Ασθένειες μυοσκελετικού συστήματος

Αρθρίτιδα

Τι είναι η αρθρίτιδα;

Αρθρίτιδα είναι η φλεγμονή μίας ή περισσότερων αρθρώσεων. Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι αρθρίτιδας με διαφορετικά αίτια και θεραπείες. Οι πιο κοινοί εξ αυτών είναι η οστεοαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα (Εικόνα 1).

Εικόνα 1: Αριστερά: μία φυσιολογική άρθρωση στα δάχτυλα. Κέντρο: οστεοαρθρίτιδα. Δεξιά: ρευματοειδής αρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα είναι η εκφύλιση του προστατευτικού χόνδρου ανάμεσα στις αρθρώσεις με την πάροδο του χρόνου και προκαλεί ακαμψία και πόνο. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι η «επίθεση» του ανοσοποιητικού συστήματος στον χόνδρο της άρθρωσης και συνοδεύεται από πόνο και πρήξιμο. Προέλευση εικόνας: https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/mayo-clinic-q-and-a-understanding-osteoarthritis-and-rheumatoid-arthritis/

Τα συμπτώματα της νόσου συνήθως εξελίσσονται με την πάροδο των ετών, μπορεί όμως και να εμφανιστούν ξαφνικά. Η αρθρίτιδα παρατηρείται κυρίως σε άτομα άνω των 65 ετών, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί και σε παιδιά, εφήβους ή νεαρούς ενήλικες. Εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες, καθώς και σε υπέρβαρα άτομα.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Τρόπος ζωής Έκβαση

Συμπτώματα

Πόνος στις αρθρώσεις, ακαμψία και πρήξιμο είναι τα πλέον κοινά συμπτώματα της αρθρίτιδας. Το εύρος κίνησής σας πιθανώς θα μειωθεί και ίσως εμφανιστεί ερυθρότητα στο δέρμα γύρω από την άρθρωση που φέρει το πρόβλημα. Πολλοί πάσχοντες από αρθρίτιδα παρατηρούν ότι τα συμπτώματα τείνουν να είναι πιο έντονα το πρωί.

Στην περίπτωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας πιθανώς να αισθάνεστε κουρασμένοι ή να βιώνετε απώλεια όρεξης εξαιτίας της φλεγμονής που δημιουργεί η δράση του ανοσοποιητικού σας συστήματος. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα να εμφανίσετε αναιμία (μείωση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων σας) ή ελαφρύ πυρετό. Σοβαρή ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση των αρθρώσεων εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Αίτια

Ο χόνδρος είναι ένας ισχυρός αλλά ευέλικτος συνδετικός ιστός στις αρθρώσεις. Τις προστατεύει απορροφώντας την πίεση και τους κραδασμούς που δημιουργούνται όταν κινείστε ή εφαρμόζετε πίεση σε αυτές. Μία μείωση της φυσιολογικής ποσότητας χόνδρινου ιστού μπορεί να προκαλέσει ορισμένες μορφές αρθρίτιδας.

Η φυσιολογική φθορά του χόνδρου προκαλεί οστεοαρθρίτιδα, μία από τις πιο κοινές μορφές της ασθένειας. Μόλυνση ή τραυματισμός των αρθρώσεων μπορεί να οξύνει αυτήν την φυσιολογική εκφύλιση του ιστού. Ο κίνδυνος να εμφανίσετε οστεοαρθρίτιδα μπορεί να είναι υψηλότερος εάν η νόσος ανήκει στο οικογενειακό ιστορικό σας.

Μία άλλη εξίσου συχνή μορφή αρθρίτιδας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, είναι μία αυτοάνοση διαταραχή και εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται στους ιστούς του ίδιου του σώματος. Αυτές οι επιθέσεις επηρεάζουν τον αρθρικό υμένα, έναν μαλακό ιστό στις αρθρώσεις που παράγει το αρθρικό υγρό, το οποίο θρέφει τον χόνδρο και λιπαίνει την άρθρωση. Ρευματοειδής αρθρίτιδα σε προχωρημένο στάδιο μπορεί εν τέλει να καταλήξει στην καταστροφή τόσο του οστού όσο και του χόνδρου της άρθρωσης.

Η ακριβής αιτία που πυροδοτεί τις επιθέσεις του ανοσοποιητικού συστήματος παραμένει άγνωστη. Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ορισμένους γενετικούς δείκτες οι οποίοι πενταπλασιάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Διάγνωση

Η επίσκεψη στον οικογενειακό σας γιατρό ή τον παθολόγο είναι ένα καλό πρώτο βήμα εάν δεν γνωρίζετε πού να απευθυνθείτε για την διάγνωση της αρθρίτιδας. Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση για να ελέγξει τυχόν ύπαρξη υγρού γύρω από τις αρθρώσεις σας, θερμές ή ερυθρές αρθρώσεις και περιορισμένο εύρος κίνησης αυτών. Ακολούθως μπορεί να σας συστήσει έναν ειδικό, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Εάν βιώνετε έντονα συμπτώματα, πιθανώς να χρειαστεί ένα ραντεβού με ρευματολόγο πρώτα, ο οποίος μπορεί να καταλήξει σε μια πιο γρήγορη διάγνωση και θεραπεία.

Η ανάλυση του βαθμού φλεγμονής στο αίμα και τα αρθρικά υγρά θα βοηθήσει τον γιατρό να καθορίσει τον ακριβή τύπο αρθρίτιδας από τον οποίο πάσχετε. Για αυτό, ένα πολύ συχνό διαγνωστικό τεστ είναι οι εξετάσεις αίματος που ελέγχουν συγκεκριμένους τύπους αντισωμάτων, όπως το anti-CCP (αντίσωμα έναντι του κυκλικού κιτρουλλινιωμένου πεπτιδίου), τον ρευματοειδή παράγοντα (RF) και τα αντιπυρηνικά αντισώματα.

Οι γιατροί συχνά χρησιμοποιούν και απεικονιστικές τεχνικές, όπως οι ακτίνες-Χ, η μαγνητική και η αξονική τομογραφία, για να απεικονίσουν τα οστά και τον χόνδρινο ιστό. Οι εν λόγω μέθοδοι μπορούν επίσης να αποκλείσουν άλλες αιτίες των συμπτωμάτων σας, όπως οι οστικές άκανθες.

Θεραπεία

Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η μείωση του πόνου και η πρόληψη περαιτέρω βλάβης στις αρθρώσεις. Θα διαπιστώσετε οι ίδιοι τι είναι καλύτερο για εσάς όσον αφορά στον έλεγχο του πόνου. Κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν ανακούφιση με θερμοφόρες και παγοκύστες, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν βοηθητικές συσκευές, όπως μπαστούνια στήριξης, ώστε να ελαττώσουν την πίεση που ασκείται στις αρθρώσεις.

Η βελτίωση της λειτουργίας των αρθρώσεων είναι εξίσου σημαντική. Για αυτό ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ένα συνδυασμό θεραπευτικών μεθόδων για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.

  1. Φαρμακευτική αγωγή

Μία πληθώρα διαφορετικών τύπων φαρμάκων χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας.

  • Παυσίπονα, όπως η υδροκωδόνη ή η ακεταμινοφαίνη (παρακεταμόλη), είναι αποτελεσματικά για τον έλεγχο του πόνου, αλλά δεν βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής.
  • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη και τα σαλικυλικά, συνεισφέρουν στον έλεγχο του πόνου και της φλεγμονής. Τα σαλικυλικά, όμως, αραιώνουν το αίμα, γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται πολύ προσεκτικά μαζί με άλλα αντιθρομβωτικά.
  • Κρέμες μενθόλης ή καψαϊκίνης εμποδίζουν την μεταφορά ερεθισμάτων πόνου από τις αρθρώσεις.
  • Ανοσοκατασταλτικά, όπως η πρεδνιζολόνη ή η κορτιζόνη, βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής.

Εάν πάσχετε από ρευματοειδή αρθρίτιδα, ο γιατρός πιθανώς θα σας εισάγει σε αγωγή με κορτικοστεροειδή ή τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα, τα οποία θα καταστείλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Όσον αφορά στην οστεοαρθρίτιδα, υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα συνταγογραφούμενα και μη φάρμακα.

  1. Εγχείρηση

Η εγχείρηση για την αντικατάσταση της άρθρωσης με μία τεχνητή (πρόθεση) συνιστά μία επιλογή και προτιμάται κυρίως για την αντικατάσταση γοφών και γονάτων.

Εάν η αρθρίτιδα είναι πιο σοβαρή και εντοπίζεται στα δάχτυλα ή τους καρπούς, ο γιατρός πιθανώς να πραγματοποιήσει αρθρόδεση. Σε αυτήν την διαδικασία τα άκρα των οστών «κλειδώνονται» μαζί έως ότου επουλωθούν και γίνουν ένα.  

  1. Φυσικοθεραπεία

Φυσικοθεραπεία που περιλαμβάνει ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών γύρω από την πάσχουσα άρθρωση είναι ένα σημείο-κλειδί στη  αντιμετώπιση της αρθρίτιδας.

Τρόπος ζωής

Η απώλεια βάρους και η διατήρησή του σε φυσιολογικά επίπεδα μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας και μπορεί να απαλύνει τα συμπτώματα εάν πάσχετε ήδη από αυτή.

Η υγιεινή διατροφή είναι θεμελιώδης για την απώλεια κιλών. Η επιλογή μιας διατροφής πλούσιας σε αντιοξειδωτικά, όπως φρέσκα φρούτα, λαχανικά και βότανα, μπορεί να συμβάλει στην μείωση της φλεγμονής. Άλλες τροφές εξίσου βοηθητικές είναι τα ψάρια και οι ξηροί καρποί. Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει να ελαχιστοποιήσετε την κατανάλωση τροφίμων, όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα τηγανητά και οποιαδήποτε επεξεργασμένα τρόφιμα.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με έρευνες, οι πάσχοντες από ρευματοειδή αρθρίτιδα, μπορεί να έχουν και αντισώματα έναντι της γλουτένης. Επομένως, μία διατροφή χωρίς γλουτένη ίσως να βελτιώσει τα συμπτώματα και την εξέλιξη της νόσου. Μία μελέτη του 2015 επίσης προτείνει την αποφυγή κατανάλωσης γλουτένης για όλους όσους διαγιγνώσκονται με μεικτή νόσο του συνδετικού ιστού.

Η τακτική άσκηση, από την άλλη πλευρά, θα διατηρήσει τις αρθρώσεις σας ευέλικτες. Η κολύμβηση είναι μια καλή μορφή γυμναστικής για άτομα με αρθρίτιδα, επειδή δεν εφαρμόζει πίεση στις αρθρώσεις, σε αντίθεση με το περπάτημα ή το τρέξιμο. Όμως μην ξεχνάτε ότι πρέπει να παραμένετε δραστήριοι μεν, να ξεκουράζεστε δε.

Ορισμένες ασκήσεις που μπορείτε να δοκιμάσετε στο σπίτι περιλαμβάνουν:

  • Την περιστροφή του λαιμού και της κεφαλής για να ανακουφιστείτε από πόνο στον αυχένα.
  • Το λύγισμα και την έκταση των δακτύλων για να απαλύνετε τον πόνο στα χέρια.
  • Την ανύψωση των ποδιών, την έκταση των δικέφαλων μηριαίων μυών ή άλλες απλές ασκήσεις για την αρθρίτιδα γόνατος.

Έκβαση

Από την στιγμή που δεν υπάρχει πλήρης ίαση της αρθρίτιδας, η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα.

Σε συνδυασμό με τις θεραπευτικές προσεγγίσεις που ο γιατρός προτείνει, μπορείτε να πραγματοποιήσετε μία σειρά από αλλαγές στον τρόπο ζωής σας που θα σας επιτρέψουν να διαχειριστείτε αποτελεσματικά την αρθρίτιδα.

+ 9 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved