Οι χώροι πρασίνου, οι χώροι δηλαδή με δέντρα, γρασίδι, λουλούδια, τα δάση, τα πάρκα και οι κήποι, είναι κάτι περισσότερο από αυτό που ονομάζουμε «φύση». Το πράσινο, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι πολύ σημαντικό για την ψυχική ευημερία των ανθρώπων και την γνωστική τους υγεία. Νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open, δείχνει ότι το πράσινο είναι πολύ πιο ευεργετικό για την ψυχική υγεία και το μυαλό, κυρίως των ατόμων που διανύουν τη μέση ηλικία τους.

Σύμφωνα με την Marcia Pescador Jimenez, PhD , επίκουρη καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, υπάρχει μια εκτενής βιβλιογραφία που υποστηρίζει ότι οι χώροι πρασίνου έχουν ευεργετικές συνέπειες στην ψυχική υγεία, αλλά δεν υπάρχει αρκετή έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις τους στην γνωστική λειτουργία μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων. (Πώς οι χώροι πρασίνου συμβάλλουν στην μακροζωία;)

Η έκθεση στο πράσινο υποστηρίζει την υγιή γήρανση του μυαλού;

Για να καλύψουν το πιο πάνω χάσμα για την επίδραση του πρασίνου στην γνωστική λειτουργία, η Jimenez και οι συνάδελφοι της στο πανεπιστήμιο της Βοστώνης, του Χάρβαρντ, του Brigham and Women’s Hospital και το Ιατρικό Κολλέγιο Rush, ανέλυσαν οικιακούς χώρους πρασίνου και την γνωστική λειτουργία χιλιάδων γυναικών μέσης ηλικίας. Διαπιστώθηκε λοιπόν, ότι η έκθεση στο πράσινο είχε άμεση σχέση με ταχύτερες δεξιότητες σκέψης και βέλτιστη ικανότητα συγκέντρωσης.

Για να πραγματοποιήσουν τη μελέτη τους, οι ερευνητές χρειάστηκε να εκτιμήσουν δύο πράγματα: τις γνωστικές ικανότητες των συμμετεχόντων και τον χώρο πρασίνου που υπήρχε γύρω από τα σπίτια τους. Για να αναλύσουν τη γνωστική λειτουργία, χρησιμοποίησαν δεδομένα (2014-2016) από 13.594 γυναίκες 61 ετών κατά μέσο όρο, από τις οποίες το 98% ήταν λευκές. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από τη μελέτη Nurses’ Health Study II, μια από τις μεγαλύτερες έρευνες για τους παράγοντες κινδύνου για χρόνιες ασθένειες στις γυναίκες των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εξέτασαν την ψυχοκινητική ταχύτητα, την προσοχή, τη μάθηση και τη μνήμη. Για να μετρήσουν τον χώρο πρασίνου γύρω από το σπίτι των συμμετεχόντων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δορυφορικές εικόνες και μια μέτρηση που αξιολογεί το κατά πόσο η περιοχή που διαμένει κάποιος ανήκει στις ζώνες πράσινης βλάστησης. 

Μετά την προσαρμογή των δεδομένων τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έκθεση στο πράσινο, είχε άμεση σχέση με αυξημένη ψυχοκινητική ταχύτητα και προσοχή, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, αλλά δεν συσχετίστηκε με την μνήμη και τη μάθηση.

Γιατί το πράσινο βελτιώνει την ικανότητα της σκέψης;

Για να εξηγήσουν τη σχέση μεταξύ του πρασίνου και της βελτιωμένης προσοχής, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια ανάλυση διαμεσολάβησης, αναζητώντας σχετικούς μηχανισμούς και παράγοντες. Για παράδειγμα, ο χώρος πρασίνου συνδέεται συνήθως με μειωμένη ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς και με αυξημένη σωματική δραστηριότητα, η οποία με τη σειρά της μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης, που είναι γνωστός παράγοντας άνοιας.

Η ανάλυση έδειξε ότι η κατάθλιψη, ήταν ο μόνος σημαντικός μεσολαβητικός παράγοντας. Αυτό σημαίνει ότι η ενισχυμένη γνωστική λειτουργία που σχετίζεται με την καθημερινή έκθεση στο πράσινο, μπορεί, τουλάχιστον εν μέρει, να εξηγηθεί από τη μειωμένη κατάθλιψη. (Η κατάθλιψη γερνά πιο γρήγορα τον εγκέφαλο)

Για να κατανοήσουμε καλύτερα την πιθανή σχέση κατάθλιψης, χώρου πρασίνου και γνωστικής βελτίωσης, αρκεί μόνο να σκεφτούμε το τι σημαίνει ο χώρος πρασίνου για μια κοινότητα. Οι χώροι πρασίνου προάγουν την γνωστική υγεία, παρέχοντας ευκαιρίες για σωματική δραστηριότητα και κοινωνική σύνδεση, μειώνουν το άγχος που σχετίζεται με τον θόρυβο και την ατμοσφαιρική ρύπανση, παράγοντες που συνδέονται με την μεσολαβητική επίδραση της κατάθλιψης που εντοπίστηκε στη μελέτη.

Πώς θα πρασινίσετε τον χώρο σας;

Αν δεν ζείτε κοντά σε χώρους πρασίνου, μπορείτε να «φέρετε» το πράσινο στο σπίτι σας και να αποκομίσετε τα οφέλη του:

• Δείτε βίντεο με πράσινους χώρους
• Αγοράστε φυτά εσωτερικού χώρου
• Επισκεφτείτε χώρους πρασίνου για μια βόλτα
• Επισκεφτείτε τον κοινοτικό κήπο της περιοχής σας