Οι σχέσεις μεταξύ αδελφών συχνά θεωρούνται οι μακροβιότερες στη ζωή μας. Αλλά η αλήθεια είναι ότι οι σχέσεις μεταξύ αδελφών μπορεί να είναι στενές και αγαπημένες ή προκλητικές και οδυνηρές με μυριάδες παραλλαγές στο ενδιάμεσο, τόσο κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας όσο και στην ενήλικη ζωή. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήθελαν οι σχέσεις τους με τα αδέλφια τους να είναι θετικές, αλλά μερικές φορές καταλήγουν στην αρνητική πλευρά του νομίσματος, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αποξένωση των αδελφών όταν δεν ζείτε πλέον κάτω από την ίδια στέγη.

Αν και δεν υπάρχει επίσημος ορισμός της αποξένωσης των αδελφών, ο όρος ουσιαστικά αναφέρεται στη “συναισθηματική απομάκρυνση από έναν ενήλικο αδελφό“. Και ενώ δεν συζητείται συχνά, οι ειδικοί λένε ότι η αποξένωση των αδελφών είναι πιο συχνή απ’ ό,τι νομίζουν πολλοί άνθρωποι. Μια πολύ γνωστή περίπτωση: ο πρίγκιπας Γουίλιαμ και ο πρίγκιπας Χάρι της Βρετανίας είναι αδέλφια των οποίων το διαφορετικό στυλ και η διαφορετική συμπεριφορά οδήγησαν στην αποξένωσή τους ο ένας από τον άλλον.

Τι είναι η αποξένωση μεταξύ αδελφών;

Η αποξένωση των αδελφών μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, από την πλήρη αποσύνδεση μεταξύ τους (χωρίς καμία απολύτως επαφή) μέχρι το να βλέπουν ο ένας τον άλλον όσο το δυνατόν πιο σπάνια, μέχρι την συναισθηματική αποξένωση και την όσο το δυνατόν πιο επιφανειακή διατήρηση της σχέσης.

Οι αντιλήψεις των ανθρώπων είναι πραγματικά σημαντικές – ο πιο σημαντικός παράγοντας που το οδηγεί σε μια τέτοια συνθήκη είναι το αίσθημα ότι κάτι δεν πάει καλά στη σχέση σας. Δεν είναι ασυνήθιστο για τα ενήλικα αδέλφια να μην έχουν πολλές επαφές. Είναι μια σχέση που έχετε επιλέξει όταν είστε ενήλικες.

Τι προκαλεί την αποξένωση των αδελφών;

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές αιτίες, αλλά η πιο συνηθισμένη είναι η οδυνηρή ή τοξική συμπεριφορά στη σχέση. Μπορεί να ήταν πρόσφατη ή στο μακρινό παρελθόν. Σε κάθε ένα από αυτά τα σενάρια, η αποξένωση αδελφών μπορεί να συμβεί όταν το άτομο που δέχεται αυτή την οδυνηρή συμπεριφορά αποφασίσει ότι κουράστηκε.

Άλλες συνήθεις αιτίες περιλαμβάνουν:

• Παιδική ζήλια ή φθόνος που μπορεί να οδηγήσει σε έντονο αδελφικό ανταγωνισμό
• Εκδηλωμένες μορφές εχθρότητας ή σωματικής ή συναισθηματικής επιθετικότητας στη σχέση
• Σωματική, συναισθηματική ή σεξουαλική κακοποίηση
• Ανισορροπίες εξουσίας που βγάζουν τη σχέση από την ισορροπία της
• Συνεχής αίσθηση ότι χειραγωγείται, απορρίπτεται ή δεν είναι αρεστό από ένα αδελφό ή μια αδελφή
• Διαφορετική μεταχείριση, όπως η αντιληπτή ευνοιοκρατία από τους γονείς, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις μεταξύ των αδελφών
• Ένα στοιχείο δικαιώματος – το ένα αδελφάκι αισθάνεται ότι θα έπρεπε να έχει περισσότερη προσοχή, καλοσύνη ή κάτι άλλο από το άλλο
• Η παρουσία διαταραχής της ψυχικής υγείας -όπως ναρκισσισμός ή διπολική διαταραχή– ή κατάχρησης ουσιών σε ένα ή και στα δύο αδέλφια

Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και χωρίς καμία ψυχική ασθένεια, υπάρχουν αδέλφια που δυσκολεύονται να συνεννοηθούν ως ενήλικες. Οι προσωπικότητες και η συμπεριφορά τους μπορεί απλώς να είναι ασύμβατες.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 2022 του περιοδικού Journal of Family Issues, ζητήθηκε από 291 άτομα που είχαν αποξενωθεί από μια βιολογική αδελφή ή αδελφό να περιγράψουν τη σχέση (ή την έλλειψή της) με δικά τους λόγια. Αν και υπήρχαν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι ερωτηθέντες αισθάνονταν για τις σχέσεις τους με τα αδέλφια τους τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν, ένα από τα κύρια θέματα που προέκυψαν ήταν ότι οι συμμετέχοντες επικεντρώθηκαν στα αρνητικά ή προκλητικά χαρακτηριστικά και τη συμπεριφορά του αδελφού τους (όπως το να είναι επικριτικός ή ελεγκτικός). Επιπλέον, ορισμένοι περιέγραψαν τη σχέση ως “τοξική” ή ως σχέση που εμπεριείχε “μίσος“.

Πόσο συχνή είναι η αποξένωση των αδελφών;

Δεν υπάρχουν πολλές έρευνες σχετικά με τη συχνότητα της αποξένωσης των αδελφών- ωστόσο, σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερα από 1.300 άτομα διαπιστώθηκε ότι το 8% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι είχαν αποξενωθεί από κάποιο αδελφό τους.

Σε άλλη έρευνα με 72 άτομα που είχαν κακοποιηθεί από κάποιο αδελφό τους όταν μεγάλωναν, διαπιστώθηκε ότι το 34% των συμμετεχόντων είχε διακόψει την επαφή με το εν λόγω αδελφό κατά την ενήλικη ζωή.

Πώς μπορεί να σας επηρεάσει η αποξένωση των αδελφών;

Τα συναισθήματα που σχετίζονται με την αποξένωση των αδελφών μπορεί να είναι πολύπλοκα και μερικές φορές επώδυνα.

Μπορεί να υπάρχουν:

• Ένα αίσθημα θλίψης που σχετίζεται με την απώλεια αυτής της σχέσης
• Μια αρκετά μεγάλη ντροπή που συνδέεται με την αποξένωση των αδελφών
• Μετάνοια, κατάθλιψη ή άγχος

Είναι μια δύσκολη κατάσταση και πάντα θα υπάρχει μια αίσθηση πληγής. Οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται άσχημα για τις ευκαιρίες που χάθηκαν.

Πώς να αντιμετωπίσετε την αποξένωση των αδελφών;

Η σύντομη απάντηση είναι: Εξαρτάται από την αιτία. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα υγιές βήμα για τους ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα. Το πρώτο βήμα είναι να αξιολογήσετε τι πραγματικά συνέβη, γιατί είστε αναστατωμένοι και πώς πληγωθήκατε, χρησιμοποιώντας την ενήλικη οπτική σας. Επίσης, σκεφτείτε αν πρόκειται για μια σχέση που θα ήταν υγιές για εσάς να προσπαθήσετε να αποκαταστήσετε ή να συνεχίσετε.

Αν πιστεύετε ότι μπορείτε να συγχωρήσετε τον/ την αδερφό/ή σας για τις πράξεις του/ της και εκείνος/η έχει λάβει μέτρα για να προσπαθήσει να επανορθώσει, ίσως να θέλετε να προσπαθήσετε να συμφιλιωθείτε με το άτομο αυτό.

Ακολουθούν ορισμένα βασικά βήματα που μπορείτε να κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση:

• Πρώτον, αποκτήστε επαρκή έλεγχο του θυμού και της αγανάκτησής σας, ώστε να μπορέσετε να τα αφήσετε στην άκρη
• Πλησιάστε τον/ την αδερφό/ή σας και θέστε το θέμα της επανασύνδεσης. Πείτε κάτι σαν: «Έχει περάσει πολύς καιρός και μου έλειψες. Μπορούμε να μιλήσουμε;»
• Να είστε ειλικρινείς και ανοιχτοί για τα συναισθήματά σας, χωρίς να είστε κατηγορηματικοί για το ποιος είπε ή έκανε τι ή τι συνέβη. Αντίθετα, επικεντρωθείτε κυρίως στο τι θα θέλατε για τη σχέση σας στο μέλλον
• Ακούστε την οπτική γωνία του αδελφού σας και προσπαθήστε να την κατανοήσετε. Οι άνθρωποι δεν μιλούν αρκετά για τις δυναμικές της οικογένεια
• Κάντε υπομονή και μην περιμένετε θαύματα. Πάρτε τα πράγματα αργά και δώστε ο ένας στον άλλον τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζεται ο καθένας σας για να σκεφτείτε πώς θα προχωρήσετε στη σχέση σας

Οι προσπάθειες επανασύνδεσης με έναν αποξενωμένο αδελφό δεν πηγαίνουν πάντα όπως σχεδιάζεται ή ελπίζεται και δεν είναι εγγυημένο ότι θα οδηγήσουν στη συμφιλίωση. Σε αυτό το σημείο, ο στόχος είναι να κρατήσετε την πόρτα ανοιχτή για την πιθανότητα συμφιλίωσης και επανασύνδεσης στο μέλλον, αν όχι τώρα.

Πώς να επεξεργαστείτε την απομάκρυνση των αδελφών σας;

Από την άλλη πλευρά, αν ένας/μια αδελφός/ή σας έχει υπάρξει σταθερά ένα άτομο που σας πληγώνει ή είναι καταχρηστικός απέναντί σας και υπάρχει πιθανότητα η σχέση να συνεχίσει να είναι τοξική, η τήρηση των αποστάσεων μπορεί να είναι ένας υγιής τρόπος για να προστατευτείτε από το να πληγωθείτε επανειλημμένα στο μέλλον. Σε αυτή την περίπτωση, είναι σημαντικό να βρείτε τρόπους να αποδεχτείτε την αποξένωση και να αναγνωρίσετε ότι είναι προς το συμφέρον σας.

Η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας είναι ένα ουσιαστικό βήμα για να μάθετε να ζείτε με την αποξένωση. Μπορεί επίσης να βοηθήσει να μιλήσετε σε έναν ψυχολόγο για να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε και να συμβιβαστείτε με την απώλεια της σχέσης. Το κυριότερο είναι να έχετε κάποια λύση, ώστε να μην έχετε τύψεις ή δυσαρέσκεια.