Ντοπαμίνη: ο ρόλος της στην επιτυχία και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας

Οι ορμόνες όπως είναι γνωστό, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, όμως το έργο τους δεν περιορίζεται μονάχα σε αυτό, καθώς, όπως ανακαλύφθηκε πρόσφατα, αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και την επιτυχία. Πολλές φορές, η επιδίωξη της επιτυχίας, σε οποιοδήποτε επίπεδο, μπορεί να είναι αποτέλεσμα του επιπέδου των ορμονών κάθε ανθρώπου, ενώ οι βασικότερες ορμόνες νευροδιαβιβαστές είναι η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, ενώ σημαντικό ρόλο φαίνεται να κατέχουν και η οξυτοκίνη και οι ενδορφίνες.

Ο ρόλος των ορμονών στη λήψη αποφάσεων

Πιο αναλυτικά, οι ορμόνες που επηρεάζουν τη λήψη αποφάσεων και την ανάληψη εργασιών και ρίσκων είναι οι:

Ντοπαμίνη: η αποκαλούμενη και ορμόνη της ευτυχίας, είναι ο νευροδιαβιβαστής που είναι η υπεύθυνη ορμόνη παρακινητής επίτευξης των στόχων, καθώς η απελευθέρωση  της βιώνεται με το αίσθημα επιβράβευσης.

Σεροτονίνη: είναι η ορμόνη που ρυθμίζει την επικοινωνία των κυττάρων στον οργανισμό και γίνεται αντιληπτή από το αίσθημα ευεξίας που προκαλεί. Βασικός, επίσης, ρόλος της η ισορροπία των συναισθημάτων.

Οξυτοκίνη: η ορμόνη που συνδέεται με την ανθρώπινη επαφή και τις σχέσεις.

Ενδορφίνες: οι ουσίες που εκκρίνονται κατά την κατάσταση άγχους και πόνου όπως η αδρεναλίνη

Οι παραπάνω ορμόνες είναι ο κινητήριος μοχλός, το καύσιμο των φιλοδοξιών και της διάθεσης μας για εργασία και επιτυχία. Η επίτευξη των στόχων αποδίδει στον οργανισμό ικανοποίηση και στη συνέχεια ακόμη μεγαλύτερη απελευθέρωση των ορμονών που τον οδηγούν στην ανάγκη για επανάληψη της ορμονικής έκκρισης. Μεγάλη είναι η σημασία της περιοχής που ενεργοποιείται η ορμόνη στον εγκέφαλο, καθώς παρατηρήθηκε ότι ανάλογα με τον στόχο που επιτυγχάνεται σημειώνεται διαφορετική ενεργοποίηση σε διαφορετικό σημείο.

Τι έδειξε νέα έρευνα για την ντοπαμίνη στον εγκέφαλο

Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ‘Journal of Neuroscience’ έδειξε ότι όση περισσότερη προσπάθεια καταβάλλεται για την επίτευξη ενός στόχου, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απελευθέρωση ντοπαμίνης στο μεσοκοιλιακό προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου και στα βασικά γάγγλια του εγκεφάλου. Αντίθετα, όσο λιγότερη προσπάθεια δαπανούσε κάποιος για να ολοκληρώσει μια ενέργεια, τόσο μεγαλύτερη ήταν η απελευθέρωση ντοπαμίνης  στο φλοιό του εγκεφάλου που βρίσκεται βαθιά στην αύλακα μεταξύ του κροταφικού και μετωπιαίου λοβού.

Η έρευνα έλαβε ως δείγμα ένα σύνολο 25 ανθρώπων και τους δόθηκε η δυνατότητα να παίξουν ένα παιχνίδι με το πάτημα ενός κουμπιού, χωρίζοντας την διαδικασία σε εύκολες και δύσκολες δοκιμασίες. Οι εύκολες δοκιμασίες απαιτούσαν το πάτημα ενός κουμπιού 30 φορές σε 7 δευτερόλεπτα, ενώ οι δύσκολες 100 φορές σε 21 δευτερόλεπτα. Συνέδεσαν διαφορετικά χρηματικά ποσά για κάθε σωστή απόκριση και επέτρεψαν στους συμμετάσχοντες να επιλέξουν συνδυασμούς απαντήσεων και επιλογών για να μετρήσουν την απελευθέρωση της ντοπαμίνης. Οι δύσκολες δοκιμασίες είχαν μεγαλύτερη χρηματική ανταμοιβή ενώ οι εύκολες χαμηλότερη.

Οι συμμετέχοντες που προσπαθούσαν περισσότερο και ήταν πιο δεκτικοί στο να αναλάβουν τις δύσκολες δοκιμασίες σημείωσαν απελευθέρωση ντοπαμίνης στα γάγγλια και στο μεσοκοιλιακό προμετωπιαίο φλοιό, εν συγκρίσει με τα άτομα που δεν ήταν πρόθυμα να επιλέξουν το δύσκολο έργο. Συνεπώς, το συμπέρασμα των επιστημόνων ήταν ότι η επιθυμία για επιτυχία και για δουλειά εξαρτάται και από το σημείο που οι ορμόνες ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο του κάθε ανθρώπου, καθώς δέχεται διαφορετική επιρροή από την ορμόνη και τον παρακινεί με το αίσθημα της επιβράβευσης.

Η χρήση της ντοπαμίνης ως βοήθημα για την επιτυχία

Το πείραμα των επιστημόνων απέδειξε ότι η ντοπαμίνη μπορεί να αυξηθεί αν το άτομο επιλέξει να καταβάλει παραπάνω προσπάθεια και δεν επιλέγει την πιο εύκολη οδό. Η οκνηρία προκαλεί περισσότερη οκνηρία και η επιτυχία προσελκύει ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία.

Όταν ένας στόχος διαιρεθεί σε μικρότερα κομμάτια, ο εγκέφαλος κινητοποιείται περισσότερο, αυξάνεται η έκκριση της ντοπαμίνης και ο το επιθυμητό αποτέλεσμα έρχεται γρήγορα και πιο εύκολα. Ο σωστός προγραμματισμός μπορεί να διευκολύνει τη διαδικασία έκκρισης ντοπαμίνης, καθώς όταν θέτονται ξεκάθαροι στόχοι και ορίζεται ένα συγκεκριμένο διάστημα για την υλοποίηση τους, το κίνητρο μεγαλώνει, ο νους κινητοποιείται και οι ορμόνες ανταποκρίνονται ανάλογα, φέρνοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή την επιτυχία.