Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο, τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες. Πριν το κάπνισμα διαδοθεί τόσο πολύ, ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν σπάνιος. Σήμερα, στο κάπνισμα οφείλονται 9 στους 10 θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα, ενώ το ραδόνιο και η ρύπανση άρχισαν να έχουν μικρότερη ευθύνη. Ωστόσο, τα πρόσφατα ανεπτυγμένα φάρμακα δίνουν μεγάλη ελπίδα στους ασθενείς.

Γιατί το κάπνισμα είναι αιτία καρκίνου;

Τα τσιγάρα περιέχουν χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο, αποδυναμώνοντας το φυσικό αμυντικό σύστημα των πνευμόνων. Συγκεκριμένα, οι αεραγωγοί είναι επενδυμένοι με μικροσκοπικές τρίχες που ονομάζονται βλεφαρίδες, οι οποίες προστατεύουν τους πνεύμονες από τοξίνες, βακτήρια και ιούς. Οι βλεφαρίδες επηρεάζονται από τον καπνό, γεγονός που επιτρέπει τη δημιουργία χημικών ουσιών που προκαλούν καρκίνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα;

Ο καρκίνος του πνεύμονα αρχίζει ήσυχα. Δεν υπάρχουν συνήθως συμπτώματα ή προειδοποιητικά σημάδια στα αρχικά στάδια. Στην πορεία παρατηρούνται τα εξής συμπτώματα:

• Έντονος και επίμονος βήχας
• Πόνος στο στήθος, ειδικά κατά τη διάρκεια βαθιών αναπνοών
• Συριγμός ή δύσπνοια
• Αιματηρός βήχας
• Κόπωση

Πώς μπορώ να ελέγξω αν πάσχω από καρκίνο του πνεύμονα;

Ένας τύπος σάρωσης που ονομάζεται σπειροειδής CT, μπορεί να εντοπίσει πρώιμους καρκίνους του πνεύμονα σε μερικούς ανθρώπους, αλλά δεν είναι σαφές εάν τους εντοπίζει αρκετά νωρίς ώστε να σώσει ζωές. Σε κάθε περίπτωση, η Ειδική Ομάδα Πρόληψης των Η.Π.Α. συνιστά στους καπνιστές 55-80 ετών να κάνουν CT κάθε χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για εκείνους που κάπνιζαν πολύ και διέκοψαν το κάπνισμα για λιγότερο από 15 χρόνια.

Πώς γίνεται διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα;

Εάν ο γιατρός σας πιστεύει ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να πάσχετε από καρκίνο του πνεύμονα, γιατί για παράδειγμα έχετε μακροχρόνιο βήχα, θα σας κάνει ακτινογραφίες στήθους και άλλες εξετάσεις απεικόνισης. Μπορεί να σας ζητήσει επίσης, να βήξετε για να πάρει φλέμα, ώστε να κάνει εξέταση πτυέλων. Εάν οποιαδήποτε από αυτές τις εξετάσεις δείξει ότι υπάρχει πιθανότητα να έχετε καρκίνο, τότε θα σας κάνει βιοψία, μια διαδικασία κατά την οποία θα πάρει ένα μικρό δείγμα ιστού από την ύποπτη περιοχή ανάπτυξης για να το εξετάσει με μικροσκόπιο. Συνήθως για αυτή τη διαδικασία χρησιμοποιείται βελόνα. Μελετώντας αυτό το δείγμα, θα καθορίσει εάν υπάρχει καρκίνος του πνεύμονα, και αν ναι, τι είδους καρκίνος είναι.

Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα;

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα είναι πιο επιθετικός, που σημαίνει ότι μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα σε άλλα μέρη του σώματος από πολύ νωρίς. Είναι έντονα συνδεδεμένος με το κάπνισμα και είναι σπάνιο να αναπτυχθεί σε μη καπνιστές. Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται πιο αργά και είναι πιο συνηθισμένος. Μάλιστα, είναι υπεύθυνος για σχεδόν το 85% όλων των καρκίνων του πνεύμονα.

Ποιο είναι τα στάδια του καρκίνου του πνεύμονα;

Η σταδιοποίηση  του καρκίνου περιγράφει το πόσο έχει εξαπλωθεί στο σώμα.

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα χωρίζεται σε δύο στάδια:

• «Περιορισμένος» που σημαίνει ότι ο καρκίνος περιορίζεται στον ένα πνεύμονα ή κοντά σε λεμφαδένες.
• «Εκτεταμένος» που σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί και στον άλλο πνεύμονα ή και πέρα από τους πνεύμονες.

Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα χωρίζεται σε διάφορα στάδια από Ι έως IV, ανάλογα με το βαθμό εξάπλωσης του.

Ποια είναι η θεραπεία της πρώιμης φάσης;

Όταν εντοπιστεί μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα, πριν εξαπλωθεί πέραν από τον ένα πνεύμονα, πρέπει να αφαιρεθεί. Έτσι, ο γιατρός θα αφαιρέσει το τμήμα του πνεύμονα που έχει τον όγκο ή και ολόκληρο τον πνεύμονα αν είναι απαραίτητο. Ακολούθως, οι ασθενείς υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία με στόχο να θανατωθούν όλα τα καρκινικά κύτταρα.

Για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, η χειρουργική επέμβαση δεν είναι βοηθητική συνήθως, επειδή υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχει ήδη εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος πριν από την διάγνωση. Σε αυτή την περίπτωση, οι θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν είναι η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, οι οποίες μπορούν να συρρικνώσουν τους όγκους και να βοηθήσουν στον έλεγχο διαφόρων συμπτωμάτων, όπως ο οστικός πόνος ή οι αποκλεισμένοι αεραγωγοί. Σημειώνεται ότι η χημειοθεραπεία, είναι συνήθως η κύρια θεραπεία που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.

Ποιες νέες θεραπείες υπάρχουν;

• Η στοχοθετημένη θεραπεία μαζί με την χημειοθεραπεία, είναι πολύ βοηθητική στην περίπτωση που όλες οι άλλες θεραπείες δεν λειτουργήσουν. Πρόκειται για μια θεραπεία, η οποία εμποδίζει την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τα καρκινικά κύτταρα.
• Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπεία η οποία χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, για την αντιμετώπιση προχωρημένων περιπτώσεων μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα. Σημειώνεται ότι δεν λειτουργεί για όλους, αλλά όταν λειτουργήσει είναι πολύ αποτελεσματική.

Εάν διαγνωστώ με καρκίνο, είναι αργά να διακόψω το κάπνισμα;

Ποτέ δεν είναι αργά να σταματήσετε το κάπνισμα. Οι έρευνες, μάλιστα, δείχνουν ότι οι άνθρωποι που διακόπτουν το κάπνισμα αφού μάθουν ότι έχουν καρκίνο του πνεύμονα, έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με εκείνους που συνεχίζουν να καπνίζουν.

Μόνο οι καπνιστές κινδυνεύουν από καρκίνο του πνεύμονα;

1. Παθητικό κάπνισμα

Παρόλο που το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία του καρκίνου του πνεύμονα, δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας κινδύνου. Το παθητικό κάπνισμα, φαίνεται να αυξάνει επίσης τον κίνδυνο. Οι άνθρωποι, μάλιστα, που είναι παντρεμένοι με κάποιον που καπνίζει είναι 20% – 30% πιο πιθανό να πάθουν καρκίνο του πνεύμονα.

2. Επικίνδυνη εργασία

Κάποιες εργασίες αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα. Οι άνθρωποι που εργάζονται σε περιβάλλοντα που τους εκθέτουν σε χημικές ουσίες, όπως το ουράνιο, το αρσενικό κ.α, θα πρέπει να προσπαθήσουν να περιορίσουν την έκθεση τους. Μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί ότι και ο αμίαντος, ο οποίος κάποτε χρησιμοποιείτο για μονώσεις είναι μια σημαντική αιτία καρκίνου του πνεύμονα. Σήμερα, χρησιμοποιείται σπάνια, ωστόσο, οι εργαζόμενοι που εκτίθενται χρόνια στον αμίαντο διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα.

3. Αέριο ραδονίου (Radon Gas)

Αυτό το φυσικό ραδιενεργό αέριο, το οποίο δεν μπορείτε να το μυρίσετε, μπορεί να συσσωρευτεί μέσα στα σπίτια και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, ειδικά σε ανθρώπους που καπνίζουν. Μάλιστα, είναι η δεύτερη κύρια αιτία καρκίνου του πνεύμονα στις ΗΠΑ. Με τη βοήθεια ενός κιτ δοκιμής μπορείτε να ελέγξετε εάν υπάρχει ραδόνιο στο σπίτι σας.

4. Μόλυνση του αέρα

Ο μολυσμένος αέρας προκαλεί σε πολύ λιγότερους ανθρώπους καρκίνο του πνεύμονα συγκριτικά με το κάπνισμα, αλλά η  ατμοσφαιρική ρύπανση είναι γενικά επικίνδυνη. Οι ειδικοί μάλιστα, πιστεύουν ότι η ρύπανση από τα αυτοκίνητα, τα εργοστάσια και τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες μπορεί να επηρεάσει τους πνεύμονες ακριβώς όπως το παθητικό κάπνισμα.

Τι άλλο σας θέτει σε κίνδυνο;

• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
• Πόσιμο νερό που περιέχει υψηλά ποσοστά αρσενικού

Ο καρκίνος του πνεύμονα εμφανίζεται και σε ανθρώπους που δεν έχουν προφανείς παράγοντες κινδύνου, αλλά δεν είναι γνωστό το γιατί. Φαίνεται μάλιστα να εμφανίζεται περισσότερο στις γυναίκες παρά στους άνδρες, ενώ ένας τύπος καρκίνου του πνεύμονα που ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα, είναι πιο κοινός στους μη καπνιστές σε σχέση με τους καπνιστές.