Ασθένειες αναπνευστικού συστήματος

Εμφύσημα

Τι είναι το εμφύσημα;

Το εμφύσημα είναι μία πάθηση των πνευμόνων. Εμφανίζεται πιο συχνά στους καπνιστές, αλλά και σε όσους τακτικά εισπνέουν ερεθιστικές ουσίες. Είναι μία νόσος η οποία καταστρέφει τις κυψελίδες, τους σάκους αέρα των πνευμόνων. Αυτές σταδιακά εξασθενούν και τελικώς διαρρηγνύονται, γεγονός που μειώνει την επιφάνεια ανταλλαγής αερίων των πνευμόνων και, συνεπώς, την ποσότητα οξυγόνου που φτάνει στην αιματική κυκλοφορία. Αυτό δυσχεραίνει την αναπνοή, ιδίως κατά την άθληση. Το εμφύσημα προκαλεί, επίσης, μείωση της ελαστικότητας των πνευμόνων.

Είναι αξιοσημείωτο το ότι συνιστά μία από τις δύο παθήσεις οι οποίες ανήκουν στην κατηγορία των χρόνιων αποφρακτικών πνευμονοπαθειών. Η έτερη πάθηση είναι η χρόνια βρογχίτιδα. Το εμφύσημα είναι μία μη αναστρέψιμη κατάσταση, επομένως ο στόχος της θεραπείας είναι να επιβραδύνει την εξέλιξή της και να ελαχιστοποιήσει τα συμπτώματα.

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο εμφυσήματος;

Σύμφωνα με την Αμερικανική Πνευμονολογική Εταιρεία, το 2011 περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ έπασχαν από εμφύσημα. Η πλειονότητα των ασθενών ήταν άνω των 65 ετών. Άνδρες και γυναίκες παρουσιάζουν περίπου τον ίδιο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία εμφυσήματος. Όσο περισσότερο καπνίζετε, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος. Το κάπνισμα κάνναβης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε εμφύσημα. Η Αμερικανική Πνευμονολογική Εταιρεία αναφέρει ότι το κάπνισμα σκοτώνει περισσότερους από 480.000 Αμερικανούς τον χρόνο – το 80% των εν λόγω θανάτων οφείλονται σε κάποια χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, συμπεριλαμβανομένου του εμφυσήματος. Αξίζει να αναφερθεί ότι ακόμη και το παθητικό κάπνισμα σας θέτει σε κίνδυνο εμφυσήματος.

Επιπροσθέτως, άτομα που ζουν ή εργάζονται σε περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής ρύπανσης, χημικών καπνών ή ερεθιστικών των πνευμόνων έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας.

Τα γονίδια ίσως διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στην πρώιμη εμφάνιση εμφυσήματος, αλλά είναι σχετικά σπάνιο.

Συμπτώματα Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Έκβαση

Συμπτώματα

Αρκετοί άνθρωποι έχουν εμφύσημα για χρόνια δίχως να το γνωρίζουν. Κάποια πρώιμα συμπτώματα αποτελούν η βραχεία αναπνοή και ο βήχας, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια κάποιας φυσικής δραστηριότητας. Είναι μια κατάσταση η οποία συνεχίζει να επιδεινώνεται έως ότου εμφανίζονται δυσκολίες στην αναπνοή ακόμη και κατά την ξεκούραση.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Ταχυπαλμία
  • Απώλεια βάρους
  • Εξάντληση
  • Κατάθλιψη

Όσοι πάσχουν από εμφύσημα μπορεί να εμφανίσουν μπλε-γκρι χείλη ή νύχια λόγω της έλλειψης οξυγόνου. Αν παρατηρήσετε κάτι τέτοιο, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.

Διάγνωση

Ο γιατρός αρχικά θα λάβει πληροφορίες για το περιβάλλον σας και το ιατρικό ιστορικό σας. Θα σας ρωτήσει αν καπνίζετε και αν έρχεστε σε επαφή με επικίνδυνους καπνούς στο σπίτι ή στην εργασία σας.

Ποικίλες εξετάσεις μπορούν να ανιχνεύσουν το εμφύσημα, όπως:

  • Παλμική οξυμετρία, για την μέτρηση του περιεχόμενου στο αίμα οξυγόνου
  • Απεικονιστικές τεχνικές, όπως η ακτινογραφία ακτίνων-Χ και η αξονική τομογραφία, για τον έλεγχο των πνευμόνων
  • Ηλεκτροκαρδιογράφημα, για τον έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας και τον αποκλεισμό κάποιας καρδιοπάθειας
  • Εξετάσεις αίματος, ώστε να ελεγχθεί πόσο καλά οι πνεύμονες μεταφέρουν οξυγόνο
  • Εξετάσεις ελέγχου λειτουργίας των πνευμόνων, οι οποίες συνήθως περιλαμβάνουν την εμφύσηση σε μια συσκευή που ονομάζεται σπιρόμετρο. Το σπιρόμετρο μετρά πόσο αέρα μπορείτε να εισπνεύσετε και να εκπνεύσετε και πόσο καλά οι πνεύμονες μεταφέρουν το οξυγόνο στην κυκλοφορία του αίματος.
  • Μέτρηση αερίων αρτηριακού αίματος, για τον έλεγχο της ποσότητας οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα

Θεραπεία

Δεν υπάρχει θεραπεία για το εμφύσημα. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου μέσω φαρμάκων, θεραπειών και εγχειρήσεων.

Αν είστε καπνιστής, το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του εμφυσήματος είναι να σταματήσετε το κάπνισμα είτε απευθείας είτε με την βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής.

Φάρμακα

Πληθώρα φαρμάκων χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του εμφυσήματος, όπως:

  • Στεροειδή, για την ανακούφιση της βραχείας αναπνοής
  • Βρογχοδιαστολείς, για την διάνοιξη των αεραγωγών, ώστε η αναπνοή να γίνει ευκολότερη και να ελαττωθεί ο βήχας και η βραχεία αναπνοή
  • Αντιβιοτικά, για την καταπολέμηση μολύνσεων που μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση

Όλα τα παραπάνω μπορούν να ληφθούν είτε από του στόματος είτε ως εισπνεόμενα.

Θεραπείες

Μιας μέτριας μορφής άσκηση, όπως το περπάτημα, μπορεί να ενδυναμώσει τους αναπνευστικούς μύες και να απαλύνει τα συμπτώματα, κάνοντας πιο εύκολη τόσο την αναπνοή όσο και την άθληση. Η yoga, το tai chi και οι ασκήσεις αναπνοής μπορούν επίσης να φανούν ιδιαίτερα επιβοηθητικές.

Η οξυγονοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει στην βελτίωση της αναπνοής. Άτομα με σοβαρής μορφής εμφύσημα πιθανώς να χρειάζονται οξυγόνο επί 24ώρου βάσης.

Εγχείρηση

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να απομακρύνει μικρά τμήματα κατεστραμμένου πνεύμονα. Επίσης, μπορεί να γίνει και ολική μεταμόσχευση του πνεύμονα. Ωστόσο, και οι δύο χειρουργικές επιλογές αφορούν σε πολύ σοβαρά περιστατικά.

Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης

Άτομα με εμφύσημα είναι συχνά παχύσαρκα. Η κατανάλωση τροφών πλούσιες σε βιταμίνες A, C και E, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, συνίσταται για την βελτίωση της γενικότερης εικόνας της υγείας σας.

Ο εμβολιασμός για συγκεκριμένες παθήσεις, όπως η πνευμονία, μπορεί να προλάβει μια μόλυνση που δυνητικά θα επιδείνωνε την κατάσταση.

Είναι συχνό για τα άτομα με εμφύσημα να βιώνουν άγχος και κατάθλιψη, επειδή δεν είναι τόσο δραστήρια όσο ήταν στο παρελθόν, καθώς είναι πλέον μόνιμα συνδεδεμένα με μία φιάλη οξυγόνου. Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης θα σας φέρει σε επαφή με ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε κοινές εμπειρίες και συναισθήματα. Αυτό θα σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε πως δεν είστε μόνοι στην καταπολέμηση της νόσου.

Πρόληψη

Εφόσον το εμφύσημα προκαλείται κυρίως λόγω του καπνίσματος, ο καλύτερος τρόπος πρόληψης είναι η αποχή από αυτό. Επίσης, θα πρέπει να προστατεύεστε από τοξικά χημικά και καπνούς και βαριά ρύπανση.

Έκβαση

Η έκβαση των περιστατικών εμφυσήματος ποικίλει και εξαρτάται από την σοβαρότητά τους. Δεν υπάρχει θεραπεία για την νόσο, επιδεινώνεται μάλιστα με την πάροδο των ετών, όμως υπάρχουν τρόποι να επιβραδύνετε την εξέλιξή της. Ως γενικός κανόνας, ο καπνός των τσιγάρων την επιταχύνει, επομένως ο τερματισμός του καπνίσματος συνιστά αδήριτη ανάγκη. Η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης είναι πολύ σημαντική, διότι τα άτομα με εμφύσημα μπορεί να εμφανίσουν απειλητικές για την ζωή καταστάσεις όταν οι πνεύμονες και η καρδιά υφίστανται σοβαρή βλάβη με την πάροδο του χρόνου.

Είναι υψίστης σημασίας να παραμείνετε υγιείς με σωστή διατροφή και τακτική άσκηση. Ο τερματισμός του καπνίσματος συνιστά το βασικότερο βήμα στην αντιμετώπιση της ασθένειας. Με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία μπορείτε να ζήσετε μια μακρά και καλή ζωή με εμφύσημα.

+ 6 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Emphysema. (2016) lung.org/lung-disease/emphysema/

2. Emphysema. (2015, January 28) my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-emphysema

3. Health effects of smoking. (2016) lung.org/stop-smoking/smoking-facts/health-effects-of-smoking.html

4. Mayo Clinic Staff. (2014, April 5). Emphysema: Definition mayoclinic.org/diseases-conditions/emphysema/basics/definition/con-20014218

5. National Emphysema Foundation. (2016). Exercise. Retrieved from emphysemafoundation.org/index.php/healthy-habits/exercise

6. Trends in COPD (chronic bronchitis and emphysema): Morbidity and mortality. (2013, March) lung.org/assets/documents/research/copd-trend-report.pdf