Οι άνθρωποι είναι σχεδιασμένοι να παίρνουν ευχαρίστηση από το φαγητό, γι’ αυτό και για πολλούς ανθρώπους το φαγητό συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες απολαύσεις στη ζωή. Η απόλαυση που αντλεί ένας άνθρωπος από το φαγητό, εκτός από τα ευχάριστα συναισθήματα που προσφέρει, έχει επίσης σημαντικά οφέλη για την υγεία, όπως η υποστήριξη της πέψης και η βελτίωση της σχέσης με το φαγητό.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, η απόλαυση του φαγητού είναι εξίσου σημαντική με το περιεχόμενο του φαγητού.

Πώς συνδέεται η απόλαυση του φαγητού με την ψυχολογία ενός ανθρώπου;

Σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, η ευχαρίστηση που αποκομίζει ένας άνθρωπος από το φαγητό είναι αισθητή τόσο στο στόμα όσο και στον εγκέφαλό του. Κάθε είδους απόλαυση, συμπεριλαμβανομένης της απόλαυσης του φαγητού, οδηγεί σε απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Η ντοπαμίνη είναι γνωστή ως «ορμόνη της ευχαρίστησης ή ευτυχίας», επειδή ενεργοποιεί τις οδούς ανταμοιβής στον εγκέφαλο, οι οποίες βοηθούν στην προώθηση της ευτυχίας, της ηρεμίας, του κινήτρου και της συγκέντρωσης.

Μια μελέτη του 2011 δείχνει πως τα παχύσαρκα άτομα μπορεί να  έχουν διαταραγμένη ευαισθησία στην ντοπαμίνη, η οποία οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής για την επίτευξη επαρκούς ευχαρίστησης από το φαγητό.

Ωστόσο, όταν η χημεία του εγκεφάλου λειτουργεί σωστά, η ευχαρίστηση που λαμβάνει ένα άτομο από το φαγητό μπορεί να οδηγήσει και σε οφέλη για τη σωματική του υγεία, όπως η καλύτερη πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα που καταναλώνει.

Η κατανάλωση φαγητού για ευχαρίστηση θα μπορούσε επίσης να προωθήσει την υγιεινή διατροφή και να μειώσει την πιθανότητα υπερφαγίας.

Πώς μπορεί η απόλαυση του φαγητού να ωφελήσει έναν άνθρωπο;

Η κατανάλωση φαγητού θα ήταν πολύ βαρετή, εάν το φαγητό αντιμετωπιζόταν μόνο ως καύσιμο για τη σωστή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Το φαγητό θρέφει τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα ενός ανθρώπου. Μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους η απόλαυση του φαγητού ωφελεί τον άνθρωπο είναι οι εξής:

• Η απόλαυση του φαγητού μαζί με άλλους ανθρώπους αυξάνει την αίσθηση της ευτυχίας
• Η απόλαυση του φαγητού προσφέρει σωματική και συναισθηματική ηρεμία
• Η απόλαυση του φαγητού βάζει τέλος στους διατροφικούς περιορισμούς για τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ως «κακά»

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της κατανάλωσης φαγητού για ευχαρίστηση και της συναισθηματικής κατανάλωσης φαγητού;

Η συναισθηματική κατανάλωση φαγητού ή αλλιώς η στροφή στο φαγητό ως μέσο για την αντιμετώπιση δύσκολων συναισθημάτων, όπως το άγχος, ο θυμός και η στεναχώρια, συχνά οδηγεί σε υπερβολική κατανάλωση και δημιουργεί μια μη υγιή σχέση με το φαγητό.

Η συναισθηματική κατανάλωση φαγητού και η κατανάλωση φαγητού για ευχαρίστηση μπορεί να μοιάζουν σαν έννοιες μεταξύ τους, αλλά στην πραγματικότητα διαφέρουν τόσο ως προς την πρόθεσή τους όσο και ως προς τα αποτελέσματά τους.

Στη συναισθηματική κατανάλωση φαγητού, ένας άνθρωπος χρησιμοποιεί το φαγητό ως μέσο για την αντιμετώπιση θετικών και αρνητικών συναισθημάτων, ενώ αντιθέτως όταν κάποιος καταναλώνει φαγητό για ευχαρίστηση, εστιάζει στην επιλογή ενός φαγητού για την απόλαυση της γεύσης και της υφής του.

Επιπλέον, όταν κάποιος καταναλώνει φαγητό συναισθηματικά συνήθως υπάρχει έλλειψη σύνδεσης με το φαγητό, ενώ όταν κάποιος καταναλώνει ένα φαγητό για ευχαρίστηση υπάρχει αληθινή σύνδεση και απόλαυση κατά την κατανάλωσή του.

Μερικές φορές βέβαια, ο διαχωρισμός των δύο αυτών καταστάσεων δεν είναι τόσο εύκολος, καθώς αυτές μπορεί να επικαλύπτονται. Ένας καλός τρόπος για να καταλάβει κάποιος αν τρώει συναισθηματικά ή για ευχαρίστηση είναι η απάντηση στο ερώτημα «πώς νιώθω μετά το φαγητό;». Η απόλαυση του φαγητού ποτέ δεν αφήνει συναισθήματα ντροπής ή ενοχής.