Η ασθένεια του ιού Ebola

Αίτια

Τι προκαλεί τον Ebola;

Ο ιός Ebola ανήκει στην ιική οικογένεια Filoviridae. Αυτοί οι τύποι ιών προκαλούν αιμορραγικό πυρετό, ή αλλιώς ακατάσχετη αιμορραγία εντός και εκτός του σώματος που συνοδεύεται από πολύ υψηλό πυρετό. Ο Ebola μπορεί να διαιρεθεί περαιτέρω σε υποτύπους που έχουν λάβει το όνομά τους από την τοποθεσία στην οποία ανιχνεύθηκαν:

• Σουδάν
• Ζαΐρ
• Bundibugyo
• Reston
• Taï forest

Ο ιός Ebola προέρχεται από τις αφρικανικές φρουτοφάγες νυχτερίδες. Είναι γνωστός ως ζωονοσογόνος ιός, επειδή μεταδίδεται στους ανθρώπους από τα ζώα. Οι άνθρωποι μπορούν επίσης να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους ανθρώπους. Τα παρακάτω ζώα μπορούν να μεταδώσουν τον ιό Ebola:

• Μαϊμούδες
• Χιμπατζήδες
• Γορίλες
• Αντιλόπες
• Σκαντζόχοιροι

Όταν οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με μολυσμένα ζώα, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αίματος και των σωματικών υγρών τους.

Μετάδοση

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για τη μετάδοση του ιού; Πώς μεταδίδεται ο ιός;

Σε αντίθεση με άλλους τύπους ιών, ο Ebola δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αέρα ή του αγγίγματος μόνο. Θα πρέπει να έρθετε σε άμεση επαφή με τα σωματικά υγρά ενός πάσχοντος ατόμου. Επομένως, ο ιός μεταδίδεται μέσω:

• Του αίματος
• Του ιδρώτα
• Του μητρικού γάλακτος
• Των κοπράνων
• Της διάρροιας
• Των ούρων
• Του εμετού
• Του σπέρματος
• Του σάλιου

Όλα τα προαναφερθέντα σωματικά υγρά είναι πιθανό να φέρουν τον ιό. Η μετάδοση μπορεί να συμβεί μέσω των οφθαλμών, της μύτης, του στόματος, εκδορών στο δέρμα ή της σεξουαλικής επαφής. Οι επαγγελματίες υγείας βρίσκονται σε ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο να νοσήσουν από τον ιό, επειδή χειρίζονται αίμα και σωματικά υγρά.

Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

• Αλληλεπίδραση με μολυσμένα ζώα
• Έκθεση σε μολυσμένα αντικείμενα, όπως βελόνες
• Ταξίδια σε περιοχές με έξαρση της ασθένειας
• Κηδείες ατόμων που πέθαναν από τον ιό Ebola

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του Ebola;

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, τα συμπτώματα του Ebola τυπικά εμφανίζονται μέσα σε 8 με 10 ημέρες μετά την έκθεση. Όμως, μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μέσα σε 2 ημέρες ή μπορεί να χρειαστούν μέχρι και τρεις εβδομάδες.

Η υπερβολική κόπωση είναι συχνά το πρώτο και κυρίαρχο σύμπτωμα. Άλλα συμπτώματα είναι τα εξής:

• Πυρετός
• Κοιλιακό άλγος
• Εμετός
• Διάρροια
• Μυϊκοί πόνοι
• Πονοκέφαλος
• Ανεξήγητη αιμορραγία ή δημιουργία μωλώπων

Αν έχετε έρθει σε επαφή ή φροντίζετε κάποιον που έχει διαγνωστεί με Ebola ή χειρίζεστε μολυσμένα ζώα και εμφανίζετε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ο Ebola;

Τα πρώιμα συμπτώματα του Ebola μιμούνται άλλες παθήσεις, όπως τη γρίπη, την ελονοσία και τον τυφοειδή πυρετό.

Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να ταυτοποιήσουν την ύπαρξη αντισωμάτων έναντι του Ebola και επίσης να αποκαλύψουν:

• Χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων
• Ασυνήθιστα χαμηλά ή υψηλά επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων
• Μη φυσιολογικά επίπεδα παραγόντων πήξης
• Αυξημένη συγκέντρωση ηπατικών ενζύμων

Επιπρόσθετα με τις εξετάσεις αίματος, ο γιατρός θα λάβει υπόψιν εάν άλλα άτομα στην κοινότητα του ασθενούς μπορεί να βρίσκονται σε κίνδυνο.

Από τη στιγμή που τα συμπτώματα του Ebola μπορεί να χρειαστούν μέχρι και τρεις εβδομάδες από την έκθεση για να εκδηλωθούν, οποιοσδήποτε εικάζεται πως έχει εκτεθεί στον ιό μπορεί να περάσει την ίδια περίοδο επώασης. Αν δεν εμφανιστεί κανένα σύμπτωμα μέσα σε 21 ημέρες, ο Ebola αποκλείεται.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται ο Ebola;

Ο ιός Ebola δεν έχει ίαση ή εμβόλιο ο αυτή τη στιγμή. Αντιθέτως, υπάρχουν κάποια μέτρα που μπορούν να ληφθούν ώστε να ανακουφίσουν το άτομο όσο το δυνατόν περισσότερο:

• Διαχείριση ανωμαλιών ηλεκτρολυτών
• Φάρμακα για την διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα
• Πρόληψη εμφάνισης νέων λοιμώξεων
• Αντιμετώπιση συνυπαρχόντων λοιμώξεων
• Παροχή επιπλέον οξυγόνου, αν χρειάζεται
• Χορήγηση προϊόντων του αίματος, αν ενδείκνυται
• Χορήγηση ενδοφλέβιων ή/και από του στόματος υγρών για την πρόληψη της αφυδάτωσης

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί ο Ebola;

Τα άτομα μπορούν να λάβουν τις παρακάτω προφυλάξεις για να προστατευτούν από τον Ebola:

• Αποφύγετε την επαφή με αίμα και σωματικά υγρά
• Αποφύγετε τη συμμετοχή σε κηδείες ατόμων που πέθαναν από τον Ebola
• Εξασκείστε σωστή υγιεινή των χεριών, δηλαδή πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή απολυμαντικό χεριών με βάση το αλκοόλ
• Αποφύγετε την επαφή με αντικείμενα που έχει αγγίξει ένα άτομο με Ebola (ρούχα, σεντόνια, βελόνες, ιατρικό εξοπλισμό)
• Φορέστε προστατευτικό εξοπλισμό όταν βρίσκεστε στη φύση

Οι επαγγελματίες υγείας και οι εργαζόμενοι σε εργαστήρια θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν σοβαρές προφυλάξεις. Αν πρόκειται να έρθουν σε επαφή με άτομο με Ebola, αυτό θα πρέπει να γίνεται στην απομόνωση και οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να φορούν προστατευτικά ρούχα, γάντια, μάσκες και γυαλιά όταν έρχονται σε επαφή με ένα μολυσμένο άτομο ή με αντικείμενά του. Επίσης, πρέπει να ακολουθείται πολύ αυστηρό πρωτόκολλο για την απόρριψη του προστατευτικού εξοπλισμού, ώστε να προληφθεί η εξάπλωση της μόλυνσης. Το προσωπικό καθαρισμού θα πρέπει να χρησιμοποιεί διάλυμα χλωρίνης για να καθαρίζει δάπεδα και επιφάνειες στις οποίες μπορεί να υπάρχει ο ιός.

Αυτή τη στιγμή γίνεται έρευνα για την εξεύρεση τρόπων πρόληψης μελλοντικών εξάρσεων. Τον Απρίλιο του 2015, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ανέφερε ότι εξετάζονται δύο πιθανά εμβόλια για τους ανθρώπους έναντι του ιού Ebola.

Επιπλοκές

Ποιες επιπλοκές μπορούν να προκύψουν από τον Ebola;

Το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων ανταποκρίνεται διαφορετικά στον Ebola. Ενώ κάποιοι μπορεί να αναρρώσουν χωρίς επιπτώσεις, άλλοι μπορεί να βιώσουν επιπλοκές οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Απώλεια μαλλιών
• Φλεγμονή του ήπατος και των ματιών
• Προβλήματα στις αρθρώσεις
• Ίκτερο
• Υπερβολική αδυναμία και κόπωση
• Αλλαγές στις αισθήσεις
• Ντελίριο (οξύ εγκεφαλικό σύνδρομο)

Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, αυτές οι επιπλοκές μπορεί να διαρκέσουν από εβδομάδες ως μήνες. Άλλες επιπλοκές του ιού μπορεί να είναι θανατηφόρες και περιλαμβάνουν:

• Κώμα
• Σοκ
• Ανεπάρκεια πολλών οργάνων
• Ακατάσχετη αιμορραγία

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για την νόσο Ebola;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο μέσος όρος θνησιμότητας για ένα άτομο που έχει μολυνθεί από τον Ebola είναι 50%. Κάποια στελέχη του ιού είναι περισσότερο θανατηφόρα από άλλα. Όσο πιο έγκαιρα διαγνωστεί η λοίμωξη, τόσο πιο ευοίωνη είναι η έκβαση για τον ασθενή.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ εκτιμούν ότι όσοι επιβιώνουν από τον Ebola έχουν αντισώματα έναντι αυτού για περίπου 10 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι, από τη στιγμή που έχετε μολυνθεί από τον ιό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αποκτάτε ανοσία δια βίου. Έως ότου βρεθεί ένα ασφαλές εμβόλιο, είναι πολύ σημαντικό να προφυλάσσεστε από οποιαδήποτε έκθεση στον ιό.