Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας;

Στα πρώιμα στάδια, τα συμπτώματα της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας μπορεί να μοιάζουν με αυτά της γρίπης και να εκδηλώσετε πυρετό και κόπωση.

Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνο στα οστά
• Συχνή ρινορραγία
• Αιμορραγικά και διογκωμένα ούλα
• Εύκολη δημιουργία μωλώπων
• Υπερβολική εφίδρωση (ιδιαίτερα τη νύχτα)
• Λαχάνιασμα
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Πιο έντονη εμμηνορρυσία από το φυσιολογικό (στις γυναίκες)

Αίτια

Τι προκαλεί την οξεία μυελογενή λευχαιμία;

Η οξεία μυελογενής λευχαιμία προκαλείται από ανωμαλίες στο DNA που ελέγχει την ανάπτυξη των κυττάρων στο μυελό των οστών.

Αν έχετε οξεία μυελογενή λευχαιμία, ο μυελός των οστών δημιουργεί πολυάριθμα άωρα (μη ώριμα) λευκά αιμοσφαίρια. Αυτά τα μη φυσιολογικά κύτταρα με την πάροδο του χρόνου γίνονται λευχαιμικά λευκά αιμοσφαίρια που ονομάζονται μυελοβλάστες.

Αυτά τα μη φυσιολογικά κύτταρα συσσωρεύονται και αντικαθιστούν τα υγιή κύτταρα. Έτσι, ο μυελός των οστών παύει να λειτουργεί φυσιολογικά καθιστώντας το σώμα πιο επιρρεπές σε λοιμώξεις.

Δεν έχει αποσαφηνιστεί τι προκαλεί τις μεταλλαγές του DNA. Κάποιοι γιατροί πιστεύουν ότι μπορεί να σχετίζονται με έκθεση σε συγκεκριμένα χημικά, ακτινοβολία, ακόμη και χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας;

Ο κίνδυνος εκδήλωσης οξείας μυελογενούς λευχαιμίας αυξάνεται με την ηλικία. Η μέση ηλικία διάγνωσης της νόσου είναι περίπου τα 68 έτη και η πάθηση σπάνια εντοπίζεται στα παιδιά.

Η οξεία μυελογενής λευχαιμία εντοπίζεται πιο συχνά στους άνδρες από ό, τι στις γυναίκες, παρόλο που επηρεάζει αγόρια και κορίτσια (στην παιδική ηλικία) στην ίδια συχνότητα.

Το κάπνισμα τσιγάρων θεωρείται ότι αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης οξείας μυελογενούς λευχαιμίας. Αν εργάζεστε σε μία βιομηχανία που εκτίθεστε σε χημικά, όπως το βενζόλιο, βρίσκεστε επίσης σε αυξημένο κίνδυνο.

Οι πιθανότητες αυξάνονται εάν πάσχετε από κάποια διαταραχή του αίματος, όπως μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, ή μία γενετική διαταραχή, όπως το σύνδρομο Down.

Αυτή οι προδιαθεσικοί παράγοντες δεν συνεπάγονται ότι οπωσδήποτε θα αναπτύξετε οξεία μυελογενή λευχαιμία. Την ίδια στιγμή είναι πιθανό να εκδηλώσετε τη νόσο χωρίς να έχετε κανέναν από τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου.

Ταξινόμηση

Πώς ταξινομείται η οξεία μυελογενής λευχαιμία;

Το σύστημα ταξινόμησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας περιλαμβάνει διαφορετικές ομάδες της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας:

• Οξεία μυελογενής λευχαιμία με γενετικές ανωμαλίες, όπως χρωμοσωμικές αλλαγές
• Οξεία μυελογενής λευχαιμία με σχετιζόμενες με μυελοδυσπλασία αλλαγές
• Μυελοειδή νεοπλάσματα που σχετίζονται με θεραπεία (μπορεί για παράδειγμα να έχουν προκληθεί από ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία)
• Οξεία μυελογενής λευχαιμία μη περιατέρω προσδιοριζόμενη
• Μυελοειδές σάρκωμα
• Μυελοϋπερπλασία σε σύνδρομο Down
• Οξεία λευχαιμία αδιευκρίνιστης σειράς

Υπότυποι της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας υπάρχουν εντός των προαναφερθέντων ομάδων. Τα ονόματα των υποτύπων μπορεί να υποδεικνύουν χρωμοσωμικές αλλαγές ή γενετική μεταλλαγή που προκαλείται από την οξεία μυελογενή λευχαιμία.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η οξεία μυελογενής λευχαιμία με t(8;21), όπου έχει συμβεί αλλαγή μεταξύ των χρωμοσωμάτων 8 και 21.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους καρκίνους, η οξεία μυελογενής λευχαιμία δεν ταξινομείται με βάση τα παραδοσιακά στάδια του καρκίνου.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η οξεία μυελογενής λευχαιμία;

Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και θα ελέγξει για διόγκωση του ήπατος, των λεμφαδένων και του σπλήνα. Επίσης θα ζητήσει εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο αναιμίας και τον καθορισμό των επιπέδων των λευκών αιμοσφαιρίων.

Παρόλο που μία εξέταση αίματος θα βοηθήσει το γιατρό να καθορίσει εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, η βιοψία του μυελού των οστών είναι απαραίτητη για την σαφή διάγνωση της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας.

Ένα δείγμα μυελού των οστών λαμβάνεται εισάγοντας μία μακριά βελόνα εντός του οστού του ισχίου. Μερικές φορές το στέρνο είναι το σημείο της βιοψίας. Το δείγμα που λαμβάνεται αποστέλλεται στο εργαστήριο για ανάλυση.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει μία οσφυονωτιαία παρακέντηση, η οποία περιλαμβάνει την απομάκρυνση εγκεφαλονωτιαίου υγρού από τη σπονδυλική στήλη με μία λεπτή βελόνα. Το υγρό ελέγχεται για την παρουσία καρκινικών κυττάρων.

Θεραπεία

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας;

Η θεραπεία της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας περιλαμβάνει δύο φάσεις:

Θεραπεία εφόδου

Η θεραπεία εφόδου χρησιμοποιεί χημειοθεραπευτικά φάρμακα για την θανάτωση των λευχαιμικών κυττάρων στο σώμα.

Τα περισσότερα άτομα νοσηλεύονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, επειδή η χημειοθεραπεία θανατώνει και υγιή κύτταρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο λοιμώξεων και μη φυσιολογικής αιμορραγίας.

Σε μία σπάνια μορφή οξείας μυελογενούς λευχαιμίας, που ονομάζεται οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία, τα αντικαρκινικά φάρμακα όπως το τριοξείδιο του αρσενικού ή το all-trans ρετινοϊκό οξύ, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να στοχεύσουν συγκεκριμένες μεταλλαγές στα καρκινικά κύτταρα. Αυτά τα φάρμακα θανατώνουν τα καρκινικά κύτταρα και σταματούν τη διαίρεσή τους.

Θεραπεία συντήρησης

Η θεραπεία συντήρησης είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας σε ύφεση και την αποτροπή μιας νέας επανεμφάνισης. Ο στόχος της θεραπείας αυτής είναι η καταστροφή καρκινικών κυττάρων που έχουν παραμείνει στο σώμα.

Μπορεί να χρειαστείτε μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων για τη θεραπεία συντήρησης. Τα βλαστοκύτταρα συχνά χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν το σώμα να παράγει νέα και υγιή κύτταρα μυελού των οστών.

Τα βλαστοκύτταρα μπορεί να προέλθουν από έναν δότη. Αν είχατε στο παρελθόν λευχαιμία που έχει εισέλθει σε ύφεση, ο γιατρός μπορεί να είχε απομακρύνει και αποθηκεύσει ορισμένα από τα δικά σας βλαστοκύτταρα για μελλοντική χρήση, μία διαδικασία γνωστή ως αυτόλογη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων.

Η λήψη βλαστοκυττάρων από ένα δότη έχει περισσότερους κινδύνους από ένα μόσχευμα δικών σας κυττάρων. Ωστόσο, ένα μόσχευμα δικών σας κυττάρων περιλαμβάνει τον κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου, επειδή ορισμένα παλαιά καρκινικά κύτταρα μπορεί να είναι παρόντα στο δείγμα που λήφθηκε από το σώμα σας.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για τα άτομα με οξεία μυελογενή λευχαιμία;

Όσον αφορά στους περισσότερους τύπους οξείας μυελογενούς λευχαιμίας, περίπου τα 2/3 των ατόμων εισέρχονται σε ύφεση, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία.

Οι πιθανότητες ύφεσης αυξάνονται περίπου στο 90% στα άτομα με οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία. Η ύφεση εξαρτάται από μία πληθώρα παραγόντων, όπως η ηλικία του ατόμου.

Η πενταετής πιθανότητα επιβίωσης για τους Αμερικανούς με οξεία μυελογενή λευχαιμία είναι 27,4%. Η πενταετής πιθανότητα επιβίωσης για τα παιδιά με οξεία μυελογενή λευχαιμία είναι 60-70%.

Με τον εντοπισμό στην πρώιμη φάση και την κατάλληλη θεραπεία, οι πιθανότητες ύφεσης είναι αρκετά υψηλές στους περισσότερους ασθενείς. Μόλις όλες οι ενδείξεις και τα συμπτώματα της νόσου εξαφανιστούν, θεωρείστε ότι έχετε εισέλθει σε ύφεση. Όταν είστε σε ύφεση για περισσότερο από πέντε χρόνια, θεωρείται πως έχετε ιαθεί από την οξεία μυελογενή λευχαιμία.

Αν πιστεύετε ότι έχετε συμπτώματα της νόσου πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας. Θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα αν έχετε οποιαδήποτε συμπτώματα λοίμωξης ή επίμονο πυρετό.

Πρόληψη

Πως μπορεί να προληφθεί η οξεία μυελογενής λευχαιμία;

Εάν εργάζεστε με επικίνδυνα χημικά ή ακτινοβολία, θα πρέπει να φοράτε τον απαραίτητο προστατευτικό εξοπλισμό για να περιορίσετε την έκθεσή σας.

Να επισκέπτεστε πάντα το γιατρό σας εάν παρατηρείτε συμπτώματα που σας ανησυχούν.