Η λαδανιά, ή αλλιώς γνωστή με την ονομασία κίστος, είναι ένα ποώδες φυτό, που ανήκει στο γένος Cistus και αναπτύσσεται σε πετρώδη και άγονα εδάφη, κυρίως στις περιοχές της Μεσογείου. Έχουν αναγνωριστεί περίπου 20 διαφορετικά είδη λαδανιάς, τα οποία χαρακτηρίζονται από μεγάλη αντοχή σε συνθήκες ξηρασίας. Το πιο γνωστό είδος, το οποίο χρησιμοποιείται ευρύτατα από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, είναι το Cistus creticus, το οποίο αναπτύσσεται στην Κρήτη.

Χαρακτηριστικό της λαδανιάς είναι τα όμορφα μωβ άνθη της, καθώς και οι αστεροειδείς και αδενικές τρίχες που βρίσκονται στα φύλλα, τον κάλυκα και το μίσχο του φυτού. Τα διαφορετικά αυτά είδη τριχών παράγουν και εκκρίνουν μια ρητίνη, γνωστή ως λάδανο, η οποία είναι πλούσια σε βιολογικά ενεργούς μεταβολίτες με σπουδαία φαρμακολογική δράση, όπως τα φλαβονοειδή και τερπενοειδή.

Το λάδανο και τα αφεψήματα των φύλλων της λαδανιάς έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για τη θεραπεία του εκζέματος, της διάρροιας, της τριχόπτωσης, κλπ. Στις μέρες μας υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα, τα οποία υποστηρίζουν πως η λαδανιά διαθέτει σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες, οι οποίες οφείλονται στην παρουσία μιας μεγάλης ποικιλίας δευτερογενών ενώσεων σε αυτή.

Μερικές από τις ευεργετικές ιδιότητες της λαδανιάς για την υγεία, που έχουν παρατηρηθεί, αφορούν τη δράση της ως αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτικός, αντιμικροβιακός, αντιϊκός και αντικαρκινικός παράγοντας, καθώς επίσης και την προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος και του δέρματος.

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες της λαδανιάς για την υγεία;

• Αντιμικροβιακή και αντιϊκή δράση

Εκχυλίσματα φύλλων της λαδανιάς και το αιθέριο έλαιο από τα φύλλα, το μίσχο, τις ρίζες και τους καρπούς της έχουν παρουσιάσει σημαντική αντιβακτηριδιακή και αντιμυκητιακή δράση.

Συγκεκριμένα, ευεργετικά αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί, μεταξύ άλλων, ενάντια στα βακτήρια Staphylococcus aureus, Enterococcus hirae, Pseudomonas aeruginosa και τους μύκητες του γένους Candida.

Τα φαινολικά μονοτερπένια, όπως η θυμόλη και η καρβακρόλη, καθώς και διάφορες καρβονυλικές και φαινολικές ενώσεις, που περιέχει η λαδανιά, θεωρούνται υπεύθυνα για τις αντιμικροβιακές αυτές ιδιότητες.

Το εκχύλισμα λαδανιάς έχει παρουσιάσει επίσης σημαντική αντιϊκή δράση, σύμφωνα με μελέτες, η οποία θα μπορούσε να συνεισφέρει στη θεραπεία λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος.

• Αντιοξειδωτική δράση

Η λαδανιά είναι πλούσια σε φαινολικά συστατικά, ειδικά φλαβονοειδή, τα οποία φέρουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και καταστρέφουν τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν βλάβες στον οργανισμό.

Τα εκχυλίσματα και το αιθέριο έλαιο λαδανιάς μπορούν επίσης να καταπολεμήσουν τη φλεγμονή και να αναστείλουν την ανάπτυξη ασθενειών που σχετίζονται με αυτή, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

• Αντικαρκινική δράση

Εκχυλίσματα βλαστών της λαδανιάς (πλούσια σε διτερπένια λάδανου) έχουν παρουσιάσει σημαντικές αντικαρκινικές ιδιότητες. Μάλιστα, η σκλαρεόλη (μια διτερπενική ένωση του λάδανου) φαίνεται πως εκτός από την αντικαρκινική δράση της ενάντια σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του μαστού, μπορεί να ενισχύσει και τη δράση άλλων αντικαρκινικών φαρμάκων.

• Μυοχαλαρωτική δράση

Τα εκχυλίσματα λαδανιάς έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για τη θεραπεία των πεπτικών ελκών, της διάρροιας αλλά και της κολίτιδας.

Η σπασμολυτική και αναλγητική δράση της λαδανιάς έχει μελετηθεί in vitro και σε ζωικά μοντέλα, όπου παρατηρήθηκαν μυοχαλαρωτικά αποτελέσματα στους λείους μύες του εντέρου και των αγγείων.

Είναι ασφαλής η χρήση της λαδανιάς;

Παρόλο που η κατανάλωση τσαγιού λαδανιάς σε φυσιολογικές ποσότητες (έως 3 φορές την ημέρα) θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ενήλικες, είναι απαραίτητο να προηγηθεί επικοινωνία με το γιατρό πριν τη χρήση του για θεραπευτικούς σκοπούς.

Σύμφωνα με μελέτες σε ζώα, μερικοί δευτερογενείς μεταβολίτες (γαλλικό οξύ, τανίνες, κλπ) που περιέχει η λαδανιά έχουν τοξικές επιδράσεις στο ήπαρ και τους νεφρούς των θηλαστικών, όταν λαμβάνονται σε υψηλές συγκεντρώσεις.

Για το λόγο αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και επικοινωνία με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τη χρήση και τη δοσολογία που θα χρησιμοποιηθεί.