Οι εξορμήσεις στην φύση φέρουν πολλά πλεονεκτήματα στην ψυχική και σωματική μας υγεία, ανεξαρτήτου ηλικίας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πέρα από το αντηλιακό προσώπου και σώματος που πρέπει να έχουμε μαζί μας σε αυτές τις εκδρομές, καλό είναι να προνοήσουμε και για τσιμπήματα εντόμων, όπως κουνουπιών, ψύλλων και τσιμπουριών, τα οποία μπορούν να μεταδώσουν και ασθένειες.

Μια γνωστή ασθένεια που μεταδίδεται από το τσίμπημα μολυσμένου τσιμπουριού ή κρότωνα, είναι η νόσος Lyme. Η νόσος εκδηλώνεται σε 3 στάδια, με τα αρχικά συμπτώματα να είναι, μεταξύ άλλων,  κούραση, μυϊκός πόνος, πονοκέφαλος, πυρετός και διογκωμένοι λεμφαδένες. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν αμέσως μετά την λοίμωξη αλλά και μήνες ή χρόνια αργότερα. Όσον αφορά τις ασθένειες που μεταδίδονται μέσω των κουνουπιών, όπως ο ιός Zika ή η Μαλάρια, στην Ελλάδα τα περιστατικά είναι ελάχιστα και κυρίως εισαγώμενα. Τέλος, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να είμαστε αλλεργικοί στο τσίμπημα ενός εντόμου ή αραχνοειδούς, οπότε καλό είναι να κρατάμε σε απόσταση ασφαλείας τους μικρούς κατοίκους των περιοχών που επισκεπτόμαστε για παν ενδεχόμενο.

Πριν επιλέξουμε το κατάλληλο εντομοαπωθητικό για εμάς και τα παιδιά μας, μπορούμε να λάβουμε κάποιες απλές προφυλάξεις, για να μειώσουμε την πιθανότητα τσιμπήματος από έντομα. Κανένα μέτρο δεν προσφέρει από μόνο του πλήρη προστασία, για αυτό είναι απαραίτητος ο συνδυασμός αυτών.

• Προγραμματίστε την βόλτα σας τις κατάλληλες ώρες. Τα κουνούπια είναι περισσότερο ενεργά από το σούρουπο μέχρι την αυγή.
• Προτιμήστε μονοπάτια που είναι ελεύθερα από πολλούς θάμνους και χόρτα. Τα τσιμπούρια προσκολλώνται πάνω στους οργανισμούς καθώς περιμένουν κάποιον από αυτούς να περάσει και να τριφτεί πάνω στον θάμνο ή χόρτα στο μονοπάτι που περπατάτε.
• Φροντίστε για το κατοικίδιο σας. Αν το φέρετε μαζί σας, φροντίστε να έχει λάβει την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή που αποτρέπει τα έντομα ή ψεκάστε με κατάλληλη για κατοικίδια σιτρονέλα.
• Φορέστε μακριές μπλούζες ή παντελόνια, ψηλές κάλτσες, κλειστά παπούτσια και καπέλο. Υπάρχουν ειδικά, καλοκαιρινά υφάσματα που μπορούν να φορεθούν και σε υψηλές θερμοκρασίες, προστατεύοντας τα εκτεθειμένα σημεία του σώματος.
• Φροντίστε να μην υπάρχει στάσιμο νερό γύρω από το σπίτι σας. Δεν αναφερόμαστε σε φυσικές πηγές, αλλά ξεχασμένοι κουβάδες με νερό ή μπωλ νερού ή σιντριβάνια αποτελούν αναπαραγωγικές εστίες για τα κουνούπια.
• Όταν επιστρέψετε από την βόλτα, ελέγξτε αν υπάρχει κάποιο έντομο πάνω σας. Θα βοηθήσει πολύ αν κάνετε και μπάνιο και φυσικά πλύνετε στο πλυντήριο τα ρούχα που φορέσατε.

Εν συνεχεία, καλό είναι μαζί σας να έχετε εντομοαπωθητικά σκευάσματα. Παραθέτουμε τα πιο αποτελεσματικά, καθώς και τι πρέπει να προσέξετε με την χρήση τους.

• DEET (N-diethyl-m-toluamide): η δραστική ουσία εμποδίζει τα κουνούπια να εντοπίσουν την λεία τους και τα απωθεί. Εφαρμόζεται μόνο στα ακάλυπτα σημεία του σώματος και στα ρούχα. Σε συγκεντρώσεις 10-35% προσφέρεται ικανοποιητική προστασία, αλλά στα παιδιά η συγκέντρωση συνίσταται να είναι 10-15%. Στα βρέφη δε, συνίσταται η χρήση κουνουπιέρων εμβαπτισμένων σε εντομοαπωθητικό πριν την εκδρομή. Όσο υψηλότερη συγκέντρωση DEET έχει το προϊόν, τόσο περισσότερο διαρκεί η δράση του. Σε ποσοστό 10%, προστατεύει για 2 ώρες, ενώ σε ποσοστό  30%, για περίπου 5 ώρες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με αντηλιακό, απλώνοντας πρώτα το αντηλιακό, και ακολουθώντας τις οδηγίες χρήσεως του προϊόντος. Μπορεί να προκαλέσει, σε κάποιες περιπτώσεις, δερματικά εξανθήματα, ειδικά αν η συγκέντρωση του προϊόντος είναι υψηλή. Αν προκύψει κατάποση από παιδί, μπορεί να προκαλέσει ναυτία και εμετό. Αν ψεκαστεί απευθείας στο πρόσωπο, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στα μάτια. Επιπλέον, αν χρησιμοποιείται επανειλημμένα, χωρίς να ξεπλένεται, για πολλές μέρες, αυξάνονται οι πιθανότητες πρόκλησης δερματικού ερεθισμού.
• Αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου λεμονιού ή PMD: το δεύτερο είναι η τεχνητή ουσία, με τις ίδιες ιδιότητες του φυσικού ελαίου. Εγκεκριμένο και από το CDC, αποτελεί την φυσική εναλλακτική του DEET. Λειτουργεί με παρόμοιο μηχανισμό αλλά φαίνεται η αποτελεσματικότητα του να ξεπερνάει ακόμα και τα εντομοαπωθητικά με DEET. Έχει τις μικρότερες πιθανές παρενέργειες, και παρέχει υψηλή προστασία ενάντια σε διάφορα είδη κουνουπιών, σκνίπες και μύγες.
• Ικαριδίνη ή Πικαριδίνη: άλλη μια γνωστή, άοσμη, άχρωμη, εντομοαπωθητική ουσία, η οποία έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ενάντια σε κουνούπια και κρότωνες. Παρόμοιος μηχανισμός με τα προαναφερθέντα, αναστέλλει δηλαδή τους οσφρητικούς υποδοχείς των εντόμων. Συνίσταται η συγκέντρωση της δραστικής ουσίας να μην ξεπερνάει το 30%. Θεωρείται ασφαλέστερη ουσία από το DEET, φυσικά αποφεύγοντας να το εφαρμόσουμε απευθείας στο πρόσωπο, πάνω σε πληγές ή εξανθήματα ή χωρίς να το ξεπλένουμε μετά από κάθε χρήση.

Συμπερασματικά, οι εκδρομές στην φύση συνοδεύονται από επαφή με τους οργανισμούς αυτής. Λαμβάνοντας τα παραπάνω μέτρα και κρατώντας αποστάσεις ασφαλείας όσο παρατηρούμε τα διάφορα έντομα και αραχνίδια, δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα, ούτε για εμάς, ούτε για τα ζώα.