Αν και υπάρχει μια λογική βιολογική εξήγηση του γιατί οι γυναίκες έχουν θηλές —για να ταΐζουν τα μωρά τους — η λειτουργία τους στους άνδρες παραμένει λιγότερο σαφής.

Γιατί οι άνδρες έχουν θηλές;

Η απάντηση στο γιατί οι άνδρες έχουν θηλές, είναι πιο απλή από όσο νομίζουν οι περισσότεροι. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της εμβρυογένεσης (η διαδικασία ανάπτυξης του εμβρύου μετά τη γονιμοποίηση), τα θηλυκά και τα αρσενικά ξεκινούν από μια κοινή γενετική βάση.

Στα τέλη των οκτώ πρώτων εβδομάδων κύησης, και ποτέ νωρίτερα, τα γονίδια του φύλου, που ονομάζονται χρωμόσωμα Χ και Υ, έρχονται να υπαγορεύσουν εάν το μωρό θα είναι θηλυκό ή αρσενικό. Το χρωμόσωμα Υ είναι αυτό που διαφοροποιεί τα αρσενικά (που θα έχουν ένα χρωμόσωμα Χ και ένα Υ) από τα θηλυκά (που θα έχουν δύο χρωμοσώματα Χ).

Το χρωμόσωμα Υ προκαλεί αλλαγές (μέσω του γονιδίου SRY) που οδηγούν στην ανάπτυξη των όρχεων και του αρσενικού φύλου. Στα θηλυκά έμβρυα, που δεν βρίσκονται υπό την επίδραση του χρωμοσώματος Υ, προκαλούνται αλλαγές στα κύτταρα του μαστού τους, ξεκινώντας με την ανάπτυξη ενός «βαθουλώματος» στο κέντρο κάθε θηλής. Αυτό το βαθούλωμα θα σχηματίσει σταδιακά μια κοιλότητα που συνδέεται με έναν γαλακτοφόρο (γαλακτοπαραγωγικό) αγωγό. Παρόλο που αυτό συμβαίνει σε κάποιο βαθμό και στους άνδρες, το βαθούλωμα είναι πολύ λιγότερο βαθύ. Οι θηλές όμως, υπάρχουν σε όλα τα έμβρυα, πριν καν αρχίσει η πιο πάνω διαδικασία που καθορίζει το φύλο.

Ποια είναι η λειτουργία της ανδρικής θηλής;

Παρόλο που πιστεύεται ότι οι αρσενικές θηλές είναι υπολειμματικές, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ανενεργές, όπως η σκωληκοειδής απόφυση και οι φρονιμίτες, αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αναληθές. Μπορεί να περιγράφονται με μεγαλύτερη ακρίβεια ως απομεινάρια της εμβρυϊκής ανάπτυξης, αλλά ακόμα κι αυτό υποδηλώνει ότι δεν εξυπηρετούν κανέναν πραγματικό σκοπό.

Η θηλή, στην πραγματικότητα, περιέχει ένα πυκνό δίκτυο νεύρων που λειτουργούν ως κύριο διεγερτικό όργανο τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες. Ως εκ τούτου, μπορεί να θεωρηθεί ως δευτερεύον χαρακτηριστικό του φύλου σε συνδυασμό με την ηβική τρίχα, τα γένια και το μήλο του Αδάμ.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το νευρικό δίκτυο στην αρσενική θηλή είναι πολύ πιο πυκνό, πράγμα που σημαίνει ότι η αισθητηριακή απόκριση τείνει να είναι πιο διακριτική.

Ποιες ανωμαλίες μπορούν να προκύψουν στην ανδρική θηλή;

1. Γαλακτόρροια

Παρόλο που οι άνδρες δεν θα θηλάσουν ποτέ, κάτω από συγκεκριμένες επιδράσεις που σχετίζονται με την ορμόνη προλακτίνη, το ανδρικό στήθος μπορεί να παράξει γάλα. Η πάθηση αυτή, που είναι γνωστή ως ανδρική γαλακτόρροια, εμφανίζεται συνήθως ως αποτέλεσμα φαρμακευτικής αγωγής ή κάποιας ιατρικής κατάστασης, που προκαλεί μείωση των ανδρικών ορμονών και σχετική αύξηση των γυναικείων ορμονών.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με το φάρμακο Motilium (δομπεριδόνη), το οποίο όχι μόνο αντιμετωπίζει προβλήματα γαλουχίας στις γυναίκες, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άνδρες για τη θεραπεία της ναυτίας, του εμετού, της γαστροπάρεσης και της νόσου του Parkinson.

Άλλες αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε ανδρική γαλακτόρροια είναι ο υποσιτισμός, οι διαταραχές της υπόφυσης, ο υποθυρεοειδισμός (χαμηλή λειτουργία του θυρεοειδούς) και η συχνή διέγερση της θηλής.

2. Γυναικομαστία

Γυναικομαστία ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία ο ανδρικός μαστός μεγεθύνεται.  Συνήθως συμβαίνει σε ηλικιωμένους άνδρες στους οποίους τα επίπεδα της τεστοστερόνης τους μειώνονται σταδιακά. Η εν λόγω κατάσταση, εκτός από τη γενική διόγκωση του ιστού του μαστού μπορεί να προκαλέσει τη μεγέθυνση των θηλών και του περιβάλλοντος της θηλής.

Σημειώνεται ότι η γυναικομαστία μπορεί να επηρεάσει και τα μικρά αγόρια ή τους εφήβους για διάφορους λόγους, αλλά συνήθως αυτό είναι προσωρινό.