Τα κατοικίδια μπορούν να μεταφέρουν γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά στους ιδιοκτήτες τους;

Τα υπερ-βακτήρια, βακτήρια δηλαδή που είναι ανθεκτικά ακόμη και σε ισχυρά αντιβιοτικά, έχουν ένα γονίδιο γνωστό με την ονομασία mcr-1. Αυτό το γονίδιο συγκεκριμένα είναι ανθεκτικό στο αντιβιοτικό κολιστίνη. Νέα έρευνα του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας Υγείας των Ζώων, Τμήμα της Κτηνιατρικής, στο Πανεπιστήμιο της Λισαβώνας στην Πορτογαλια, έδειξε ότι βακτήρια που είναι ικανά να αντιστέκονται στο αντιβιοτικό, πιθανώς να μεταφέρουν το γονίδιο από τα κατοικίδια στους ιδιοκτήτες τους. Ο WHO θεωρεί την ανθεκτικότητα σε αντιβιοτικά, την πιο σημαντική απειλή της δημόσιας υγείας.

Συμπληρωματικά σε αυτή την έρευνα, έρχονται νέα δεδομένα από την ομάδα των  Dr. Ana R. Freitas, Dr. Carla Novais, Dr. Luísa Peixe του Πανεπιστημίου της Πορτογαλίας, τα οποία υποστηρίζουν ότι το ωμό κρέας που δίνεται στα σκυλιά ενισχύει την εξάπλωση των βακτηρίων.

Πώς προέκυψαν τα δεδομένα των ερευνών;

Οι ερευνητές της Πορτογαλίας, εξέτασαν το ενδεχόμενο αντίστασης στη κολιστίνη σε δείγματα περιττωμάτων, που συλλέχθηκαν από κατοικίδια και τους ιδιοκτήτες τους. Τα δείγματα λήφθηκαν από 126 υγιείς ανθρώπους, οι οποίοι είχαν 102 κατοικίδια. Απ’αυτά τα 61 ήταν υγιή, ενώ τα 23 είχαν δερματικές λοιμώξεις ή λοιμώξεις των μαλακών μορίων και τα υπόλοιπα 18 είχαν μολύνσεις της ουροδόχου κύστης. Από τα 102 κατοικίδια, οκτώ σκυλιά και από τα 126 άτομα, τέσσερις ιδιοκτήτες, βρέθηκαν με βακτήρια που είχαν το γονίδιο mcr-1. Μάλιστα όλα αυτά τα βακτήρια ήταν ανθεκτικά σε πολλαπλά αντιβιοτικά.

Σε δύο νοικοκυριά, όπου τα σκυλιά είχαν και λοιμώξεις των μαλακών μορίων, το γονίδιο βρέθηκε τόσο σε ιδιοκτήτες όσο και σε σκυλιά. Σύμφωνα με την Dr. Menezes, πιθανώς το γονίδιο πέρασε από τα σκυλιά στους ιδιοκτήτες.

Από την άλλη πλευρά, οι ερευνητές του Πόρτο, ανέλυσαν 55 δείγματα τροφής για σκύλους, από 25 εταιρίες, συμπεριλαμβανόμενων και 14 ωμών κατεψυγμένων σκυλοτροφών. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονταν, πάπια, σολωμός, γαλοπούλα, κοτόπουλο, αρνί, χήνα, μοσχάρι και λαχανικά.

Φάνηκε, ότι όλα τα δείγματα ωμού φαγητού, περιελάμβαναν το βακτήριο του Εντερόκοκκου, το οποίο είναι ανθεκτικό σε αντιβιοτικά. Επίσης ανίχνευσαν και βακτήρια ανθεκτικά σε ισχυρά αντιβιοτικά όπως η λινεζολίδη. Μάλιστα, κάποια από αυτά τα βακτήρια, ταυτοποιήθηκαν με αλληλούχιση, και φάνηκε ότι είναι ίδιου είδους με αυτά που ανιχνεύονται σε ασθενείς νοσοκομείων στη Βρετανία, την Γερμανία και την Ολλανδία.

«Αυτή η τάση να ταΐζουμε τα σκυλιά μας με ωμό φαγητό μπορεί να ενισχύει την εξάπλωση βακτηρίων που είναι ανθεκτικά σε αντιβιοτικά» λένε οι ερευνητές.

Υπάρχει αληθινός κίνδυνος από τη μεταφορά γονιδίων ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά;

Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, που προκαλείται κυρίως από την υπέρμετρη χρήση τους, δυσχεραίνει την θεραπεία σοβαρών βακτηριακών λοιμώξεων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τη θεωρεί από τις πιο σημαντικές απειλές στην παγκόσμια δημόσια υγεία. Όταν ακόμη και τα ισχυρά αντιβιοτικά δεν είναι δραστικά απέναντι σε κάποια βακτήρια, τότε δεν υπάρχουν και πολλές επιλογές για θεραπεία. Τέτοιου είδους λοιμώξεις, σκοτώνουν περίπου 700.000 άτομα τον χρόνο παγκοσμίως.

Πώς μπορούμε να δράσουμε για να μειώσουμε την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά;

Είναι σημαντικό τα αντιβιοτικά να χρησιμοποιούνται με σύνεση και σε συνεννόηση με το γιατρό. Ακόμη, η τήρηση των κανόνων υγιεινής, όπως το πλύσιμο των χεριών μετά το τάισμα των κατοικιδίων και η απομάκρυνση των κοπράνων τους,  μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην μείωση της εξάπλωσης ανθεκτικών βακτηρίων. Τέλος, οι ωμές τροφές, ακόμη και από γνωστές μάρκες τροφών, θα πρέπει να αποφεύγονται.

Οι Ευρωπαϊκές αρχές θα πρέπει να ενημερώσουν το κοινό για τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να επιφέρει στην υγεία, η σίτιση των κατοικίδιων με ωμές τροφές. Ακόμη, θα πρέπει να γίνεται επιθεώρηση των εταιριών που κατασκευάζουν ζωοτροφές, ως προς την επιλογή των υλικών και τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται.