Οι μολύνσεις που σήμερα είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά, ανέρχονται σε 2.8 εκατομμύρια ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με έκθεση του CDC. Ανάμεσα σε αυτές τις λοιμώξεις, κατατάσσεται και ένας μεγάλος αριθμός λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος (UTI), ο οποίος πλέον δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα συνηθισμένα αντιβιοτικά. Μάλιστα, σύμφωνα με την Δρ. Λίζα Μπέμπελ, ειδική στις μολύνσεις στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, οι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος αυξάνονται από το 2000 και αυτή η τάση αφορά κυρίως τις γυναίκες.

Σε ποια μέρη του ουροποιητικού συστήματος εμφανίζονται κυρίως οι λοιμώξεις;

Το ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από πολλά μέρη. Το πρώτο είναι οι νεφροί, οι οποίοι φιλτράρουν τις τοξίνες και το περιττό νερό του αίματος, δημιουργώντας τα ούρα. Τα ούρα στέλνονται από κάθε νεφρό μέσω ενός μικρού σωλήνα που ονομάζεται ουρητήρας, στην ουροδόχο κύστη, η οποία τα αποθηκεύει και ακολούθως φεύγουν από την ουροδόχο κύστη μέσω ενός αλλού σωλήνα που ονομάζεται ουρήθρα, η οποία τα οδηγεί έξω από το σώμα.

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορα μέρη του ουροποιητικού συστήματος, αλλά συνήθως εμφανίζονται στην ουροδόχο κύστη, όπου τα βακτήρια έχουν την ευκαιρία να συγκεντρωθούν και να αναπτυχθούν ή στην ουρήθρα. Στην περίπτωση όμως που μια λοίμωξη επηρεάσει τους νεφρούς, μια κατάσταση που ονομάζεται πυελονεφρίτιδα, τότε τα πράγματα είναι πιο σοβαρά και πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως. Η πυελονεφρίτιδα, αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να βλάψει τους νεφρούς και να οδηγήσει σε νεφροπάθεια ή σε κάποια επικίνδυνη για τη ζωή λοίμωξη.

Ποια συμπτώματα προκαλούν οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος;

• Συχνή ούρηση
• Σκούρα ούρα
• Κοιλιακός πόνος
• Πυρετός
• Αιματηρά ούρα

Πότε μια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος θεωρείται ανθεκτική στα αντιβιοτικά;

Στο παρελθόν, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορούσαν να θεραπευτούν πιο εύκολα με τη λήψη ενός αντιβιοτικού, όπως η τριμεθοπρίμη, η σουλφαμεθοξαζόλη (Bactrim), η νιτροφουραντοΐνη (Macrobid) και η σιπροφλοξασίνη (Cipro). Πλέον, οι λοιμώξεις αυτές έχουν γίνει ανθεκτικές στα αντιβιοτικά και δεν μπορούν να καταπολεμηθούν με την ίδια ευκολία. Η βακτηριακή ανθεκτικότητα εμφανίζεται όταν τα βακτήρια καταφέρνουν να επιβιώσουν μετά από την έκθεση τους σε ένα συγκεκριμένο αντιβιοτικό, με αποτέλεσμα να  συνεχίζουν να αναπαράγονται αυξάνοντας τον κίνδυνο να προκληθούν πιο επικίνδυνες επιπλοκές, όπως λοιμώξεις των νεφρών και του αίματος.

Είναι πιο πιθανή η εμφάνιση ανθεκτικής στα αντιβιοτικά λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος μετά την εμμηνόπαυση;

Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος γενικότερα και αυτό οφείλεται σε φυσιολογικές και ορμονικές αλλαγές που παρατηρούνται στο σώμα τους μετά την εμμηνόπαυση, όπως η αραίωση του ιστού στον κόλπο, πρόβλημα με την πλήρη εκκένωση της ουροδόχου κύστης και χαμηλότερα επίπεδα οιστρογόνου. Όλα αυτά συμβάλλουν στην διατήρηση των μολυσματικών βακτηρίων στο ουροποιητικό σύστημα μιας γυναίκας, με αποτέλεσμα να μπορεί να αναπτυχθεί ευκολότερα μια μόλυνση. Για την αντιμετώπιση των μολύνσεων αυτών υπάρχουν κρέμες οιστρογόνου που μπορούν να βοηθήσουν, οι οποίες εφαρμόζονται απλά στον κόλπο. Τονίζεται ωστόσο, ότι το αν η λοίμωξη που θα αναπτύξει μια γυναίκα θα είναι ανθεκτική στα αντιβιοτικά, εξαρτάται από άλλους παράγοντες, όπως το ιατρικό ιστορικό της, το ιστορικό των αντιβιοτικών που ήδη έχει λάβει στο παρελθόν και το περιβάλλον στο οποίο εκτίθεται.

Πώς μπορούν να αποφευχθούν οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος;

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορούν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση απλών υγιεινών συνηθειών, όπως:

• Καλή ενυδάτωση
• Ούρηση μετά το σεξ
• Συχνή ούρηση, για έκπλυση των βακτηρίων από την ουροδόχο κύστη πριν αυτά αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται
• Σωστή χρήση τουαλέτας: Φροντίστε να σκουπίζεστε από μπροστά προς τα πίσω, ώστε να μην μεταφέρονται βακτήρια από τον ορθό στην ουρήθρα
• Σωστό πλύσιμο της περιοχής: Αποφύγετε το τρίψιμο και το πλύσιμο με την χρήση υπερβολικά σκληρών προϊόντων καθαρισμού, διότι μπορεί να προκληθεί βλάβη στο δέρμα και στη συνέχεια μόλυνση.

Ποια είναι η θεραπεία για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος;

Αρχικά ο γιατρός θα σας συστήσει να κάνετε μια εξέταση ούρων ώστε να ελέγξει τα βακτήρια που υπάρχουν στα ούρα σας. Για να μπορέσει, όμως, να κάνει σωστή διάγνωση και να χορηγήσει τη σωστή θεραπεία, πρέπει να του δώσετε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείτε. Για παράδειγμα πληροφορήστε τον για το ιστορικό σας σε προηγούμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, πείτε του εάν κάποια ήταν ανθεκτική στα αντιβιοτικά και απαριθμήστε του τα αντιβιοτικά που λάβατε μέχρι στιγμής. Αυτό θα τον βοηθήσει να αποφασίσει εάν χρειάζεται να κάνει έλεγχο αντοχής. Ο έλεγχος αντοχής είναι ουσιαστικά μια διαδικασία κατά την οποία αναπτύσσονται τα βακτήρια που υπάρχουν στα ούρα σας σε εργαστηριακό περιβάλλον και ακολούθως δοκιμάζεται μια ποικιλία αντιβιοτικών ώστε να βρεθεί εκείνο που τα αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά, πράγμα που μπορεί να εξασφαλίσει ότι θα λάβετε την σωστή θεραπεία.

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να μην απαιτήσετε από τον γιατρό σας να σας συνταγογραφήσει ένα αντιβιοτικό εάν δεν το κρίνει απαραίτητο, καθώς ο περιορισμός της χρήσης τους βοηθά στην πρόληψη της ανάπτυξης ανθεκτικών στα αντιβιοτικά στελεχών.