Νέα δεδομένα για τον τραυματισμό των πνευμόνων από το άτμισμα

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα (vapes), έγιναν πολύ δημοφιλή με αποτέλεσμα οι πωλήσεις τους να εκτοξευτούν. Ακολούθως, αρχίσαν να γίνονται αναφορές για θανάτους και σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με το άτμισμα. Μάλιστα μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου του 2020, το CDC ανέφερε περισσότερες από 2.800 περιπτώσεις πνευμονικών τραυματισμών, που απαιτούσαν νοσηλεία και 68 θανάτους.

Το EVALI, όπως ονομάζεται αυτός ο τραυματισμός των πνευμόνων, δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Γιατί συμβαίνουν τόσο ξαφνικά τραυματισμοί και προκαλούνται ακόμη και θάνατοι, αφού τα ηλεκτρονικά τσιγάρα χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια; Γιατί είναι δύσκολο να διαγνωστεί το EVALI; Τι είδους πνευμονικοί τραυματισμοί είναι αυτοί και τι μπορεί να τους προκαλεί; Γιατί επηρεάζονται μόνο ορισμένα άτομα, ενώ άλλα συνεχίζουν να χρησιμοποιούν προϊόντα vape χωρίς εμφανές πρόβλημα; Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα για τις πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες του ατμίσματος; Όλα αυτά είναι ερωτήματα που χρειάζονται απαντήσεις και οι επιστήμονες καλούνται να τις δώσουν.

Τι είναι το EVALI;

Το EVALI είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση στους πνεύμονες, που προκαλείται από εισπνεόμενες ουσίες. Λαμβάνοντας υπόψη την τεράστια γκάμα των προϊόντων που περιλαμβάνει το άτμισμα, δεν προκαλεί καμία εντύπωση ότι το  EVALI εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές. Συγκεκριμένα, εμφανίζεται ως πνευμονία, βλάβη στους μικροσκοπικούς αερόσακους των πνευμόνων, ακόμη και ως φλεγμονώδη αντίδραση που ονομάζεται ινώδης πνευμονίτιδα.

Γιατί είναι δύσκολο να διαγνωστεί το EVALI;

Η διάγνωση του EVALI είναι πολύ δύσκολη, καθώς δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση που να δείχνει ότι κάποιος πάσχει από αυτή την νόσο. Αντ΄ αυτού, οι γιατροί σήμερα κάνουν διάγνωση στη βάση μερικών συμπτωμάτων, λαμβάνουν υπόψη αν ο ασθενής ατμίζει και τυχόν ανωμαλίες που εντοπίζονται στις ακτινογραφίες των πνευμόνων που σχετίζονται με φλεγμονή. Δυστυχώς, η άμεση εξέταση των πνευμόνων απαιτεί βρογχοσκόπηση, την οποία οι περισσότεροι ασθενείς δεν μπορούν να ανεχθούν με ασφάλεια, καθώς είναι πολύ άρρωστοι. Σημειώνεται ωστόσο, ότι τα δεδομένα από ασθενείς που υποβλήθηκαν σε βρογχοσκόπηση, μέχρι στιγμής δεν κατάφεραν να εντοπίσουν τον μηχανισμό που προκαλεί τραυματισμούς στους πνεύμονες.

Τι προκαλεί EVALI; Τι γνωρίζουμε σήμερα;

Οι επιστήμονες δυσκολεύονται να εντοπίσουν τις αιτίες που προκαλούν EVALI, καθώς τα ατμιστικά προϊόντα είναι πολλά και περιέχουν διάφορες ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι μάλιστα παράνομες. Δεν είναι επίσης ακόμη κατανοητό το γιατί μερικοί άνθρωποι επηρεάζονται και μερικοί όχι. Ωστόσο, σήμερα έχουν μια εικόνα για το ποιες ουσίες μπορεί να προκαλούν αυτό τον τραυματισμό των πνευμόνων.

Η πιο κοινή μάρκα ατμιστικών προϊόντων που σχετίζεται με το EVALI είναι η Dank Vape, προϊόντα τα οποία περιέχουν THC, το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της μαριχουάνας. Η αποκλειστική χρήση προϊόντων με THC αυξάνει τον κίνδυνο για EVALI. Τονίζεται ωστόσο, ότι δεν είναι σαφές εάν τα άτομα που θεωρητικά χρησιμοποιούσαν υγρά μόνο με νικοτίνη και παρουσίασαν τραυματισμούς, εκτέθηκαν και σε προϊόντα με THC ή εάν άλλα συστατικά προκάλεσαν τον τραυματισμό στους πνεύμονές τους.

Επιπρόσθετα, η οξική βιταμίνη Ε σχετίζεται στενά με το EVALI και βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό σε πλαστές μάρκες προϊόντων. Η βιταμίνη Ε είναι ένα συμπλήρωμα που θεωρείται ασφαλές όταν καταναλώνεται στη διατροφή ή εφαρμόζεται στο δέρμα. Η οξική βιταμίνη Ε είναι παράγωγο ελαίου, που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ατμού. Βρίσκεται στα μισά, περίπου, προϊόντα που συσχετίστηκαν με το EVALI. Μάλιστα μια πρόσφατη μικρή μελέτη βρήκε ποσότητες βιταμίνης Ε στον πνευμονικό ιστό των ασθενών με EVALI.

Άλλα χημικά συστατικά, όπως τριγλυκερίδια, φυτικά έλαια, αποστάγματα ελαίων και αρωματικά, έχουν βρεθεί σε δείγματα βρογχοσκόπησης ασθενών με EVALI, αλλά κανένα δεν χρησιμοποιείτο από όλους τους ασθενείς.

Μακροχρόνιες ανησυχίες που σχετίζονται με το άτμισμα

Οι τραυματισμοί των πνευμόνων, που σχετίστηκαν με το άτμισμα, έχουν μονοπωλήσει όπως είναι λογικό την προσοχή του κοινού, ωστόσο, υπάρχουν και άλλα πράγματα που θα έπρεπε να προκαλούν ανησυχίες, που επίσης σχετίζονται με το άτμισμα και τις ουσίες που εισπνέουν οι ατμιστές. Για παράδειγμα τα υγραντικά, οι αρωματικές ουσίες, η διαδικασία θέρμανσης και η διάβρωση του μεταλλικού πηνίου που χρησιμοποιείται κατά το άτμισμα.

• Τα υγραντικά είναι πρόσθετα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ατμού, όπως προπυλενογλυκόλη ή γλυκερόλη. Μελέτες, έχουν δείξει ότι τα ανθρώπινα αναπνευστικά κύτταρα που εκτίθενται στα υγραντικά, παρουσιάζουν αυξημένη φλεγμονή και μειωμένη επιβίωση. Αυτό προκαλεί ανησυχία για βλάβες στους πνεύμονες, όταν τα υγραντικά αυτά εισπνέονται από τους ανθρώπους.
• Επιπρόσθετα, έχουν αναφερθεί χιλιάδες αρωματικά προϊόντα. Επειδή, όμως, αυτά εισπνέονται και δεν τρώγονται, δεν ρυθμίζονται από την Ένωση Κατασκευαστών Γεύσεων και Εξαγωγών (FEMA). Το διακετύλιο, το οποίο δίνει στα τρόφιμα μια βουτυρώδη ή κρεμώδη γεύση, είναι ένα παράδειγμα. Οι εργάτες στα εργοστάσια ποπ κορν, που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα διακετυλίου, παρουσιάζουν τραυματισμό στον πνεύμονα, οπότε οι εργασιακοί αυτοί χώροι, ρυθμίζονται από το OSHA. Ωστόσο, το διακετύλιο χρησιμοποιείται σε πάνω από το 60% των γλυκαντικών αρωμάτων και μόνο τρεις έως τέσσερις ρουφηξιές την ημέρα, υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια έκθεσης, που ορίζει το OSHA.
• Στα συστατικά που θερμαίνονται για να δημιουργήσουν ατμό, προκαλείται αποσύνθεση των χημικών συστατικών τους, κάτι που μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία.
• Επιπλέον, η επαναλαμβανόμενη χρήση επαναγεμιζόμενων ατμοποιητών και η συνεχή χρήση πηνίων, μπορεί να προκαλέσει την αποσύνθεση των μεταλλικών ουσιών τους και να οδηγήσει στην κατάποση και εισπνοή βαρέων μετάλλων και τελικά σε ασθένεια.

Συμπερασματικά

Προς το παρόν, το CDC και ο FDA συνιστούν ανεπιφύλακτα στους ανθρώπους να αποφεύγουν τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων ή προϊόντων ατμού που περιέχουν THC, ειδικά από την παράνομη αγορά.