Πεπτικά έλκη

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες των πεπτικών ελκών;

Ποικίλες αιτίες μπορούν να προκαλέσουν τη διάσπαση του τοιχώματος του στομάχου, του οισοφάγου και του δωδεκαδάκτυλου και περιλαμβάνουν:

• Το Helicobacter pylori (H. pylori), ένα τύπο βακτηρίου που προκαλεί μόλυνση και φλεγμονή στο στομάχι
• Τη συχνή χρήση ασπιρίνης, ιβουπροφαίνης και άλλων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ο κίνδυνος που σχετίζεται με τον εν λόγω παράγοντα αυξάνεται στις γυναίκες και στα άτομα άνω των 60 ετών)
• Την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Το κάπνισμα
• Τον καρκίνο του στομάχου
• Την ακτινοθεραπεία

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα των πεπτικών ελκών;

Το πιο κοινό σύμπτωμα ενός πεπτικού έλκους είναι ένας κοιλιακός πόνος σαν κάψιμο που εκτείνεται από τον ομφαλό ως το στήθος και μπορεί να κυμαίνεται από ήπιος ως έντονος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πόνος θα σας ξυπνά τη νύχτα. Μικρά πεπτικά έλκη μπορεί να μην προκαλούν κανένα σύμπτωμα στα πρώιμα στάδια.

Άλλα κοινά συμπτώματα των πεπτικών ελκών περιλαμβάνουν:

• Ναυτία
• Εμετό
• Δυσπεψία
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Αλλαγές στην όρεξη
• Πόνο στο στήθος
• Σκούρα κόπρανα ή με αίμα

Διάγνωση

Με ποιες εξετάσεις διαγιγνώσκονται τα πεπτικά έλκη;

Δύο τύποι εξετάσεων είναι διαθέσιμοι για τη διάγνωση των πεπτικών ελκών, η ενδοσκόπηση και οι εξετάσεις με ακτίνες-Χ ανώτερου γαστρεντερικού.

Ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού

Σε αυτή τη διαδικασία, ο γιατρός εισάγει ένα μακρύ σωλήνα με μία κάμερα από το λαιμό στο στομάχι και στο λεπτό έντερο, ώστε να εξετάσει την περιοχή για έλκη. Το συγκεκριμένο ιατρικό εργαλείο επιτρέπει στο γιατρό να αφαιρέσει δείγμα ιστού για εξέταση (βιοψία).

Δεν απαιτούν όλες οι περιπτώσεις ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού. Ωστόσο, η εξέταση αυτή συστήνεται σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του στομάχου, όπως τα άτομα άνω των 45 ετών, καθώς και όσοι βιώνουν:

• Γαστρεντερική αιμορραγία
• Αναιμία
• Δυσκολία στην κατάποση
• Απώλεια βάρους

Εξετάσεις με ακτίνες-Χ ανώτερου γαστρεντερικού

Αν δεν έχετε δυσκολία στην κατάποση ή έχετε χαμηλό κίνδυνο στομαχικού καρκίνου, ο γιατρός θα σας προτείνει μία εξέταση ανώτερου γαστρεντερικού με ακτίνες-Χ. Για αυτή τη διαδικασία, θα πιείτε ένα υγρό που ονομάζεται διάλυμα βαρίου. Στη συνέχεια, ο γιατρός θα λάβει ακτινογραφία του στομάχου, του οισοφάγου και του λεπτού εντέρου. Το υγρό θα βοηθήσει το γιατρό να εντοπίσει και να θεραπεύσει το έλκος.

Επειδή το H. pylori είναι μία αιτία πεπτικών ελκών, ο γιατρός θα ζητήσει εξετάσεις και για τον έλεγχο μόλυνσης στο στόμαχο.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζονται τα πεπτικά έλκη;

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία του έλκους. Αν οι εξετάσεις δείξουν ότι έχετε υποστεί μόλυνση από το H. pylori, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει ένα συνδυασμό φαρμάκων, τα οποία θα χρειαστεί να λάβετε ως και δύο εβδομάδες. Τα φάρμακα περιλαμβάνουν αντιβιοτικά για την καταστροφή των βακτηρίων και αναστολείς της αντλίας πρωτονίων για τη μείωση των στομαχικών οξέων.

Μπορεί να βιώσετε κάποιες μικρές παρενέργειες, όπως διάρροια ή ανήσυχο στομάχι, από τα αντιβιοτικά. Αν αυτές προκαλούν σημαντική δυσφορία ή δεν βελτιώνονται με την πάροδο του καιρού, μιλήστε στο γιατρό σας.

Αν ο γιατρός καθορίσει ότι δεν έχετε μόλυνση από το H. pylori, θα σας προτείνει ένα συνταγογραφούμενο ή μη αναστολέα αντλίας πρωτονίων για λήψη έως οκτώ εβδομάδες, ώστε να μειωθούν τα στομαχικά οξέα και να επουλωθεί το έλκος.

Οι καταστολείς παραγωγής οξέων, όπως η ρανιτιδίνη και η φαμοτιδίνη, μπορούν επίσης να ελαττώσουν τα στομαχικά οξέα και τα έλκη. Αυτά τα φάρμακα είναι διαθέσιμα με συνταγή γιατρού, αλλά και ως μη συνταγογραφούμενα σε χαμηλότερη δόση.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας συνταγογραφήσει σουκραλφάτη, η οποία θα «καλύψει» το στομάχι και θα ελαττώσει τα συμπτώματα των πεπτικών ελκών.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι επιπλοκές ενός στομαχικού έλκους;

Τα έλκη για τα οποία δεν λαμβάνεται θεραπεία επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου και μπορούν να οδηγήσουν σε πιο σοβαρές επιπλοκές, όπως:

• Διάτρηση: Μία τρύπα αναπτύσσεται στο τοίχωμα του στομάχου και του λεπτού εντέρου και προκαλεί μόλυνση. Μία ένδειξη ενός διάτρητου έλκους είναι ένας ξαφνικός και έντονος κοιλιακός πόνος.
• Εσωτερική αιμορραγία: Τα έλκη που αιμορραγούν μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια αίματος και για αυτό απαιτούν νοσηλεία. Ενδείξεις αιμορραγικών ελκών περιλαμβάνουν ζάλη και μαύρα κόπρανα.
• Ουλώδης ιστός: Αυτός ο παχύς ιστός σχηματίζεται ύστερα από ένα τραυματισμό και καθιστά δύσκολη τη διέλευση της τροφής μέσω του γαστρεντερικού σωλήνα. Ενδείξεις σχηματισμού ουλώδους ιστού είναι οι εμετοί και η απώλεια βάρους.

Και οι τρεις επιπλοκές είναι σοβαρές και μπορεί να απαιτούν χειρουργείο. Αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα αν βιώνετε τα παρακάτω συμπτώματα:

• Λιποθυμία, υπερβολική εφίδρωση ή σύγχυση, καθώς αυτές μπορεί να είναι ενδείξεις σοκ
• Ξαφνικό και οξύ κοιλιακό πόνο
• Κοιλιακό πόνο που επιδεινώνεται με την κίνηση, αλλά βελτιώνετε όταν ξαπλώνετε εντελώς ακίνητοι
• Αίμα στον εμετό ή τα κόπρανα
• Κοιλιά σκληρή στην αφή

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τα πεπτικά έλκη;

Με την κατάλληλη θεραπεία, τα περισσότερα πεπτικά έλκη επουλώνονται. Ωστόσο, δεν θα θεραπευτείτε αν σταματήσετε να παίρνετε τα φάρμακά σας νωρίς ή αν συνεχίζετε να καπνίζετε, να πίνετε αλκοόλ ή να λαμβάνετε μη στεροειδή παυσίπονα κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Ο γιατρός θα σας κλείσει ένα δεύτερο ραντεβού μετά την αρχική θεραπεία, ώστε να αξιολογήσει την ανάρρωσή σας.

Ορισμένα έλκη, που ονομάζονται ανθεκτικά έλκη, δεν επουλώνονται με θεραπεία. Αν το έλκος δεν επουλωθεί με την αρχική θεραπεία, αυτό μπορεί να υποδεικνύει:

• Παρουσία βακτηρίων εκτός του H. pylori στο στόμαχο
• Υπερβολική παραγωγή στομαχικών οξέων
• Άλλη ασθένεια, όπως καρκίνο στο στομάχι ή νόσο του Chron

Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει κάποια άλλη θεραπεία ή να πραγματοποιήσει επιπλέον εξετάσεις για να αποκλείσει τον στομαχικό καρκίνο και άλλες γαστρεντερικές παθήσεις.

Πρόληψη

Πώς προλαμβάνονται τα στομαχικά έλκη;

Κάποιες συνήθειες και επιλογές του τρόπου ζωής μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο πεπτικών ελκών, όπως οι ακόλουθες:

• Μην αναμιγνύετε το αλκοόλ με φάρμακα
• Μην καταναλώνετε περισσότερα από δύο αλκοολούχα ποτά την ημέρα
• Περιορίστε τη χρήση ιβουπροφαίνης, ασπιρίνης και ναπροξαίνης
• Πλένετε τα χέρια σας τακτικά για να αποφύγετε τις μολύνσεις

Η διατήρηση ενός υγιούς τρόπου ζωής με τη διακοπή του καπνίσματος και την κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά και σιτηρά θα συνεισφέρει στην πρόληψη δημιουργίας ενός πεπτικού έλκους.