Η Ρωσική γρίπη μπορεί -αν και είναι μια ασθένεια του παρελθόντος – να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την COVID-19;

Από τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά η COVID-19, το 2019, οι επιδημιολόγοι άρχισαν να ψάχνουν στοιχεία από προηγούμενες πανδημίες, για να μπορέσουν να καταλάβουν το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί στην πορεία. Συγκεκριμένα, μελέτησαν την πανδημία της γρίπης του 1918, την εμφάνιση του SARS το 2009, τον Έμπολα και άλλες πανδημικές ασθένειες. Αναλύοντας τα δεδομένα τους, βρήκαν ότι η ρωσική γρίπη ενδεχομένως να προκλήθηκε από κάποιον κορωνοϊό,  ο οποίος θα μπορούσε κάλλιστα να κυκλοφορεί έως σήμερα.

Τι γνωρίζουμε για τη ρωσική γρίπη;

Η Δρ Amesh Adalja, ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες και ανώτερος μελετητής στο Johns Hopkins Center for Health Security, υπογράμμισε ότι για να γίνει κατανοητή η εξέλιξη μιας μολυσματικής ασθένειας, οι επιστήμονες μελετούν πάντα προηγούμενες μεγάλες πανδημίες.

Σήμερα όμως, η προέλευση της ρωσικής γρίπης δεν είναι ακόμη γνωστή και συγκεκριμένα παραμένει άγνωστο το αν προκλήθηκε από κάποιο στέλεχος της γρίπης ή από κάποιον κορωνοϊό, διότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κλινικά δείγματα ασθενών (γενετικό υλικό που να έμεινε με κάποιο τρόπο άθικτο για πάνω από έναν αιώνα) που νόσησαν την τότε εποχή. Την ίδια ώρα, εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν τα μοριακά τεστ που υπάρχουν σήμερα, τα οποία βοηθούν τους επιστήμονες να προσδιορίσουν την αλληλουχία του ιού και να τον αναγνωρίσουν. Ως εκ τούτου, πολλά στοιχεία που αφορούν τη ρωσική γρίπη παραμένουν ακόμη άγνωστα. (Τι είναι καλύτερο να κάνω; PCR, Rapid ή Self Test, για να ανιχνεύσω τον κορωνοϊό;)

Υπάρχει ενδεχόμενο η ρωσική γρίπη να κυκλοφορεί ακόμη;

Όπως είπαμε και πιο πάνω, σήμερα δεν υπάρχει διαθέσιμο γενετικό υλικό από άτομα που μολύνθηκαν με τη ρωσική γρίπη, οπότε δεν μπορεί να διαπιστωθεί αν ο ιός κυκλοφορεί ακόμη ανάμεσά μας σήμερα ή έχει εξαφανιστεί. (Η COVID-19 του μέλλοντος: Ενδημική και κυρίως σε μικρά παιδιά)

Σύμφωνα με τον Δρ. Benjamin Neuman, καθηγητή βιολογίας και επικεφαλής ιολόγο στο Πανεπιστήμιο A&M του Τέξας, η επιστημονική κοινότητα γνωρίζει εκατοντάδες είδη ιών και βακτηρίων που μπορούν να εξαπλωθούν μέσω του αέρα και να προκαλέσουν προβλήματα στους πνεύμονες, αλλά χωρίς κάποια γενετικά στοιχεία, δεν υπάρχει τρόπος να διαπιστωθεί αν κάποιο από αυτά είναι εκείνο που είχε προκαλέσει τη ρωσική γρίπη και έχει πάρει σήμερα ενδημική μορφή.

«Υπάρχει πιθανότητα η ρωσική γρίπη να είναι ένας από τους εποχικούς κορονοϊούς, αλλά αυτό είναι απλώς εικασίες. Από την άλλη, ο ιός που προκάλεσε τη ρωσική γρίπη μπορεί να έχει εξαφανιστεί», υπογράμμισε ο Δρ. Neuman.

Τι μπορεί να μας διδάξει η ρωσική γρίπη για την COVID-19;

Με βάση ανέκδοτες αναφορές του 19^ου αιώνα, διαφαίνεται ότι η ρωσική γρίπη συμπεριφερόταν περισσότερο σαν κορωνοϊός, παρά σαν στέλεχος της γρίπης. 

Σύμφωνα με την Adalja, υπάρχουν ενδείξεις ότι η πανδημία της ρωσικής γρίπης συμπεριφερόταν διαφορετικά από άλλες πανδημίες της γρίπης, διότι επηρέαζε κυρίως ηλικιωμένα άτομα. Επιπρόσθετα, υπάρχουν αναφορές για απώλεια γεύσης και όσφρησης, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των κορωνοϊών. (Η απώλεια όσφρησης αποτελεί καθοριστικό σύμπτωμα της COVID-19)

Με βάση τα πιο πάνω, πολλοί βρίσκουν ανακουφιστικό το γεγονός ότι η ρωσική γρίπη εμφανίστηκε και εξαφανίστηκε χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση, θεωρώντας ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και με τον Sars-Cov-2. Όμως η πραγματικότητα είναι άλλη. Ο κάθε ιός συμπεριφέρεται διαφορετικά και δεν μπορεί να προκαθοριστεί αν θα εξαφανιστεί ή όχι. Την ίδια στιγμή, τα σημερινά δεδομένα είναι διαφορετικά διότι –σε αντίθεση με τότε- υπάρχουν πλέον εμβόλια και αντιιικά φάρμακα, τα οποία επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται και συμπεριφέρεται ο ιός.