Εμφάνιση γεροντικών κηλίδων – πρέπει να ανησυχήσετε;

Τι είναι οι γεροντικές κηλίδες;

Οι γεροντικές κηλίδες (liver spots) είναι πολύ συχνές στις ηλικίες άνω των 50 ετών, αλλά και στις νεότερες ηλικίες, αν περνάνε πολλές ώρες στον ήλιο. Τις περισσότερες φορές δεν προκαλούν ανησυχία. Συνήθως εμφανίζονται σε άτομα με ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα. Έχουν από μέγεθος φακίδας έως 13 χιλιοστά, ενώ μπορεί να ομαδοποιηθούν και να γίνουν πιο αισθητές. Είναι επίπεδες, οβάλ και μαύρες ή καφέ. Εμφανίζονται στα σημεία του δέρματος που έχουν εκτεθεί περισσότερο στον ήλιο ανά τα χρόνια, όπως οι παλάμες των χεριών,  τα πόδια, το πρόσωπο, οι ώμοι και η άνω πλάτη.

Οι γεροντικές κηλίδες μπορεί να μοιάζουν στην όψη με καρκινικούς όγκους, ωστόσο δεν χρειάζονται θεραπεία υπό κανονικές συνθήκες, είναι ωστόσο ένδειξη ότι το δέρμα έχει εκτεθεί πολύ στον ήλιο και είναι μια προσπάθεια του δέρματός σας να προστατευθεί από περισσότερες βλάβες από αυτόν. Το υπεριώδες φως (UV) επιταχύνει την παραγωγή μελανίνης, μιας φυσικής χρωστικής που δίνει στο δέρμα το χρώμα της. Σε δέρμα που είχε χρόνια έκθεση στον ήλιο, γεροντικές κηλίδες εμφανίζονται όταν η μελανίνη συσσωρεύεται ή παράγεται σε υψηλές συγκεντρώσεις.

Πώς θα προλάβω την εμφάνιση γεροντικών κηλίδων;

• Αποφύγετε τον ήλιο μεταξύ 10 π.μ. και 3 μ.μ. Επειδή οι ακτίνες του ήλιου είναι πιο έντονες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και η υπεριώδης ακτινοβολία φτάνει με τις ακτίνες του ηλίου κάθετες στην επιφάνεια της γης. Προσπαθήστε να προγραμματίσετε υπαίθριες δραστηριότητες για άλλες ώρες της ημέρας.
• Χρησιμοποιήστε αντηλιακό. 15 έως 30 λεπτά πριν βγείτε σε εξωτερικούς χώρους, βάλτε αντηλιακό με συντελεστή προστασίας από τον ήλιο (SPF) τουλάχιστον 30. Ανανεώστε το αντηλιακό κάθε δύο ώρες – ή πιο συχνά εάν κολυμπάτε ή ιδρώνετε.
• Για προστασία από τον ήλιο, φορέστε σφιχτά υφασμένα ρούχα που καλύπτουν τα χέρια και τα πόδια σας και ένα καπέλο με φαρδύ γείσο.
• Εξετάστε επίσης το ενδεχόμενο να φοράτε ρούχα σχεδιασμένα να παρέχουν προστασία από τον ήλιο. Αναζητήστε ρούχα με ετικέτα υπεριώδους προστασίας (UPF) 40 έως 50 για να έχετε την καλύτερη προστασία.

Σε αντίθεση με τις φακίδες, οι οποίες είναι συχνές στα παιδιά και εξασθενίζουν χωρίς έκθεση στον ήλιο, οι γεροντικές κηλίδες δεν εξασθενουν από μόνες τους. Μπορούν ωστόσο να αφαιρεθούν αν το επιθυμείτε με διάφορους τρόπους, όπως φάρμακα, κρυοθεραπεία, λέιζερ κ.ά. Οι θεραπείες κηλίδων ηλικίας γίνονται συνήθως στο ιατρείο και δεν απαιτούν νοσηλεία. Η διάρκεια κάθε διαδικασίας και ο χρόνος που απαιτείται για να δείτε τα αποτελέσματα ποικίλλει από εβδομάδες έως μήνες.

Μετά τη θεραπεία, όταν βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε αντηλιακό ευρέος φάσματος με παράγοντα προστασίας από τον ήλιο (SPF) τουλάχιστον 30 και να φοράτε προστατευτικά ρούχα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

• Κλινική εξέταση: Ο γιατρός σας μπορεί συνήθως να διαγνώσει γεροντικές κηλίδες κοιτάζοντας το δέρμα σας. Είναι σημαντικό να ξεχωρίσετε τα σημάδια ηλικίας από άλλες δερματικές διαταραχές, επειδή οι θεραπείες διαφέρουν και η χρήση λανθασμένης διαδικασίας μπορεί να καθυστερήσει την άλλη απαραίτητη θεραπεία. 
• Βιοψία δέρματος: Ο γιατρός σας μπορεί να κάνει άλλες εξετάσεις, όπως αφαίρεση ενός μικρού δείγματος δέρματος για εξέταση σε εργαστήριο (βιοψία δέρματος). Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση ενός ηλικιακού σημαδιού από άλλες ασθένειες, όπως καρκίνοι του δέρματος. Η βιοψία δέρματος γίνεται συνήθως στο ιατρείο, χρησιμοποιώντας τοπικό αναισθητικό.

Πότε να απευθυνθείτε σε γιατρό;

Πάντα ενημερώνετε τον γιατρό σας εάν παρατηρήσετε νέα ή ασυνήθιστα σημάδια και ελέγξτε τα, καθώς δεν είναι όλα άκακα και οι καρκίνοι του δέρματος μπορεί να έχουν πολλές διαφορετικές μορφές. Ζητήστε από το γιατρό σας να εξετάσει μαύρα σημάδια ή σημάδια που έχουν αλλάξει εμφάνιση με το πέρας του χρόνου. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι σημάδια μελανώματος, μιας σοβαρής μορφής καρκίνου του δέρματος.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επίσκεψη στο γιατρό αν οι κηλίδες σας:

• Είναι μαύρες.
• Αυξάνονται σε μέγεθος.
• Έχουν ακανόνιστο περίγραμμα.
• Έχουν έναν ασυνήθιστο συνδυασμό χρωμάτων.
• Αιμορραγούν.