Το μικροβίωμα του εντέρου, δηλαδή οι αποικίες των βακτηρίων που ζουν στο έντερο μας, επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την στιγμή της σύλληψης μας, μέχρι το δεύτερο έτος της ζωής μας, ενώ αυτή η περίοδος επηρεάζει και την ανάπτυξη και τον αποικισμό της μικροχλωρίδας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Οι πρώτες 1.000 ημέρες ζωής ενός ανθρώπου, μπορούν να επηρεάσουν βαθιά την υγεία του, από την βρεφική του ηλικία έως την ενηλικίωση.

Πότε ξεκινά ο μεγάλος αποικισμός του μικροβιώματος;

Ο μεγάλος αποικισμός του μικροβιώματος ξεκινά αμέσως μετά τον τοκετό. Κάθε τρόπος τοκετού, φυσιολογικός ή με καισαρική τομή, δημιουργεί ένα διαφορετικό πρότυπο αποικισμού στο έντερο. Η φύση του εντερικού αποικισμού, μετά τη γέννηση έχει βαθιά επίδραση στην ικανότητα ανάπτυξης της εντερικής προστασίας, έναντι λοιμώξεων και φλεγμονωδών νόσων. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάποση των μητρικών μικροβίων, κατά τον τοκετό, είναι πολύ σημαντική για τη διαδικασία του αποικισμού ενός βρέφους. Στην περίπτωση της καισαρικής τομής, τα βακτήρια που αποικίζουν το έντερο είναι διαφορετικά, καθώς το μικρόβιο αποικίζεται με μικρότερη ποικιλία βακτηρίων και με λιγότερα βακτήρια που ευνοούν την υγεία.

Πώς επηρεάζει την υγεία ενός βρέφους ο τρόπος γέννησης;

Μια μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Δανία, εξέτασε περίπου 2 εκ. παιδιά που γεννήθηκαν είτε με καισαρική τομή, είτε με φυσιολογικό τοκετό, για χρόνιες ανοσολογικές ασθένειες για διάστημα 30 ετών, στη βάση δεδομένων που εξασφάλισε από το Εθνικό Μητρώο.

Η μελέτη, διαπίστωσε ότι υπήρξε μια εντυπωσιακή διαφορά στην ανάπτυξη αλλεργιών, νεανικής αρθρίτιδας και ανοσολογικών ελλείψεων κατά τα πρώτα πέντε χρόνια ζωής των παιδιών που γεννήθηκαν με καισαρική τομή, έναντι των παιδιών που γεννήθηκαν με φυσιολογικό τοκετό.

Επίσης, η μελέτη αυτή επιβεβαίωσε μετα-αναλύσεις μικρότερων μελετών που πραγματοποιήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, που υποδηλώνουν ότι οι καισαρικές τομές, αποτελούν παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη αλλεργιών και αυτοάνοσων ασθενειών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι καισαρικές τομές αυξήθηκαν από 5% το 1970 σε 25% το 2010 στις ΗΠΑ και δεν θεωρείται καθόλου τυχαίο ότι ταυτόχρονα έχει αυξηθεί και η συχνότητα εμφάνισης αυτοάνοσων ασθενειών.

Καισαρική τομή ή φυσιολογικός τοκετός;

Όπως διαπιστώθηκε από τους ερευνητές, μετά την καισαρική τομή  παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στον εντερικό αποικισμό, έτσι οι μέλλουσες μητέρες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές στη επιλογή της καισαρικής τομής, στην περίπτωση που ο φυσιολογικός τοκετός είναι εφικτός και ιατρικά ασφαλής. Σημειώνουμε ότι η καισαρική τομή είναι πολλές φορές μονόδρομος και σε αυτή την περίπτωση δεν πρέπει να ληφθεί τίποτε άλλο υπόψη πέραν από την ασφάλεια της μητέρας και του νεογέννητου.

Πώς μπορεί να υποστηριχθεί το μικρόβιο του νεογέννητου μετά την καισαρική τομή;

Ο αποικισμός επηρεάζεται από τη διατροφή του βρέφους (μητρικό γάλα) και τον απογαλακτισμό σε στερεά τρόφιμα. Οι μητέρες θα πρέπει να εξετάσουν πολύ προσεκτικά το θέμα του θηλασμού, καθώς ο θηλασμός βοηθά στη δημιουργία φυσικού αποικισμού.

Τα προβιοτικά, όπως το Lactobacillus acidophilus και το Bifidobacterium infantis, μπορούν να χορηγηθούν, είτε στις θηλάζουσες μητέρες, είτε στα νεογέννητα και θεωρούνται πολύ βοηθητικά. Επίσης, μετά την καισαρική τομή, μπορεί να τοποθετηθεί στο στόμα του νεογέννητου ένα απορροφητικό επίθεμα από τον κόλπο της μητέρας, το οποίο πιθανότατα θα βοηθήσει στον αποικισμό. Ωστόσο, σημειώνεται ότι αυτή η προσέγγιση εξακολουθεί να είναι πειραματική και δεν συνιστάται συνήθως.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι οι γυναίκες που επιλέγουν ή τους συνιστάται η καισαρική τομή, λαμβάνουν συνήθως μια σειρά αντιβιοτικών, τα οποία αλλοιώνουν περαιτέρω τη σύνθεση των αποικιστικών βακτηρίων, κάτι που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά το θηλασμό.