Τι είναι το ρίγος;

Ρίγος ή κρυάδα είναι το αίσθημα του να κρυώνει κάποιος χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος, χωρίς δηλαδή να κάνει πραγματικά τόσο κρύο. Αυτό συμβαίνει όταν οι μυς διαστέλλονται επαναλαμβανόμενα και τα αγγεία στο δέρμα συστέλλονται και συνήθως, συνοδεύεται από πυρετό και προκαλεί τρέμουλο. Το ρίγος μπορεί να είναι συνεχές, με κάθε επεισόδιο να διαρκεί περίπου 1 ώρα, αλλά μπορεί να είναι και περιοδικό με διάρκεια μερικά λεπτά. 

Tι σημαίνει όταν κάποιος έχει ρίγος αλλά όχι πυρετό;

Το ρίγος εμφανίζεται συνήθως στον οργανισμό εξαιτίας πυρετού, ο οποίος οφείλεται σε βακτηριακή ή ιική λοίμωξη. Σε περίπτωση όμως που δεν υπάρχει κάποια λοίμωξη το ρίγος μπορεί να οφείλεται στην χαμηλή θερμοκρασία του περιβάλλοντος, ειδικότερα όταν κάποιος δεν είναι ντυμένος κατάλληλα. Εκτός, όμως από την χαμηλή θερμοκρασία, ρίγος μπορεί να προκληθεί και από υπερβολικό άγχος ή άλλες ψυχολογικές διαταραχές χωρίς να υπάρχει κάποια παθολογική αιτία. Τέλος, το ρίγος μπορεί να σχετίζεται και με κάποιες παθήσεις, όπως η αναιμία και ο υποθυρεοειδισμός.

Τι προκαλεί το ρίγος;

Σε μερικές περιπτώσεις το ρίγος μπορεί να οφείλεται σε έκθεση του ατόμου σε κρύο περιβάλλον, ενώ άλλες φορές συνδέεται με κάποια βακτηριακή ή ιική λοίμωξη, η οποία προκαλεί πυρετό. Συχνές καταστάσεις που συνδέονται με την πρόκληση ρίγους σε κάποιον αποτελούν:

• Βακτηριακή ή ιική γαστρεντερίτιδα.
• Γρίπη.
• Μηνιγγίτιδα.
• Ιγμορίτιδα.
• Πνευμονία.
• Λοίμωξη από στρεπτόκοκκο.
• Ελονοσία.
• Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος.

Πώς μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει το ρίγος στο σπίτι του;

Εάν ένας ενήλικας ή ένα παιδί βιώνει ρίγος και πυρετό στο σπίτι, υπάρχουν διάφοροι τρόποι, προκειμένου να ανακουφιστούν από αυτά τα συμπτώματα.

Τι μπορεί να κάνει ένας ενήλικας;

Η αντιμετώπιση του ρίγους στους ενήλικες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αν αυτό συνοδεύεται από πυρετό και το πόσο υψηλός είναι αυτός. Εάν το άτομο έχει χαμηλό πυρετό, λιγότερο δηλαδή από 38,6⁰C και δεν έχει κάποιο άλλο έντονο σύμπτωμα, τότε δεν είναι απαραίτητο να επισκεφτεί τον ιατρό. Μπορεί απλά να παραμείνει σπίτι του, να ξεκουραστεί και να καταναλώσει πολλά υγρά προκειμένου να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Επίσης, είναι σημαντικό να φορέσει ελαφριά ρούχα και να μην χρησιμοποιήσει βαριά σκεπάσματα ώστε να μην αυξηθεί περαιτέρω η θερμοκρασία του σώματος. Ακόμα, ένα κρύο μπάνιο ή και χλιαρές κομπρέσες στο μέτωπο, μπορούν να βοηθήσουν να πέσει ο πυρετός, ενώ οι κρύες κομπρέσες δεν συστήνονται καθώς είναι πιθανόν να προκαλέσουν εντονότερο ρίγος.

Παράλληλα, για την αντιμετώπιση του πυρετού μπορεί να καταναλωθούν και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως: η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και η ακεταμινοφαίνη. Φυσικά αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν με προσοχή και πάντα ακολουθώντας τις οδηγίες χορήγησης, χωρίς να ξεπεραστεί σε καμία περίπτωση η μέγιστη συνιστώμενη δοσολογία. Η ασπιρίνη και η ιβουπροφαίνη, μπορούν να μειώσουν άμεσα τον πυρετό ενώ έχουν και αντιφλεγμονώδη δράση. Από την άλλη, η ακεταμινοφαίνη είναι εξίσου αποτελεσματική για τον πυρετό αλλά δεν μπορεί να δράσει κατά της φλεγμονής, ενώ υπερβολική χρήση της μπορεί να είναι τοξική για το ήπαρ. Επίσης, και η ιβουπροφαίνη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο στομάχι και τα νεφρά σε περίπτωση μακροχρόνιας χρήσης.

Τι πρέπει να κάνει κάποιος, αν ένα παιδί έχει ρίγος;

Η θεραπεία ενός παιδιού με ρίγος και πυρετό εξαρτάται από την ηλικία του, αλλά και τα άλλα συμπτώματα που τυχόν αυτό εμφανίζει. Συγκεκριμένα, εάν ένα παιδί εμφανίζει πυρετό μεταξύ 37.8⁰C με 38.9⁰C και είναι ανήσυχο, μπορεί να του χορηγηθεί ακεταμινοφαίνη σε δισκία ή σε υγρή μορφή, πάντα σύμφωνα με την συνιστώμενη δοσολογία του φαρμάκου, ανάλογα την ηλικία του παιδιού. Επίσης, όπως και με τους ενήλικες δεν πρέπει ποτέ να επιλέγονται βαριά ρούχα και σκεπάσματα που θα αυξήσουν την θερμοκρασία του σώματος, ενώ είναι πολύ σημαντικό να πίνει το παιδί πολλά υγρά ώστε να διατηρηθεί ενυδατωμένο. Τέλος, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να καταναλωθεί ασπιρίνη από παιδί κάτω των 18 ετών, λόγω του κινδύνου να εμφανιστεί το σύνδρομο Reye. Tο σύνδρομο αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο αλλά και πολύ σοβαρό και μπορεί να προκληθεί όταν ένα παιδί καταναλώσει ασπιρίνη, ενώ έχει ιική λοίμωξη.

Πότε πρέπει να επισκεφτεί κάποιος έναν ιατρό;

Εάν κάποιος έχει πυρετό και ρίγος θα πρέπει να ζητήσει ιατρική περίθαλψη σε περίπτωση που μετά από διάστημα 48 ωρών η κατάσταση του δεν παρουσιάζει σημεία βελτίωσης ή εμφανίζει κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Πόνος στον λαιμό.
• Έντονο βήχα.
• Συριγμό ή δυσκολία κατά την αναπνοή.
• Σύγχυση.
• Νωθρότητα και βραδύτητα κινήσεων.
• Κοιλιακό πόνο.
• Πόνο κατά την ούρηση.
• Μη φυσιολογική ενούρησης (πολύ συχνή ή πολύ σπάνια).
• Έντονο εμετό.
• Μη φυσιολογική ευαισθησία στο έντονο φως.
• Ευερεθιστότητα.

Επίσης, σύμφωνα με την Μayo Clinic θα πρέπει να επικοινωνήσει κάποιος άμεσα με έναν παιδίατρο στην περίπτωση που:

• Ένα παιδί κάτω των 3 μηνών εμφανίσει πυρετό.
• Ένα παιδί 3 με 6 μηνών εμφανίσει πυρετό και ταυτόχρονα είναι ευέξαπτο ή ληθαργικό.
• Ένα παιδί μεταξύ 3-24 μηνών εμφανίσει πυρετό με διάρκεια μεγαλύτερη της μιας ημέρας.
• Ένα παιδί 2-17 ετών εμφανίσει πυρετό, ο οποίος διαρκεί περισσότερο από 3 ημέρες και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Πώς μπορεί ένας ιατρός να διαγνώσει τι προκαλεί το ρίγος;

Αρχικά ο ιατρός θα κάνει κάποιες ερωτήσεις προκειμένου να διευκρινίσει την κατάσταση του ασθενούς, όπως:

• Το ρίγος σου προκαλεί τρέμουλο ή απλά νιώθεις να κρυώνεις;
• Ποιος είναι ο πιο υψηλός πυρετός που εμφάνισες τις τελευταίες μέρες;
• Νιώθεις ρίγος επαναλαμβανόμενα ή μια μόνο φορά και πόσο διαρκεί κάθε φορά;
• Το ρίγος εμφανίζεται μετά την έκθεση σε κάποιο αλλεργιογόνο ή εμφανίζεται ξαφνικά;
• Τι άλλα συμπτώματα εμφανίζονται;

Έπειτα, ο ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση του ασθενούς και θα ζητήσει την διεξαγωγή διάφορων εργαστηριακών αναλύσεων προκειμένου να διευκρινίσει εάν υπάρχει κάποια βακτηριακή ή ιική λοίμωξη που προκαλεί τα συμπτώματα. Τέτοιες εξετάσεις μπορεί να είναι:

• Εξετάσεις αίματος, συμπεριλαμβανομένου καλλιέργειας αίματος για την ανίχνευση βακτηρίων ή μυκήτων στο αίμα.
• Καλλιέργεια υγρών από πνευμονικές εκκρίσεις και υγρά των βρόγχων.
• Ανάλυση ούρων.
• Ακτινογραφία πνεύμονα για ανίχνευση πνευμονίας, φυματίωσης ή άλλης λοίμωξης.

Σε περίπτωση που ανιχνευτεί κάποια βακτηριακή λοίμωξη, όπως ο στρεπτόκοκκος ή η πνευμονία ο ιατρός θα χορηγήσει το κατάλληλο αντιβιοτικό στον ασθενή.

Τι επιπλοκές μπορεί να έχει το ρίγος σε συνδυασμό με τον πυρετό;

Το ρίγος και ο πυρετός είναι γενικότερα σημάδια ότι ο οργανισμός έχει κάποιο πρόβλημα και θα πρέπει να δοθεί η αντίστοιχη προσοχή. Ενώ όταν αυτά δεν υποχωρούν είναι σημαντικό να απευθυνθεί το άτομο σε έναν ιατρό προκειμένου να προσδιοριστούν τα αίτια των συμπτωμάτων αυτών. Εάν ένα άτομο με υψηλό πυρετό δεν λάβει κατάλληλη θεραπεία μπορεί να βιώσει έντονη αφυδάτωση ή και παραισθήσεις. Ενώ σε παιδιά από 6 μηνών έως 5 ετών ο υψηλός πυρετός μπορεί να επάγει επιληπτικές κρίσεις, οι οποίες όμως συνήθως δεν προκαλούν μόνιμα προβλήματα.

Πηγές:

• Colds and the flu. (2016).
  familydoctor.org/condition/colds-and-the-flu/
• Fevers. (2017).
  kidshealth.org/en/parents/fever.html
• Flu treatment. (2017).
  cdc.gov/flu/treatment/index.html
• Mayo Clinic Staff. (2017). Fever.
  mayoclinic.org/diseases-conditions/fever/symptoms-causes/syc-20352759
• Mayo Clinic Staff. (2017). Fever: First aid.
  mayoclinic.org/first-aid/first-aid-fever/basics/art-20056685
• Meningococcal disease. (2017).
  cdc.gov/meningococcal/about/symptoms.html
• Ogoina D. (2011). Fever, fever patterns and diseases called ‘fever’ — A review. DOI:
  doi.org/10.1016/j.jiph.2011.05.002
• Medicalnewstoday. (2019). Why do I have chill without a fever?  https://www.medicalnewstoday.com/articles/324864.php