Σύνδρομο της “άδειας φωλιάς”: Μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία;

Δεν είναι εύκολο να είναι κανείς γονιός, ούτε υπάρχει κάποιο σχολείο που μαθαίνει στον καθένα να είναι γονιός, πέρα από το σχολείο της ίδιας της ζωής. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι τουλάχιστον γονείς επιδίδονται με ζήλο στο ρόλο τους, δίνουν αμέριστη αγάπη και προσοχή στα παιδιά τους και ορισμένες φορές δεν μπορούν να φανταστούν την καθημερινότητά τους χωρίς να είναι αναμεμιγμένη με την καθημερινότητα του παιδιού τους. Μπορεί λοιπόν κανείς να καταλάβει πόσο δύσκολο είναι συνήθως για έναν γονιό όταν έρθει η ώρα το παιδί του να ανοίξει τα φτερά του και να αφήσει το σπίτι του, για να ακολουθήσει πλέον το δικό του δρόμο. Μετά από την αποχώρηση του παιδιού, πολλοί γονείς μπορεί να νιώσουν ανάμεικτα συναισθήματα, που μπορεί να συνοδεύονται από θλίψη και ανησυχία, γνωστά ως σύνδρομο της άδειας φωλιάς.

Τι είναι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς;

Όπως μπορεί να φανταστείτε από το όνομα της κατάστασης αυτής, αφορά τους γονείς και τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να βιώσουν όταν πλέον το παιδί αφήσει την γονική “φωλιά” του, το σπίτι του, και ακολουθήσει το δικό του δρόμο στη ζωή. Τα συναισθήματα αυτά είναι πιο κοινά στις μητέρες από ότι στους πατέρες. Παρόλο που αναφέρεται σαν σύνδρομο, δεν είναι κλινική διάγνωση, παρά μία κατάσταση που περιγράφει τα συναισθήματα θλίψης και χαμού που βιώνουν οι γονείς όταν ένα παιδί φύγει από το σπίτι.

Και παρόλο που οι ίδιοι οι γονείς μπορεί να θέλουν και να βοηθούν το παιδί τους να γίνει όσο πιο ανεξάρτητο γίνεται στη ζωή, όταν έρχεται η ώρα του αποχωρισμού, αφήνει στους γονείς μία πικρία. Δεν υπάρχει πλέον κάποιο παιδί στο σπίτι που να έχει συνεχώς ανάγκη από την προσοχή και την προστασία τους, η καθημερινότητά τους δεν περιλαμβάνει την καθημερινότητα του παιδιού τους και, παράλληλα, δεν έχουν και τη συντροφιά του, την οποία μπορεί να είχαν συνηθίσει. Ακόμα υπάρχει η ανησυχία για το αν το παιδί τους είναι καλά, δεν έχουν πλέον τον έλεγχο ούτε μπορούν να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή πώς είναι, γεγονός που εντείνει τη θλίψη που ήδη νιώθουν. Για τους γονείς, η αποχώρηση του παιδιού από το σπίτι μπορεί να σημάνει στο μυαλό τους ότι ο κυριότερος ρόλος τους πλέον έχει ολοκληρωθεί, γεγονός που τους αγχώνει για το μέλλον, τους αποσυντονίζει και μπορεί να θεωρήσουν ότι έχασαν τον εαυτό τους.

Το φαινόμενο αυτό είναι συχνότερο όταν το τελευταίο παιδί μιας οικογένειας φύγει από το σπίτι, καθώς τότε οι γονείς καταλαβαίνουν την απουσία των παιδιών γενικότερα πιο έντονα. Στις οικογένειες με ένα παιδί, είναι ίσως ακόμα πιο δύσκολο όταν αυτό το παιδί φύγει από το σπίτι, ειδικά εάν η μετάβαση γίνει απότομα, ή νωρίτερα ή αργότερα από ότι περίμεναν οι γονείς.

Τι σημαίνει για τους γονείς όταν το παιδί φύγει από το σπίτι;

Υπήρχαν έρευνες στο παρελθόν που υποστήριζαν ότι οι γονείς που αντιμετωπίζουν σύνδρομο της άδειας φωλιάς είναι επιρρεπείς σε κατάθλιψη και πιθανά προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ τους. Παρόλα αυτά, πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι όταν το παιδί φύγει από το σπίτι, υπάρχουν και κάποιες θετικές προοπτικές που αντικατοπτρίζονται στην ανανέωση της σχέσης μεταξύ των γονιών, στην απόκτηση νέων ενδιαφερόντων και γενικότερα σε μία πιο ήρεμη και πολύπλευρη ζωή για τους ίδιους.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και σαν κάτι το οποίο θα πρέπει οι γονείς να έχουν στο μυαλό τους και όσο βρίσκονται σε αναμονή του παιδιού τους να φύγει από το σπίτι. Όσο καλύτερα προετοιμασμένοι είναι ότι αυτή τη στιγμή θα έρθει, τόσο πιθανότερο είναι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς να είναι ηπιότερο. Μία λύση είναι να προσπαθήσουν να βρουν νέες προοπτικές και ευκαιρίες τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική τους ζωή, έτσι ώστε να ανανεωθούν τα ενδιαφέροντά τους όταν τελικά το παιδί φύγει από το σπίτι.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω το σύνδρομο της άδειας φωλιάς;

Σε κάθε περίπτωση, ο γονιός είναι γονιός και η θλίψη και η νοσταλγία μπορεί να τον ακολουθήσουν μετά την αποχώρηση του παιδιού τους. Ωστόσο, μην μπείτε στη διαδικασία να συγκρίνετε το πότε φύγατε εσείς από το σπίτι και γενικά αποφύγετε να έχετε τις ίδιες προσδοκίες που είχαν και οι δικοί σας από εσάς. Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να παραμείνετε σε επαφή με το παιδί σας ακόμα και μετά τη μετακόμιση του, επιδιώξτε επικοινωνία, επισκεφτείτε το, δείξτε ακόμα την αγάπη σας ακόμα και αν είστε μακριά από αυτό. Τίποτα κακό δεν υπάρχει επίσης και στο να ζητήσετε βοήθεια από τον κοινωνικό σας περίγυρο ή από κάποιον ψυχολόγο εάν δείτε ότι τα συναισθήματα θλίψης δεν υποχωρούν. Μπορεί να βοηθήσει να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας με άλλα άτομα, φίλους ή συγγενείς, των οποίων το παιδί επίσης πρόσφατα μετακόμισε.

Προσπαθήστε να σκέφτεστε θετικά και να διευρύνετε τους ορίζοντές σας, αγκαλιάστε όλες τις νέες ευκαιρίες και ενδιαφέροντα που μπορείτε να αναπτύξετε πλέον. Είναι απόλυτα φυσιολογικό αν δεν νιώθετε καλά μετά την αποχώρηση του παιδιού σας και οφείλετε να το αναγνωρίσετε αυτό στον εαυτό σας, για να μπορέσετε και να θεραπευτείτε με τον καιρό από τον πόνο αυτό. Μιλήστε με τον/την σύντροφό σας για τα συναισθήματά σας και προσπαθήστε μαζί να ξεπεράσετε τις δυσκολίες και τα αρνητικά συναισθήματα. Θυμηθείτε πάντα ότι το αλκοόλ και γενικά οι κακές συνήθειες, δεν θα φέρουν το παιδί σας πίσω στο σπίτι, ούτε θα βοηθήσουν κάπου, θα καταστρέψουν μόνο τη δική σας υγεία. Αν νιώσετε πολύ έντονα αρνητικά συναισθήματα μην καταφύγετε σε αυτά, μιλήστε με κάποιον ειδικό.

Αντιληφθείτε ότι ο ρόλος σαν γονιός δεν έχει τελειώσει, έχει απλά αλλάξει πλέον!