανα
• Κατακράτηση υγρών
• Εξανθήματα, κνίδωση και φαγούρα
• Έντονος στομαχικός πόνος
• Αιματέμεση (εμετός με αίμα)
• Πόνος στο στήθος
• Ίκτερος
• Ταχυπαλμία

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα προορίζονται για περιστασιακή και βραχυπρόθεσμη χρήση. Ο κίνδυνος εμφάνισης παρενεργειών αυξάνει με την παρατεταμένη λήψη τους.

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκων

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορούν να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα, όπως φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Αυτή η αλληλεπίδραση μπορεί να οδηγήσει στην μείωση της αποτελεσματικότητάς τους.

Η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών μαζί με:

• Ασπιρίνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο στομαχικών ελκών.
• Λίθιο (ως αντιψυχωσικό) δύναται να οδηγήσει σε επικίνδυνη συσσώρευση της συγκέντρωσής του στο σώμα
• Βαρφαρίνη (ως αντιπηκτικό) πιθανώς να ενισχύσει την δράση της τελευταίας και να οδηγήσει σε ακατάσχετη αιμορραγία.
• Κυκλοσπορίνη (ως ανοσοκατασταλτικό) μπορεί να προκαλέσει νεφρική βλάβη.
• Εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) μπορεί να εμφανίσει αιμορραγία πεπτικού συστήματος.
• Διουρητικά ίσως να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση και νεφρική βλάβη, αν και κάτι τέτοιο είναι αρκετά σπάνιο.

Τι ισχύει για τα παιδιά;

Άτομα κάτω των 18 ετών που πάσχουν από ανεμοβλογιά ή γρίπη οφείλουν να αποφεύγουν την ασπιρίνη ή σκευάσματα που την περιέχουν, καθώς η χορήγησή της μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο του συνδρόμου Reye, το οποίο οδηγεί σε ηπατική και εγκεφαλική βλάβη. Σημειώστε ότι το σύνδρομο αυτό μπορεί να αποβεί θανατηφόρο.

Χρήσιμες συμβουλές για την σωστή χρήση των μη συνταγογραφούμενων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων

1. Αξιολογήστε τις ανάγκες σας

Ορισμένα φάρμακα, όπως η παρακεταμόλη, βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου, αλλά όχι στην μείωση της φλεγμονής. Αν ο οργανισμός σας αντέχει τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τότε αυτά αποτελούν μία καλύτερη προσέγγιση για την αρθρίτιδα ή άλλου είδους φλεγμονές.

2. Διαβάστε το φυλλάδιο των οδηγιών

Ορισμένα μη συνταγογραφούμενα φαρμακευτικά προϊόντα συνδυάζουν παρακεταμόλη μαζί με αντιφλεγμονώδεις δραστικές ουσίες. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί επίσης να βρίσκονται σε φάρμακα για το κρυολόγημα και την γρίπη. Βεβαιωθείτε ότι διαβάζετε προσεκτικά την λίστα των συστατικών σε όλα τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, ώστε να γνωρίζετε ακριβώς τι δραστικές ουσίες λαμβάνετε, καθώς και την ποσότητα αυτών. Η λήψη μεγάλης ποσότητας μιας τέτοιας ουσίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για την εμφάνιση παρενεργειών.

3. Αποθηκεύστε τα φάρμακα καταλλήλως

Τα φάρμακα μπορούν να χάσουν την δραστικότητά τους πριν την ημερομηνία λήξης αν φυλάσσονται σε ζεστό και υγρό μέρος, όπως το μπάνιο. Για να τα διατηρήσετε αναλλοίωτα, φυλάξτε τα σε δροσερό και ξηρό μέρος.

4. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη δεν είναι κατάλληλα για όλους. Προτού πάρετε τέτοια φάρμακα, ελέγξτε με τον γιατρό σας αν έχετε:

• Αλλεργική αντίδραση στην ασπιρίνη ή άλλα παυσίπονα
• Ηπατική ή νεφρική νόσο
• Υψηλή αρτηριακή πίεση ή καρδιοπάθεια
• Κάποια ασθένεια του αίματος
• Αιμορραγία ή έλκος στο στομάχι
• Προβλήματα με το έντερο

Πρέπει, επίσης, να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αναφορικά με την ασφάλεια λήψης ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους φαρμάκου αν καταναλώνετε τρία ή περισσότερα αλκοολικά ποτά την ημέρα ή αν λαμβάνετε αντιπηκτικά.

Συμπερασματικά

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορούν να αποδειχθούν πολύ αποτελεσματικά στην ανακούφιση του πόνου που προκαλείται από φλεγμονή. Ωστόσο, οφείλετε να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας σχετικά με την ημερήσια δοσολογία και να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να εμπεριέχονται σε κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα, για αυτό διαβάστε προσεκτικά το φυλλάδιο των οδηγιών σε οποιοδήποτε μη συνταγογραφούμενο φάρμακο αγοράζετε.