Το μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου τείνει να μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου. Τι επιπτώσεις θα έχει αυτό;

Το μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου τείνει να μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου, λέει νέα ανάλυση τάσεων. Ένα εύρημα που ενδεχομένως να μπορεί πλέον να εξηγήσει το γιατί οι αναφερόμενες περιπτώσεις άνοιας τείνουν να μειώνονται.

Διαβάστε επίσης: Άνοια: Μύθοι και αλήθειες

Η ανάλυση τάσεων, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Neurology,  χρησιμοποίησε δεδομένα απεικόνισης του εγκεφάλου, τα οποία συλλέχθηκαν στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας Εθνικής μελέτης για την καρδιά. Μετά την ανάλυση των δεδομένων τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου τείνει να μεγαλώνει από δεκαετία σε δεκαετία. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εξέτασαν μετρήσεις του εγκεφάλου ατόμων που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1970, τις οποίες συνέκριναν με μετρήσεις του εγκεφάλου ατόμων που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1930.

Σύμφωνα με τον Charles DeCarli, MD, διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου για τη Νόσο του Αλτσχάιμερ και του Εργαστηρίου Απεικόνισης Άνοιας και Γήρανσης, αυτή η αύξηση στο μέγεθος του εγκεφάλου, μπορεί να καταπολεμήσει ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση, μειώνοντας κατά συνέπεια και τον κίνδυνο άνοιας.

Διαβάστε επίσης: Νόσος Alzheimer: Υφίσταται πριν την ηλικία των 60 ετών;

Η αύξηση στο μέγεθος του εγκεφάλου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας;

Προηγούμενη έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη χρήση δεδομένων της ίδιας μελέτης, γνωστή ως Framingham Heart Study, διαπίστωσε ότι οι περιπτώσεις άνοιας τείνουν με την πάροδο των χρόνων να μειώνονται. Σημειώνεται ότι η μελέτη Framingham Heart Study, βρίσκεται σε εξέλιξη από το 1948, χρηματοδοτείται από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνεύμονα και Αίματος και χρησιμοποιείται για την εξέταση των τάσεων που χαρακτηρίζουν τις καρδιαγγειακές και άλλες παθήσεις, από γενιά σε γενιά.

Το γεγονός ότι οι περιπτώσεις άνοιας τείνουν να μειώνονται από χρόνο σε χρόνο, σε συνδυασμό με το εύρημα της τελευταίας μελέτης, ότι το μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου τείνει να γίνεται μεγαλύτερο από γενιά σε γενιά, μπορεί να σημαίνει ότι το αυξημένο μέγεθος του εγκεφάλου μειώνει τον κίνδυνο άνοιας.

Η αύξηση στο μέγεθος του εγκεφάλου, παρατηρήθηκε μόνο σε άτομα που είχαν ολοκληρώσει τουλάχιστον την γυμνασιακή τους εκπαίδευση, ανεξάρτητα από τον αγγειακό κίνδυνο που διέτρεχαν. Κατά συνέπεια, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι η μόρφωση, η εκπαίδευση, ο βελτιωμένος και υγιεινός τρόπος ζωής και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση του μεγέθους του ανθρώπινου εγκεφάλου και κατά συνέπεια στη μείωση του κινδύνου άνοιας.

Σε περίπτωση που τα ευρήματα της μελέτης επαληθευτούν μέσω άλλων μελετών, τότε ενδεχομένως να έχει βρεθεί ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μείωσης του κινδύνου άνοιας στον γηράσκοντα πληθυσμό. Σε κάθε περίπτωση όμως, χρειάζεται να πραγματοποιηθούν περαιτέρω μελέτες για επιβεβαίωση των ευρημάτων και κατανόηση της μηχανικής βάσης στην οποία στηρίζεται αυτή η τάση.

Διαβάστε επίσης: Άνοια και Αλτσχάιμερ: 13 κακές συνήθειες για την υγεία του εγκεφάλου

Ποια είναι τα συμπτώματα της άνοιας;

Η άνοια είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει όλους τους τύπους της. Τα συμπτώματα κάθε τύπου άνοιας μπορεί να διαφέρουν κάπως μεταξύ τους ή να εκδηλώνονται διαφορετικά από άτομο σε άτομο. Σε γενικές γραμμές όμως, τα άτομα με άνοια αντιμετωπίζουν:

• Προβλήματα μνήμης
• Προβλήματα προσοχής
• Προβλήματα οπτικής αντίληψης
• Προβλήματα συλλογισμού (κρίσης και επίλυσης προβλημάτων)
• Προβλήματα επικοινωνίας

Τα σημάδια που δείχνουν ότι ένας άνθρωπος μπορεί να έχει άνοια είναι τα ακόλουθα:

• Αποπροσανατολίζεται σε μια γνώριμη γειτονιά ή μέρος
• Ξεχνά τις λέξεις που πρέπει να χρησιμοποιήσει για οικεία αντικείμενα
• Ξεχνά φίλους, γνωστούς και μέλη της οικογένειας
• Ξεχνά παλιές ή πρόσφατες αναμνήσεις
• Δεν μπορεί να ολοκληρώσει μόνος του μια εργασία που άλλοτε μπορούσε

Διαβάστε επίσης; Γιατί τα άτομα με άνοια πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο για ηπατική νόσο;

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας;,

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας είναι πολλοί. Ορισμένοι από αυτούς είναι οι ακόλουθοι:

• Ηλικία: Ο πιο γνωστός παράγοντας κινδύνου της άνοιας είναι η ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις άνοιας επηρεάζουν άτομα 65 ετών και άνω.
• Φυλή και εθνικότητα: Οι Αφροαμερικανοί διατρέχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια, συγκριτικά με τους λευκούς. Οι ισπανόφωνοι διατρέχουν μιάμιση φορά περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια, συγκριτικά με τους λευκούς.
• Τραυματισμός στο κεφάλι: Ο τραυματισμός στο κεφάλι, αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας, ειδικά αν αυτός είναι σοβαρός, έχει προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη ή είναι επαναλαμβανόμενος.
• Κακή υγεία της καρδιάς: Τα άτομα των οποίων η υγεία της καρδιάς τους δεν είναι καλή, δηλαδή τα άτομα που έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή υψηλή χοληστερίνη ή καπνίζουν, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας.
• Οικογενειακό ιστορικό: Τα άτομα που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με άνοια, όπως γονείς και αδέρφια, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν και οι ίδιοι άνοια.

Διαβάστε επίσης: Αυξημένος κίνδυνος άνοιας από τη μακροχρόνια χρήση φαρμάκων για παλλινδρόμηση οξέος

Ποιοι είναι οι πιο συνηθισμένοι τύποι άνοιας;

Υπάρχουν διάφοροι τύποι άνοιας όπως:

• Νόσος του Αλτσχάϊμερ: Η νόσος του Αλτσχάϊμερ ειναι η πιο κοινή αιτία άνοιας, η οποία αντιπροσωπεύει το 60-80% των περιπτώσεων. Προκαλείται από αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο και τα συμπτώματα που την χαρακτηρίζουν είναι δυσκολία στην ανάκληση πρόσφατων αναμνήσεων, δυσκολία στην ανάκληση παλιών αναμνήσεων, δυσκολία στο περπάτημα, δυσκολία στην ομιλία και αλλαγές στην προσωπικότητα. Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για το Αλτσχάϊμερ είναι το οικογενειακό ιστορικό. (Διαβάστε επίσης: Αλτσχάϊμερ: Μπορεί η μείωση της χοληστερίνης να μειώσει τον κίνδυνο;)
• Αγγειακή άνοια:  Η αγγειακή άνοια αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των περιπτώσεων άνοιας και προκαλείται από εγκεφαλικό επεισόδιο ή από προβλήματα που σχετίζονται με τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για την αγγειακή άνοια είναι η υψηλή χοληστερίνη και η υψηλή αρτηριακή πίεση. Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν την αγγειακή άνοια είναι ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζεται. (Διαβάστε επίσης: Αγγειακή άνοια: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε)
• Μικτή άνοια: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ασθενείς -κυρίως άνω των 80 ετών- με άνοια, διαγιγνώσκονται ταυτόχρονα με πολλούς τύπους άνοιας, όπως η αγγειακή άνοια και η νόσος του Αλτσχάιμερ.
• Άνοια σώματος Lewy: Αυτός ο τύπος άνοιας προκαλεί συμπτώματα πέραν της τυπικής απώλειας μνήμης, όπως κινητικά προβλήματα, προβλήματα με την ισορροπία, τρέμουλο και δυσκαμψία. Πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζουν υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας, σύγχυση, παραισθήσεις και αϋπνία. 
• Μετωπο-χρονική άνοια: Η μετωπο-χρονική άνοια προκαλεί αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ασθενή, προβλήματα με την ομιλία και προβλήματα με την κατανόηση. (Διαβάστε επίσης: Πώς διαγιγνώσκεται η μετωποκροταφική άνοια;)
• Αναστρέψιμη άνοια: Ορισμένες περιπτώσεις άνοιας είναι αναστρέψιμες, καθώς μπορεί να είναι αποτέλεσμα παρενέργειας μιας φαρμακευτικής αγωγής, αποτέλεσμα ανεπάρκειας βιταμινών ή αποτέλεσμα ανισορροπίας θυρεοειδικών ορμονών.

Διαβάστε επίσης: Αυτές οι 5 τροφές μειώνουν τον κίνδυνο Αλτσχάϊμερ!