Το τσιγάρο, μια βλαβερή αλλά εθιστική συνήθεια

Το κάπνισμα αποτελεί μια συνήθεια που αφορά ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, το οποίο, σύμφωνα με έρευνες προσεγγίζει τα 971 εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο.

Το τσιγάρο λόγω της ψυχοδιεγερτικής του ιδιότητας και των ουσιών του όπως η νικοτίνη που λειτουργεί ως διεγερτικό του νευρικού συστήματος αυξάνοντας την αδρεναλίνη και την ντοπαμίνη, δημιουργεί ένα αίσθημα χαλαρότητας  και μια ευχάριστη αίσθηση που προκαλεί την επιθυμία επανάληψης της συγκεκριμένης διαδικασίας. Το στρες είναι ένας από τους παράγοντες που αυξάνουν την ανάγκη για κάπνισμα καθώς αρκετοί καπνιστές αναφέρουν πως τους προσφέρει ανακούφιση και τους βοηθά να καταπολεμήσουν το άγχος.

Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο σώμα

Το κάπνισμα σε καθημερινή βάση δημιουργεί επιπλοκές στον οργανισμό καθώς προκαλεί μια σειρά από βλάβες μακροπρόθεσμα όπως καρδιοαγγειακές παθήσεις, αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων , βλάβες στους πνεύμονες, καθώς και μείωση της γονιμότητας. Επιπλέον, οι αρνητικές επιπτώσεις δεν περιορίζονται μόνο σε ατομικό επίπεδο, καθώς  επηρεάζονται οι οικονομίες των κρατών εφόσον αυξάνονται οι δαπάνες στην υγεία, οδηγώντας κράτη -όπως η Σουηδία- σε αναζήτηση μεθόδων που θα ωθήσουν τους πολίτες στην οριστική διακοπή του καπνίσματος. Οι παραπάνω τρόποι συμβάλουν στη βελτίωση της δημόσιας υγείας και αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής, μειώνοντας τα ποσοστά θνησιμότητας.

Συμβουλές για πιο εύκολη διακοπή του καπνίσματος

1.Αναζητήστε το κατάλληλο κίνητρο 

Επειδή όπως προαναφέρθηκε το τσιγάρο ενεργοποιεί ορμονικές διαδικασίες που δημιουργούν ευχάριστη αίσθηση και για κάποιους ανθρώπους αποτελεί αντίμετρο σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν, καλό είναι να συνδεθεί η διακοπή του καπνίσματος με κάποιο στόχο – κίνητρο ή κάποια επιβράβευση. Η βελτίωση της εμφάνισης και της φυσικής κατάστασης, το αίσθημα της πρωινής ευεξίας που προκαλείται όταν γίνεται διακοπή του καπνίσματος ή και τα επιπλέον χρήματα που μπορεί κανείς να εξοικονομεί όταν σταματήσει το κάπνισμα, μπορεί να αποτελέσουν σημαντικά κίνητρα που θα βοηθήσουν στην δύσκολη αυτή προσπάθεια. Τα επιπλέον χρήματα που θα εξοικονομηθούν μπορεί να χρησιμοποιηθούν στο τέλος του έτους για την πραγματοποίηση ενός ταξιδιού, την αγορά ρούχων ή κάποιου άλλου αντικειμένου.

2.Διακοπή του καπνίσματος σταδιακά ή “μια και έξω”;

Ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και την αποφασιστικότητα του καθενός, πρέπει να καθοριστεί από τον ίδιο τον καπνιστή και το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο θα πρέπει να σταματήσει οριστικά το κάπνισμα. Συνήθως, υπάρχουν δύο κατηγορίες: εκείνοι που προτιμούν να κόψουν “μαχαίρι” το κάπνισμα και εκείνοι που θέλουν να μειώσουν σταδιακά τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν καθημερινά, ώσπου να επιτύχουν την οριστική διακοπή του. Και οι δύο μέθοδοι έχουν τα υπέρ και τα κατά τους.

Σύμφωνα με μελέτες, όσοι σταματούν το κάπνισμα εντελώς έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παραμείνουν πιστοί στην απόφασή τους μακροχρόνια και να μην το ξεκινήσουν πάλι. Όμως, ένας μεγάλος αριθμός αυτών αναζητά τη γεύση και την ευχαρίστηση που προσφέρει το τσιγάρο και έτσι υποκύπτουν στον πειρασμό.

Από την άλλη, η σταδιακή ελάττωση του καπνίσματος, εγκυμονεί μεν τον κίνδυνο το άτομο να επανέλθει στις παλιές του συνήθειες ιδιαίτερα όταν είναι πιεσμένο ψυχολογικά, κουρασμένο ή απλά παρασυρθεί από άλλους καπνιστές, όμως οι πιθανότητες να μειώσει ή να σταματήσει το κάπνισμα αυξάνονται, καθώς δεν αισθάνεται έντονο το αίσθημα της έλλειψης του τσιγάρου. Παρόλα αυτά η παλινδρόμηση είναι συχνή, η διαδικασία χρονοβόρα και πολλές φορές δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

3.Δοκιμή υποκατάστατων νικοτίνης 

Η ουσία που συνδέεται με τον εθισμό που προκαλεί το κάπνισμα, είναι η νικοτίνη. Επειδή το τσιγάρο έχει περίπου 4500 ουσίες όπως υδροκυάνιο, κατεχόλες ,κινόνες και πολλές άλλες, εκ των οποίων περίπου 50 είναι καρκινογόνες όπως το βενζόλιο και το πολώνιο, είναι προτιμότερο να γίνεται λήψη μόνο της ουσίας που αποζητά ο οργανισμός και εμφανίζεται εθισμός δηλαδή η νικοτίνη. Με αυτό τον τρόπο μπορεί με την συμβουλή του γιατρού να γίνει λήψη προϊόντων νικοτίνης -όπως για παράδειγμα τσίχλες και επιθέματα-τα οποία μέσω της νικοτίνης που προσφέρουν στον οργανισμό βοηθούν στη σταδιακή ελάττωση του καπνίσματος και στη συνέχεια, στην οριστική διακοπή του.

4.Αναζήτηση στήριξης από το περιβάλλον

Πολύ βασικός παράγοντας στην προσπάθεια της διακοπής του καπνίσματος αποτελεί το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Η συμπαράσταση από την οικογένεια και  η επιβράβευση της προσπάθειας του πρώην καπνιστή είναι πολύ σημαντική για τον τελευταίο και αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας στον αγώνα που δίνει. Σε περιπτώσεις που το άτομο δυσκολεύεται πολύ υπάρχουν ειδικές ομάδες που βοηθούν μέσω θεραπευτικών κύκλων στην διαδικασία διακοπής του καπνίσματος παρέχοντας ψυχολογική στήριξη.

5.Διαχείριση του άγχους

Η διαχείρηση του στρες είναι πολύ σημαντική ώστε να μπορέσει το άτομο να αποφύγει τυχόν υποτροπές στις παλιές του συνήθειες και συγκεκριμένα, το κάπνισμα. Οι αθλητικές δραστηριότητες , το μασάζ, η ενασχόληση με την μουσική ενδέχεται να βοηθήσουν να βελτιωθεί η ψυχολογική κατάσταση και η διάθεση του ατόμου, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες να ενδώσει ξανά στη βλαβερή αυτή συνήθεια.

6. Σωστή διατροφή 

Η κατανάλωση περισσότερων λαχανικών και φρούτων συμβάλει στην διακοπή του καπνίσματος σύμφωνα με τους ειδικούς δίνοντας την αίσθηση απέχθειας για το τσιγάρο, κάνοντας την αίσθηση της γεύσης πιο έντονη και συνεπώς αποτρέποντας το κάπνισμα. Επιπλέον, αποτελούν τη βάση για την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και παρέχουν ένα επιπλέον κίνητρο στο άτομο που προσπαθεί να διακόψει το κάπνισμα.

7.Αποφυγή συνηθειών που συνδέονται με το κάπνισμα

Πολλές φορές το κάπνισμα συνδυάζεται με την κατανάλωση προϊόντων, όπως ο καφές ή το αλκοόλ, συνεπώς κατά την διαδικασία διακοπής του καπνίσματος είναι πολύ πιθανό όταν κανείς καταναλώνει αυτά τα προϊόντα να εμφανιστεί μια έντονη επιθυμία για κάπνισμα. Ο εντοπισμός αυτών των τροφών ή ροφημάτων είναι ύψιστης σημασίας καθώς και η αντικατάσταση τους με νέα προϊόντα που δεν δημιουργούν ανάγκη για κάπνισμα ή διαφορετικά, το άτομο να προσπαθήσει να αποσπάσει την προσοχή του όταν αισθανθεί έντονη την ανάγκη για κάπνισμα κάνοντας κάποια άλλη δραστηριότητα όπως για παράδειγμα, γυμναστική.

8.Προσήλωση στον στόχο

Η επιμονή και η προσήλωση στον στόχο είναι σημαντική, όπως και η ισχυρή θέληση, διότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που επιχειρούν την διακοπή καπνίσματος ενδίδουν στον πειρασμό, έστω και περιοδικά και αρχίζουν πάλι το κάπνισμα. Κατά συνέπεια, όσο μεγαλύτερη είναι η θέληση για διακοπή του καπνίσματος, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η πιθανότητα να επιτευχθεί ο στόχος.