Άσθμα σε παιδιά

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του παιδικού άσθματος;

Μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διακριθούν τα συμπτώματα του παιδικού άσθματος από άλλες αναπνευστικές παθήσεις, όπως κρυολόγημα.

Ωστόσο, τα συμπτώματα του άσθματος είναι συνήθως χρόνια και γενικά επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής του παιδιού.

Τα πιο κοινά συμπτώματα του παιδικού άσθματος είναι τα εξής:

• Βήχας, ο οποίος επιδεινώνεται τη νύχτα ή όταν το παιδί είναι άρρωστο
• Συριγμός της αναπνοής, ο οποίος εκδηλώνεται ως σφύριγμα κατά την αναπνοή
• Δύσπνοια, ακόμη και όταν το παιδί πραγματοποιεί τυπικές δραστηριότητες

Επιπρόσθετα, υπάρχουν και κάποια άλλα συμπτώματα του άσθματος που μπορεί να εμφανιστούν τόσο σε βρέφη όσο και σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας.

Βρέφη

Τα βρέφη δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσουν όταν δεν αισθάνονται καλά, για αυτό οι γονείς πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή σε οποιαδήποτε νέα συμπτώματα. Στο βρεφικό άσθμα, η συμπτωματολογία επιπλέον περιλαμβάνει:

• Δυσκολία στον ύπνο τη νύχτα
• Δυσκολία στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού
• Κόπωση, περισσότερο από ό, τι συνήθως
• Καθυστερημένη ανάρρωση από αναπνευστικές λοιμώξεις

Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας

Τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο εύκολο να επικοινωνήσουν τα συμπτώματα στους γονείς τους. Στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας με άσθμα, επιπλέον με τα προαναφερθέντα συμπτώματα, μπορεί επίσης να εμφανιστεί:

• Έλλειψη ενέργειας καθόλη τη διάρκεια της ημέρας
• Σφίξιμο στο στήθος ή παράπονα για πόνο στο στήθος
• Επίμονος βήχας μόνο τη νύχτα

Τα συμπτώματα του άσθματος ποικίλουν από παιδί σε παιδί.

Κάποια παιδιά έχουν μόνο λίγα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, ενώ άλλα παρουσιάζουν προφανείς ενδείξεις αναπνευστικής δυσχέρειας.

Σε κάποια παιδιά με σοβαρό άσθμα, η επιδείνωση των συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε κρίση άσθματος.

Ποια είναι τα συμπτώματα μιας κρίσης άσθματος;

Οι κρίσεις άσθματος γενικά παρουσιάζονται ως επιδείνωση των συμπτωμάτων του άσθματος. Οι σοβαρές κρίσεις άσθματος σε παιδιά μπορεί να δημιουργούν τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Έντονη δύσπνοια
• Κυάνωση των χειλιών
• Υπόταση
• Αυξημένο ή μειωμένο καρδιακό ρυθμό
• Εκνευρισμό ή σύγχυση

Οι σοβαρές κρίσεις άσθματος στα παιδιά όσο και στους ενήλικες μπορεί να αποβούν απειλητικές για τη ζωή και χρήζουν επείγουσας ιατρικής φροντίδας.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες του παιδικού άσθματος;

Η ανάπτυξη του παιδικού άσθματος μπορεί να προκαλείται από μία πληθώρα παραγόντων, όπως:

• Γονίδια. Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού άσθματος και αλλεργιών έχει δειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος.
• Αλλεργίες. Η ύπαρξη αλλεργιών αυξάνει τον κίνδυνο ενός παιδιού να εμφανίσει άσθμα. Τα συμπτώματα των αλλεργιών επίσης μιμούνται τα συμπτώματα του άσθματος στα παιδιά.
• Λοιμώξεις. Οι συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση συμπτωμάτων άσθματος σε παιδιά, ιδιαίτερα κάτω των 5 ετών.

Ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες για το άσθμα, όπως οι αλλεργίες και οι λοιμώξεις, μπορούν επίσης να πυροδοτήσουν συμπτώματα άσθματος στα παιδιά.

Ποιοι είναι οι πυροδοτικοί παράγοντες του παιδικού άσθματος;

Για τα περισσότερα παιδιά με άσθμα, υπάρχουν συγκεκριμένοι πυροδοτικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν επιδείνωση των συμπτωμάτων ή να οδηγήσουν σε κρίση άσθματος. Κοινή πυροδοτικοί παράγοντες για το άσθμα είναι οι εξής:

• Αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως κοινό κρυολόγημα ή γρίπη
• Σωματική άθληση, ιδιαίτερα σε παγωμένο, ξηρό ή υγρό καιρό
• Κάπνισμα και ρύπανση του αέρα, από καπνό, πυροτεχνήματα και περιβαλλοντική ρύπανση
• Αλλεργίες, ιδιαίτερα σε ζώα, σκόνη, μούχλα και άλλα κοινά αλλεργιογόνα

Μόλις εντοπίσετε τους πυροδοτικούς παράγοντες για το άσθμα του παιδιού σας, μπορείτε να πραγματοποιήσετε προσαρμογές στον τρόπο ζωής, ώστε το παιδί να τους αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο. Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα:

• Διδάξτε στο παιδί σας κανόνες προσωπικής υγιεινής, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος κρυολογήματος ή γρίπης.
• Εάν το παιδί έχει επαγόμενο από άθληση άσθμα, η λήψη της κατάλληλης θεραπείας μπορεί να άρει τους περιορισμούς στο παιχνίδι, τα αθλήματα και άλλες δραστηριότητες που το παιδί απολαμβάνει.
• Διατηρήστε το σπίτι σας καθαρό από σκόνη, τρίχωμα ζώων και αλλεργιογόνα, ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο συμπτωμάτων άσθματος που σχετίζονται με αλλεργίες.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται το παιδικό άσθμα;

Η διάγνωση του άσθματος στα παιδιά είναι δύσκολη, ιδιαίτερα εάν δεν είναι σε θέση να εκφράσουν τα συμπτώματά τους. Υπάρχουν ορισμένα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούν οι γιατροί για να καταλήξουν σε μία σαφή διάγνωση:

• Ιατρικό ιστορικό. Ο παιδίατρος θα πρέπει να λάβει το πλήρες ιατρικό ιστορικό του παιδιού. Θα σας ρωτήσει αναφορικά με τα συμπτώματα που παρουσιάζει το παιδί, τη διάρκειά τους και αν έχει διαγνωστεί με άλλες παθήσεις.
• Εξετάσεις αίματος και αλλεργιών. Εάν ο παιδίατρος υποπτεύεται αλλεργίες, θα ζητήσει εξετάσεις αίματος ή δερματική δοκιμή για τον έλεγχο φλεγμονωδών δεικτών. Επίσης, μπορεί να ζητήσει ένα τεστ αλλεργιων για να καθοριστεί εάν κάποια αλλεργία πυροδοτεί τα συμπτώματα του άσθματος.
• Ακτινογραφία θώρακος. Ο παιδίατρος θα ζητήσει μία ακτινογραφία θώρακος για να καθοριστεί εάν τα συμπτώματα οφείλονται σε άλλες παθήσεις εκτός από άσθμα. Μία ακτινογραφία θώρακος μπορεί μερικές φορές να αναδείξει αλλαγές στους αεραγωγούς που προκαλούνται από σοβαρό άσθμα.

Σημείωση: Ένα από τα πιο κοινά διαγνωστικά εργαλεία για το άσθμα στους ενήλικες είναι η σπιρομέτρηση, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση ενός σπιρόμετρου για τον έλεγχο της πνευμονικής λειτουργίας.

Όμως αυτή η εξέταση συνήθως δεν πραγματοποιείται σε παιδιά, επειδή δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τις οδηγίες.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται το παιδικό άσθμα;

Δεν υπάρχει ίαση για το άσθμα. Αντιθέτως, η θεραπεία εστιάζει στη μείωση ή την εξάλειψη των συμπτωμάτων και την πρόληψη της φλεγμονής των αεραγωγών.

Τόσο κλινικές όσο και κατ’ οίκον θεραπείες είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του παιδικού άσθματος.

Κλινικές θεραπείες

Ακόμη και με αλλαγές του τρόπου ζωής, κάποια παιδιά απαιτούν φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άσθματος. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν:

• Βρογχοδιαστολείς, φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη χαλάρωση των αεραγωγών και την αύξηση της ροής του αέρα
• Αντιφλεγμονώδη, τα οποία βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και του οιδήματος των αεραγωγών

Οι βρογχοδιαστολείς γενικά χρησιμοποιούνται ως θεραπεία διάσωσης για γρήγορη ανακούφιση από τα συμπτώματα του άσθματος.

Τα φάρμακα ταχείας ανακούφισης, συμπεριλαμβανομένων των βραχείας διάρκειας δράσης β-αγωνιστών και αντιχολινεργικών, είναι τα πιο χρήσιμα κατά τη διάρκεια κρίσεων άσθματος.

Τα αντιφλεγμονώδη γενικά χρησιμοποιούνται ως μακροχρόνια θεραπεία για το άσθμα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη μείωση της ανάγκης θεραπειών διάσωσης.

Τέτοιου είδους φάρμακα περιλαμβάνουν τα κορτικοστεροειδή και βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής που προκαλεί τα συμπτώματα άσθματος.

Παρόλο που τα περισσότερα από αυτά τα φάρμακα χορηγούνται σε πολλαπλές μορφές, τα μικρά παιδιά γενικά επωφελούνται από τη χρήση νεφελοποιητών και από του στόματος χορηγούμενων φαρμάκων για τη θεραπεία τους.

Στα μικρά παιδιά, τα φάρμακα επίσης χορηγούνται ως εισπνεόμενα μέσω μιας ειδικής συσκευής.

Κατ’ οίκον θεραπείες

Υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε στο σπίτι, ώστε να βοηθήσετε στη μείωση των συμπτωμάτων άσθματος το παιδί σας:

• Υγραντήρας. Εάν ο αέρας το σπίτι είναι πολύ ξηρός, μπορεί να πυροδοτήσει συμπτώματα άσθματος. Χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα μέσα ή κοντά στο δωμάτιο του παιδιού για να διατηρήσετε τη σχετική υγρασία μεταξύ 30 και 50%. Καθαρίζετε συχνά τον υγραντήρα, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
• Ασκήσεις αναπνοής. Οι ασκήσεις αναπνοής με το παιδί σας μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του υπεραερισμού όταν τα συμπτώματα επιδεινώνονται.
• Αιθέρια έλαια. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι τα αιθέρια έλαια βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής των αεραγωγών. Όμως, χρειάζεται περισσότερη έρευνα πάνω στον τομέα για να καθοριστεί αν τα αιθέρια έλαια μειώνουν τα συμπτώματα του άσθματος. Να σημειωθεί ότι τα αιθέρια έλαια δεν συστήνονται για χρήση σε παιδιά.

Πώς πρέπει να είστε προετοιμασμένοι

Μία κρίση άσθματος μπορεί να είναι τρομακτική, αλλά υπάρχουν τρόποι που εσείς και το παιδί σας μπορείτε να είστε προετοιμασμένοι.

Το πρώτο βήμα μετά τη διάγνωση είναι να δημιουργήσετε ένα πλάνο δράσης. Αυτό το πλάνο θα πρέπει να περιέχει πληροφορίες αναφορικά με:

• Ποια φάρμακα λαμβάνει το παιδί
• Πόσο συχνά λαμβάνει το παιδί τα φάρμακα
• Πώς να παρατηρήσετε πότε τα συμπτώματα άσθματος του παιδιού επιδεινώνονται
• Πότε πρέπει να κατευθυνθείτε στο νοσοκομείο

Τα φάρμακα διάσωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην έναρξη μιας κρίσης άσθματος για τη διάνοιξη των αεραγωγών. Η δοσολογία που χρειάζεται το παιδί κατά τη διάρκεια μιας κρίσης άσθματος μπορεί να είναι διαφορετική, επομένως είναι σημαντικό να ρωτήσετε το γιατρό.

Εάν δεν υπάρχει διαθέσιμο φάρμακο διάσωσης ή το φάρμακο δεν βοηθά, θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα. Μπορείτε επίσης να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:

• Βάλτε το παιδί να καθίσει με τον κορμό σε όρθια θέση, ώστε οι αεραγωγοί να ανοίξουν όσο το δυνατόν περισσότερο.
• Χρησιμοποιήστε τις ασκήσεις αναπνοής ώστε να σταθεροποιήσετε την αναπνοή του παιδιού.
• Μιλήστε ήρεμα και προσπαθήστε να το διατηρήσετε ψύχραιμο.

Τα στατιστικά του Αμερικανικού CDC αναφέρουν ότι σχεδόν 50% των παιδιών με άσθμα θα υποστούν κρίση άσθματος σε κάποιο στάδιο της ζωής τους.

Η προετοιμασία ενός πλάνου δράσης μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα της κρίσης, αλλά το πιο σημαντικό βήμα είναι να υπάρχει σωστή θεραπεία για το άσθμα του παιδιού.

Επίσκεψη στο γιατρό

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό

Εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας παρουσιάζει συμπτώματα παιδικού άσθματος, πρέπει να επισκεφθείτε τον παιδίατρο. Όσο περισσότερο περιμένετε να υποχωρήσουν τα συμπτώματα, τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος να συμβεί μία κρίση άσθματος, εάν πράγματι το παιδί έχει άσθμα.

Εάν το παιδί σας έχει διαγνωστεί με άσθμα, μπορείτε να ξεκινήσετε το θεραπευτικό πρωτόκολλο που θα βελτιώσει τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής του.

Σύνοψη

Το παιδικό άσθμα είναι μία από τις πιο κοινές πνευμονολογικές παθήσεις παγκοσμίως. Τα συμπτώματα του άσθματος στα παιδιά περιλαμβάνουν:

• Βήχα
• Συριγμό της αναπνοής
• Αναπνευστικές δυσκολίες
• Σφίξιμο στο στήθος

Η διάγνωση του παιδικού άσθματος περιλαμβάνει επισκόπηση του ιατρικού ιστορικού και, αν κριθεί απαραίτητο, άλλες διαγνωστικές εξετάσεις.

Οι θεραπευτικές επιλογές για το άσθμα περιλαμβάνουν τόσο βραχείας όσο και μακράς δράσης φάρμακα και αλλαγές στον τρόπο ζωής για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Εάν το παιδί σας παρουσιάζει συμπτώματα άσθματος, πραγματοποίησε ένα ραντεβού με τον παιδίατρο.