Η τσουκνίδα (επιστημονική ονομασία: Urtica dioica L.) είναι ένα φαρμακευτικό φυτό γνωστό για τα τριχωτά φύλλα της. Η επαφή της τσουκνίδας με το δέρμα προκαλεί τσούξιμο, φαγούρα ή αίσθηση καψίματος και πιθανότατα συνοδεύεται από την εμφάνιση οιδήματος ή ερυθρότητας στο σημείο επαφής. Αυτή η αντίδραση οφείλεται στην ισταμίνη, η οποία απελευθερώνεται από τα τριχίδια στο φύλλωμα της τσουκνίδας.

Υπάρχουν πολλά είδη τσουκνίδας, τα οποία αναπτύσσονται σε εύκρατες περιοχές και χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην εναλλακτική ιατρική για τις σηπτικές, διουρητικές, τονωτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες τους.

Σε ποιες περιπτώσεις παρουσιάζει θετικά αποτελέσματα η χρήση τσουκνίδας;

• Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη

Στην περίπτωση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, το εκχύλισμα από τις ρίζες της τσουκνίδας φαίνεται να παρουσιάζει πολύ θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη χαρακτηρίζεται από αύξηση σε μέγεθος του προστάτη, η οποία επηρεάζει τη σωστή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Οι θεραπευτικές μέθοδοι που συνήθως χρησιμοποιούνται επηρεάζουν τη δράση και τη συγκέντρωση της τεστοστερόνης, η οποία προκαλεί την υπερπλασία αυτή. Το εκχύλισμα από τις ρίζες της τσουκνίδας, έχει αποδειχθεί από μελέτες, πως μπορεί να συνδεθεί σε ορισμένα σημεία του μορίου της σφαιρίνης που δεσμεύει τις φυλετικές ορμόνες (SHBG) και να μειώσει έτσι τη δράση της τεστοστερόνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των διαταραχών, που παρουσιάζονται λόγω της υπερπλασίας, στο ουροποιητικό σύστημα των ανδρών.

Το υπέργειο τμήμα του φυτού δεν βοηθά σε αυτή την κατάσταση, αλλά φαίνεται να παρουσιάζει διουρητική δράση.

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα

Σύμφωνα με μελέτες η χρήση των φύλλων τσουκνίδας φαίνεται πως μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα διάφορων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται ως αντιρευματικά για την αντιμετώπιση ασθενειών, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Η αναλγητική αυτή δράση της τσουκνίδας παρατηρήθηκε και σε μια διερευνητική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου 18 ασθενείς κλήθηκαν να χρησιμοποιήσουν φύλλα τσουκνίδας τοπικά για την αντιμετώπιση διαφόρων πόνων στις αρθρώσεις (γόνατο, ώμος, καρπός, δάχτυλα, αγκώνας). Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά αφού όλοι οι ασθενείς που συμμετείχαν ανέφεραν βελτίωση των συμπτωμάτων τους.

• Αλλεργίες

Το εκχύλισμα τσουκνίδας φαίνεται πως μπορεί να συμβάλει στην αναστολή των φλεγμονωδών αντιδράσεων που ευθύνονται για τις εποχικές αλλεργίες, οι οποίες επηρεάζουν ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων.

• Υψηλή αρτηριακή πίεση

Το εκχύλισμα από τις ρίζες της τσουκνίδας φαίνεται πως παρουσιάζει αντιπηκτική δράση, στην οποία εμπλέκονται τα φλαβονοειδή που αυτό περιέχει. Το γεγονός αυτό υποστηρίζει την πιθανότητα χρήσης της τσουκνίδας για την πρόληψη και θεραπεία διάφορων καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον, η τσουκνίδα φαίνεται πως μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, λόγω της υποτασικής της δράσης.

Αναφορές έχουν γίνει για χρήση της τσουκνίδας και στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου (PMS), την αντιμετώπιση τσιμπημάτων και δηλητηριωδών δαγκωμάτων, την παρεμπόδιση ανάπτυξης μυκήτων, τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, την αντιμετώπιση τριχόπτωσης καθώς και τη χρήση της ως ηπατοπροστατευτικός παράγοντας.

Πώς χρησιμοποιείται η τσουκνίδα και ποιες είναι οι πιθανές αλληλεπιδράσεις της με άλλα φάρμακα;

Η τσουκνίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μορφή δισκίων και σε υγρή μορφή, ως βάμμα ή ως τσάι. Η δοσολογία εξαρτάται από την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η συμβουλή του γιατρού πριν οποιαδήποτε χρήση για θεραπευτικό σκοπό.

Τέλος, η τσουκνίδα επηρεάζει τη δράση φαρμάκων, όπως τα διουρητικά και τα αντιυπερτασικά, επομένως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε περιπτώσεις ατόμων που τα χρησιμοποιούν.