Μπορεί να ελεγχθεί ο ιός HIV αν ο ασθενής σταματήσει τη θεραπεία;

Έρευνα με επικεφαλής τους επιστήμονες του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας έχει εντοπίσει δύο διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα άτομα με HIV μπορούν να ελέγξουν τον ιό για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή της αντιρετροϊκής θεραπείας (ART) υπό ιατρική επίβλεψη. Αυτές οι πληροφορίες είναι χρήσιμες για τις προσπάθειες ανάπτυξης νέων εργαλείων, τα οποία θα βοηθούν άτομα με HIV να θέσουν τον ιό σε ύφεση χωρίς να λαμβάνουν ισόβια φάρμακα, τα οποία μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες παρενέργειες.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε σήμερα στο περιοδικό Nature Medicine, διευθύνεται από τον Tae-Wook Chun, Ph.D., επικεφαλής του Τομέα Ανοσοϊολογίας HIV στο Εργαστήριο Ανοσορρύθμισης στο Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID), μέρος του NIH και από τον Anthony S. Fauci, M.D., διευθυντή του NIAID και επικεφαλής του Εργαστηρίου Ανοσορρύθμισης.

Στη μελέτη συμμετείχαν δύο ενήλικες με HIV που ξεκίνησαν την ART αμέσως μετά την απόκτηση του ιού και συνέχισαν τη θεραπεία για περισσότερα από έξι χρόνια, καταστέλλοντας με επιτυχία τον HIV. Στη συνέχεια, τα άτομα συμμετείχαν σε μια κλινική δοκιμή HIV και σταμάτησαν να λαμβάνουν ART υπό ιατρική επίβλεψη. Η ομάδα μελέτης παρακολούθησε ένα από αυτά τα άτομα για τέσσερα χρόνια και το άλλο για περισσότερα από πέντε χρόνια, με επισκέψεις μελέτης περίπου κάθε δύο έως τρεις εβδομάδες.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν το χρονοδιάγραμμα και το μέγεθος των αναπήδησης του ιού σε κάθε συμμετέχοντα, δηλαδή τις φορές που η ποσότητα του HIV στο αίμα τους γινόταν ανιχνεύσιμη. Ένας συμμετέχων κατέστειλε τον ιό με διαλείπουσες ανακάμψεις για σχεδόν 3,5 χρόνια, οπότε άρχισε να λαμβάνει μη βέλτιστη ART χωρίς να το πει στην ομάδα μελέτης. Ο άλλος συμμετέχων κατέστειλε σχεδόν πλήρως τον HIV για σχεδόν τέσσερα χρόνια, οπότε ο ιός ανέκαμψε δραματικά επειδή μολύνθηκε από ένα διαφορετικό στέλεχος HIV, ένα φαινόμενο γνωστό ως «υπερμόλυνση». Στον πρώτο συμμετέχοντα αλλά όχι στον δεύτερο, οι επιστήμονες βρήκαν υψηλά επίπεδα ανοσοκυττάρων ειδικά για τον HIV που ονομάζονται CD8+ T κύτταρα που μπορούν να σκοτώσουν κύτταρα μολυσμένα από ιό, υποδεικνύοντας ότι διαφορετικοί μηχανισμοί ελέγχου λειτουργούσαν σε κάθε άτομο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ο δεύτερος συμμετέχων, ο οποίος είχε ασθενέστερη απόκριση των CD8+ Τ κυττάρων έναντι του HIV, είχε πολύ ισχυρή απόκριση εξουδετερωτικού αντισώματος καθ’ όλη την περίοδο παρακολούθησης μέχρι την ξαφνική ανάκαμψη του ιού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό υποδηλώνει ότι τα εξουδετερωτικά αντισώματα μπορεί να έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της σχεδόν πλήρους καταστολής του HIV σε αυτό το άτομο έως ότου αποκτήσει πρόσφατα ένα διαφορετικό στέλεχος του ιού. Οι ερευνητές τόνισαν ότι για να αποφευχθεί η εμφάνιση ιικής αντοχής και να αποφευχθεί πιθανή παρερμηνεία των επιστημονικών δεδομένων σε μελέτες όπως αυτή, είναι σημαντικό να διεξάγονται τακτικές δοκιμές αντιρετροϊκών φαρμάκων σε άτομα με HIV που διακόπτουν τη θεραπεία για παρατεταμένες περιόδους. Επιπλέον, οι ερευνητές εντόπισαν την υπερλοίμωξη από τον ιό HIV ως πιθανή αιτία ξαφνικής ιολογικής ανακάλυψης σε άτομα με HIV που διακόπτουν τη θεραπεία, ειδικά όταν η ανακάλυψη συμβαίνει μετά από παρατεταμένη περίοδο καταστολής του ιού.

Μπορεί ο ασθενείς με AIDS να σταματήσει τη θεραπεία του;

Ανεξαρτήτως της ανωτέρω μελέτης, όλα τα άτομα με HIV θα πρέπει να λαμβάνουν την αντιιική θεραπεία τους, ανεξάρτητα από το πόσο καιρό έχουν HIV ή πόσο υγιείς ασθάνονται, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Τι θα συμβεί εάν ο ασθενής με AIDS σταματήσει να παίρνει τα φάρμακά του;

Η διακοπή της θεραπείας επιτρέπει στον HIV να αναπαράγεται ενεργά και να κυκλοφορεί στο αίμα. Σχετίζεται με αυξημένη φλεγμονή, πέραν του αυξημένου κινδύνου καρδιακών προσβολών, νεφρικών και ηπατικών προβλημάτων