Τι είναι το Jet lag;

Το jet lag είναι ένα προσωρινό πρόβλημα ύπνου που μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε ταξιδεύει γρήγορα αλλάζοντας πολλές ζώνες ώρας. Το σώμα μας έχει το δικό του εσωτερικό ρολόι (κιρκαδικοί ρυθμοί) που σηματοδοτεί πότε να μείνουμε ξύπνιοι και πότε να κοιμηθούμε. Το jet lag συμβαίνει επειδή το ρολόι του σώματός σας εξακολουθεί να συγχρονίζεται με την αρχική ζώνη ώρας σας, αντί για τη ζώνη ώρας στην οποία έχετε ταξιδέψει. Όσο περισσότερες ζώνες ώρας διασχίζετε, τόσο πιθανότερο είναι να αντιμετωπίσετε jet lag.

Το jet lag μπορεί να προκαλέσει κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας, αδιαθεσία και γαστρεντερικά προβλήματα. Είναι προσωρινό, αλλά μπορεί να μειώσει σημαντικά την άνεση των διακοπών ή των επαγγελματικών ταξιδιών σας. Ευτυχώς, υπάρχουν κάποια απλά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε ή να ελαχιστοποιήσετε το jet lag.

Ποια είναι τα συμπτώματα του jet lag?

Μπορεί να αντιμετωπίσετε ένα ή περισσότερα συμπτώματα του jet lag. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν αυθόρμητο ξύπνημα στη μέση της νύχτας και υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παράλληλα, παρατηρείται μείωση της φυσικής και πνευματικής ικανότητας, δυσκολία συγκέντρωσης, αλλαγές στη διάθεση και προβλήματα στο στομάχι (δυσκοιλιότητα ή διάρροια). Η ένταση του jetlag είναι μεγαλύτερη όταν ταξιδεύετε ανατολικά. Αυτά τα συμπτώματα εξαφανίζονται μέσα σε λίγες μέρες, όταν το σώμα αναπροσαρμόζει το βιολογικό ρολόι του κατά τη διάρκεια της ημέρας και στην ώρα των γευμάτων του τόπου άφιξης. Γενικά εκτιμάται ότι μια μέρα προσαρμογής είναι απαραίτητη για κάθε ζώνης ώρας που διασχίζετε. Προσοχή, ατυχήματα με μηχανοκίνητα οχήματα που προκαλούνται από υπνηλία μπορεί να είναι πιο πιθανό να συμβούν σε άτομα με jet lag.

Τι να κάνετε για να αποτρέψετε το jet lag;

• Άφιξη νωρίς. Εάν έχετε μια σημαντική συνάντηση ή άλλο γεγονός που απαιτεί να είστε σε άριστη φόρμα, προσπαθήστε να φτάσετε λίγες μέρες νωρίτερα για να δώσετε στο σώμα σας την ευκαιρία να προσαρμοστεί.
  
• Προσπαθήστε να προσαρμοστείτε αμέσως στον κοινωνικό ρυθμό του προορισμού σας (πολύ σημαντικές οι ώρες γεύματος), αναγκάζοντας τον εαυτό σας να μείνει ξύπνιος. Κάντε κάποια σωματική δραστηριότητα ή πιείτε καφέ. Το συνηθισμένο λάθος είναι να κοιμηθείτε με το που φτάσετε, αυτό απλά θα μεγαλώσει τη βιολογική απόσταση του ρολογιού σας από αυτό του προορισμού σας.
• Προσαρμόστε σταδιακά το πρόγραμμά σας πριν φύγετε. Εάν ταξιδεύετε ανατολικά, προσπαθήστε να κοιμηθείτε μία ώρα νωρίτερα κάθε βράδυ για λίγες ημέρες πριν από την αναχώρησή σας. Πηγαίνετε για ύπνο μία ώρα αργότερα για αρκετές νύχτες αν πετάτε δυτικά. Εάν είναι δυνατόν, φάτε τα γεύματα πιο κοντά στη στιγμή που θα τα φάτε στον προορισμό σας.
• Αλλάξτε την ώρα στην ώρα του προορισμού σας μόλις επιβιβαστείτε στο αεροπλάνο. Προσπαθήστε να κοιμηθείτε στο αεροπλάνο εάν εκείνη την ώρα είναι νύχτα στον προορισμό σας. Οι ωτοασπίδες, τα ακουστικά και οι μάσκες ματιών μπορούν να βοηθήσουν στον αποκλεισμό του θορύβου και του φωτός. Εάν είναι μέρα στον προορισμό σας, αντισταθείτε στην επιθυμία να κοιμηθείτε. Στο αεροπλάνο, αποφύγετε την καφεΐνη (καφές, κόκα κόλα) και τα αλκοολούχα ποτά.
• Κατά την άφιξη, μπορείτε να πάρετε έναν μικρό υπνάκο 20-30 λεπτά.
• Εάν η διαμονή σας διαρκεί μόνο λίγες ημέρες, είναι προτιμότερο, όταν αυτό είναι συμβατό με το πρόγραμμά σας, να διατηρείτε τα χρονοδιαγράμματα της χώρας μόνιμης διαμονής σας.
• Μόλις φτάσετε στον προορισμό σας, προσπαθήστε να περάσετε όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια της ημέρας, μέχρι το ηλιοβασίλεμα. Το φυσικό φως βοηθά στην επαναφορά του βιολογικού ρολογιού.
• Ρυθμίστε την έκθεση σε έντονο φως. Επειδή η έκθεση στο φως είναι μια από τις πρωταρχικές επιρροές στον κιρκαδικό ρυθμό του σώματός σας, η ρύθμιση της έκθεσης στο φως μπορεί να σας βοηθήσει να προσαρμοστείτε στη νέα σας θέση.
  
  Σε γενικές γραμμές, η έκθεση στο φως το βράδυ σάς βοηθά να προσαρμοστείτε σε μια ζώνη ώρας αργότερα από τη συνηθισμένη (ταξιδεύοντας, δηλαδή, προς τα δυτικά), ενώ η έκθεση στο φως το πρωί μπορεί να σας βοηθήσει να προσαρμοστείτε πιο γρήγορα σε μια προηγούμενη ζώνη ώρας (ταξιδεύοντας, δηλαδή, ανατολικά).
  
  Η μόνη εξαίρεση είναι εάν έχετε διανύσει περισσότερες από οκτώ ζώνες ώρας από την αρχική ζώνη ώρας σας, επειδή το σώμα σας μπορεί να κάνει λάθος και να εκλάβει το πρωί σαν βραδινό σούρουπο και το αντίστροφο.
  
  Επομένως, εάν έχετε ταξιδέψει περισσότερες από οκτώ ζώνες ώρας στα ανατολικά, φορέστε γυαλιά ηλίου και αποφύγετε το έντονο φως το πρωί και στη συνέχεια εκτεθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο σε ηλιακό φως αργά το απόγευμα για τις πρώτες ημέρες στη νέα σας τοποθεσία.
  
  Εάν έχετε ταξιδέψει δυτικά πάνω από οκτώ ζώνες ώρας, αποφύγετε το φως του ήλιου λίγες ώρες πριν από το σκοτάδι για τις πρώτες ημέρες για να προσαρμοστείτε στην τοπική ώρα.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονο νερό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πτήση σας για να εξουδετερώσετε τις αφυδατικές επιδράσεις του ξηρού αέρα καμπίνας. Η αφυδάτωση μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του jet lag.

Πότε να δω γιατρό;

Το Jet lag είναι προσωρινό. Ωστόσο, αν είστε συχνός ταξιδιώτης και συνεχώς παλεύετε με το jet lag, μπορείτε να επωφεληθείτε από την επίσκεψη σε έναν ειδικό ύπνου.