Τι είναι η εφίδρωση;

Ο ιδρώτας είναι μια λειτουργία του σώματος η οποία βοηθάει στην ρύθμιση της θερμοκρασίας του. Αναφέρεται και ως εφίδρωση και είναι η απελευθέρωση των υγρών με βάση το αλάτι από τους ιδρωτοποιούς αδένες.

Οι αλλαγές στην θερμοκρασία του σώματός σας, η εξωτερική θερμοκρασία καθώς και η συναισθηματική σας κατάσταση μπορούν να προκαλέσουν εφίδρωση. Οι περιοχές του σώματος που συνήθως ιδρώνουμε περιλαμβάνουν:

• τις μασχάλες
• το πρόσωπο
• τις παλάμες των χεριών
• τα πέλματα των ποδιών

Η εφίδρωση σε λογικές ποσότητες είναι μια απαραίτητη σωματική διαδικασία.

Η ανεπαρκής εφίδρωση αλλά και η υπερβολική εφίδρωση μπορεί και οι δυο να προκαλέσουν προβλήματα. Η πλήρης απουσία εφίδρωσης μπορεί να αποτελεί κίνδυνο, επειδή αυξάνεται ο κίνδυνος που διατρέχετε να υπερθερμανθεί ο οργανισμός σας. Η υπερβολική εφίδρωση μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ψυχολογική ζημιά απ’ότι σωματική.

Πώς λειτουργεί η εφίδρωση;

Το σώμα σας είναι εξοπλισμένο με τρία εκατομμύρια ιδρωτοποιούς αδένες κατά μέσο όρο. Υπάρχουν δυο είδη ιδρωτοποιών αδένων: οι εκκριτικοί ή μεροκρινείς και οι απεκκριτικοί ή αποκρινείς.

Οι εκκριτικοί ιδρωτοποιοί αδένες 

Οι εκκριτικοί ιδρωτοποιοί αδένες βρίσκονται σε όλο το σώμα και παράγουν ελαφρύ και άοσμο ιδρώτα.

Οι αποκρινείς ιδρωτοποιοί αδένες 

Οι αποκρινείς ιδρωτοποιοί αδένες συγκεντρώνονται στους θύλακες των τριχών των ακόλουθων σημείων του σώματος:

• στο τριχωτό της κεφαλής
• στις μασχάλες
• στη βουβωνική χώρα

Αυτοί οι αδένες απελευθερώνουν βαρύτερο και περισσότερο λιπαρό ιδρώτα με διακριτή οσμή. Η οσμή, η οποία αναφέρεται και ως σωματική οσμή, εμφανίζεται όταν ο αποκρινής ιδρώτας καταβολίζεται και αναμειγνύεται με τα βακτήρια του δέρματος.

Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ελέγχει την λειτουργία εφίδρωσης του σώματός σας. Αυτό το τμήμα του νευρικού συστήματος λειτουργεί αυτόνομα, χωρίς να το ελέγχετε συνειδητά.

Όταν ο καιρός είναι ζεστός ή όταν αυξάνεται η θερμοκρασία του σώματός σας λόγω άσκησης ή πυρετού, απελευθερώνεται ιδρώτας από τους αγωγούς του δέρματος. Υγραίνει την επιφάνεια του σώματός σας και σας δροσίζει καθώς εξατμίζεται.

Ο ιδρώτας περιέχει κυρίως νερό αλλά το 1% περίπου του ιδρώτα είναι συνδυασμός αλάτων και λίπους.

Ποιες είναι οι αιτίες της εφίδρωσης;

Η εφίδρωση είναι μια φυσιολογική διαδικασία η οποία συμβαίνει σε τακτικά χρονικά διαστήματα στην καθημερινότητά σας. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορούν να αποτελέσουν ερέθισμα αυξημένης εφίδρωσης.

Η υψηλή θερμοκρασία

Η αυξημένη θερμοκρασία του σώματος ή η αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος είναι οι κυριότερες αιτίες της αυξημένης εφίδρωσης.

Τα συναισθήματα και το άγχος

Τα ακόλουθα συναισθήματα και καταστάσεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν έντονη εφίδρωση:

• θυμός
• φόβος
• ντροπή
• ανησυχία
• συναισθηματικό άγχος

Η διατροφή

Η εφίδρωση μπορεί να είναι επίσης αποτέλεσμα των τροφών που καταναλώνετε. Αυτού του είδους η εφίδρωση ονομάζεται γευστική εφίδρωση και μπορεί να την προκαλέσουν:

• οι πικάντικες τροφές
• τα καφεϊνούχα ποτά, συμπεριλαμβανομένων της σόδας, του καφέ και του τσαγιού
• τα αλκοολούχα ποτά

Οι φαρμακευτικές αγωγές και τα νοσήματα

Υπάρχουν και κάποια φάρμακα και συγκεκριμένα νοσήματα τα οποία μπορεί να προκαλέσουν εφίδρωση, όπως:

• ο καρκίνος
• ο πυρετός και τα φάρμακα που μειώνουν τον πυρετό
• οι λοιμώξεις
• η υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα σακχάρου του αίματος)
• τα αναλγητικά, συμπεριλαμβανομένης της μορφίνης
• οι συνθετικές ορμόνες του θυρεοειδούς
• το σύνδρομο σύνθετου περιφερειακού πόνου (ΣΣΠΠ), μια σπάνια μορφή χρόνιου πόνου η οποία συνήθως επηρεάζει κάποιο χέρι ή πόδι

Η εμμηνόπαυση

Οι ορμονικές διακυμάνσεις που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση μπορεί επίσης να προκαλέσουν εφίδρωση. Οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση συχνά βιώνουν νυχτερινή εφίδρωση και εφίδρωση κατά την διάρκεια εξάψεων.

Πώς μπορώ να αναπροσαρμόσω των τρόπο ζωής μου λόγω της εφίδρωσης;

Γενικά, η φυσιολογική εφίδρωση δεν απαιτεί ιατρική θεραπεία. Μπορείτε να λάβετε κάποια μέτρα για να αισθάνεστε εσείς οι ίδιοι πιο άνετα και να ελαχιστοποιήσετε την εφίδρωσή σας:

• Να φοράτε αρκετά ελαφριά ρούχα τα οποία να επιτρέπουν στο δέρμα σας να αναπνέει.
• Να αφαιρείτε τα ρούχα καθώς αυξάνετε η θερμοκρασία σας.
• Να ξεπλένετε τον αποξηραμένο ιδρώτα από το δέρμα και το πρόσωπό σας για βέλτιστη ανακούφιση.
• Να αλλάζετε τα ιδρωμένα ρούχα σας ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο βακτηριδιακών μολύνσεων ή μυκητιάσεων.
• Να πίνετε νερό ή ποτά που καταναλώνουν οι αθλητές ώστε να αναπληρώσετε τα απολεσθέντα λόγω εφίδρωσης υγρά και ηλεκτρολύτες.
• Να φοράτε αντιιδρωτικό ή αποσμητικό στις μασχάλες ώστε να μειώσετε την οσμή και να θέσετε την εφίδρωση υπό έλεγχο.
• Να μην καταναλώνετε τρόφιμα που αυξάνουν την εφίδρωση.

Αν κάποιο νόσημα ή φάρμακο σάς προκαλεί δυσφορία λόγω της εφίδρωσης, συζητήστε με τον ιατρό σας σχετικά με κάποια εναλλακτική θεραπεία.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της εφίδρωσης;

Η εφίδρωση μπορεί να αποτελεί μια ένδειξη υποκείμενου ιατρικού νοσήματος αν παρουσιάζεται ταυτόχρονα με άλλα συμπτώματα. Ενημερώστε τον ιατρό σας σε περίπτωση που αισθάνεστε επίσης:

• στηθάγχη
• ζάλη
• λαχάνιασμα
• επαναλαμβανόμενη εφίδρωση για εκτεταμένο χρονικό διάστημα χωρίς προφανή αιτία

Η απώλεια βάρους λόγω έντονης εφίδρωσης δεν είναι φυσιολογική και θα πρέπει να την ελέγξει ο ιατρός σας.

Οι ακόλουθες παθήσεις είναι αποτέλεσμα είτε έντονης εφίδρωσης είτε απουσίας εφίδρωσης. Συμβουλευτείτε κάποιο επαγγελματία υγείας αν νιώθετε ότι ιδρώνετε περισσότερο από το φυσιολογικό ή ότι δεν ιδρώνετε καθόλου:

• Η υπερίδρωση είναι μια πάθηση έντονης εφίδρωσης στις μασχάλες, στα χέρια και στα πόδια. Η πάθηση αυτή μπορεί να σας προκαλέσει αμηχανία ή να σας αποτρέψει από το να ολοκληρώσετε της καθημερινές σας ασχολίες.
• Η υπώδρωση είναι η απουσία ιδρώτα. Ο ιδρώτας είναι ο τρόπος του οργανισμού σας να απελευθερώνει την περιττή θερμοκρασία. Αν υποφέρετε από υπώδρωση, υπάρχει κίνδυνος αφυδάτωσης καθώς και αυξημένος κίνδυνος να υποστείτε εγκεφαλικό.

Τι είναι σημαντικό να γνωρίζω σχετικά με την εφίδρωση;

Η εφίδρωση είναι μια φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού. Κατά την εφηβεία, οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν να χρησιμοποιούν αποσμητικά προϊόντα ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις οσμές.

Η έντονη εφίδρωση ή η απουσία εφίδρωσης μπορεί να αποτελεί ένδειξη κάποιου προβλήματος υγείας. Η εφίδρωση σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη υποκείμενου νοσήματος.

Κάνετε αναπροσαρμογές του τρόπου ζωής σας ώστε να αντιμετωπίσετε την εφίδρωση.

Αν τα μέτρα που λάβατε δεν επαρκούν, συμβουλευτείτε κάποιο επαγγελματία υγείας, κυρίως αν νιώθετε ότι ιδρώνετε υπερβολικά ή ότι δεν ιδρώνετε καθόλου.

Βιβλιογραφία

• Mayo Clinic Staff. (2017). Sweating and body odor.
  mayoclinic.org/diseases-conditions/sweating-and-body-odor/symptoms-causes/syc-20353895
• Mayo Clinic Staff. (2018). Anhidrosis.
  mayoclinic.org/diseases-conditions/anhidrosis/symptoms-causes/syc-20369400