Ο εντοπισμός των παραγόντων που προκαλούν επεισόδια ημικρανίας είναι εξαιρετικά σημαντικός για άτομα που πάσχουν από αυτή, καθώς βοηθά στην καλύτερη διαχείρισή τους. Μερικοί από τους παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις ημικρανίας είναι το άγχος, οι ορμονικές αλλαγές, ορισμένα είδη τροφίμων, καθώς και οι περιβαλλοντικές συνθήκες. Συγκεκριμένα, η ποιότητα του αέρα φαίνεται πως επηρεάζει τα συμπτώματα αρκετών ανθρώπων που πάσχουν από ημικρανία.

Τι είναι η ημικρανία;

Η ημικρανία είναι ένα είδος πονοκεφάλου που μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο ή αίσθημα παλμών, συνήθως στη μία πλευρά του κεφαλιού. Συχνά, συμπτώματα όπως η ναυτία, ο έμετος, η ευαισθησία στο φως και στον ήχο, συνοδεύουν τον πονοκέφαλο αυτό.

Οι κρίσεις ημικρανίας μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως και μέρες, ενώ ο πόνος μπορεί να είναι τόσο δυνατός που να παρεμποδίσει τη διεκπεραίωση των καθημερινών δραστηριοτήτων του ατόμου.

Ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν ένα προειδοποιητικό σύμπτωμα, γνωστό ως αύρα, πριν ή κατά τη διάρκεια του πονοκεφάλου. Η αύρα μπορεί να περιλαμβάνει οπτικές διαταραχές, όπως οι λάμψεις φωτός, ή άλλα είδη διαταραχών, όπως το μυρμήγκιασμα στη μια πλευρά του προσώπου και η δυσκολία στην ομιλία.

Πώς συνδέεται η ατμοσφαιρική ρύπανση με τις κρίσεις ημικρανίας;

Η συγκέντρωση μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού στα αστικά κέντρα, έχει αυξήσει το ενδιαφέρον για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία. Παρόλο που ο ρόλος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην εμφάνιση ημικρανίας είναι λιγότερο σαφής, σε σχέση με άλλους παράγοντες, ορισμένες μελέτες των τελευταίων ετών έχουν δείξει μια συσχέτιση μεταξύ των δύο.

Ερευνητές από την Ταϊβάν και τη Νότια Κορέα διαπίστωσαν, μέσα από μελέτες, πως τα υψηλότερα επίπεδα ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων (σωματιδιακοί ρύποι ή αιωρούμενα σωματίδια) σχετίζονταν με αύξηση των περιστατικών ημικρανίας που αναζητούσαν ιατρική περίθαλψη, ιδιαίτερα κατά τους ζεστούς μήνες του έτους. Ωστόσο, καμία από τις μελέτες αυτές δεν βρήκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του κινδύνου ημικρανίας κατά τις ημέρες με χαμηλές θερμοκρασίες.

Αντιθέτως, μια μελέτη με έδρα τη Βοστώνη, που εξέτασε τη σχέση μεταξύ της ημικρανίας και αέριων ρύπων, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα και το όζον, συμπέρανε πως τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κρίσεων ημικρανίας μόνο κατά τους ψυχρότερους μήνες του έτους: Οκτώβριο έως Μάρτιο.

Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν πως η επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξαρτάται τόσο από τον τύπο αυτής, όσο και από τη θερμοκρασία του αέρα.

Πώς προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση κρίσεις ημικρανίας;

Παρόλο που η έρευνα είναι ακόμη περιορισμένη, όσον αφορά το ρόλο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην εμφάνιση κρίσεων ημικρανίας, οι ερευνητές πιστεύουν πως ενδεχομένως το οξειδωτικό στρες να ευθύνεται γι’ αυτό.

Το οξειδωτικό στρες εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της συσσώρευσης αντιδραστικών ειδών οξυγόνου (ROS) στα κύτταρα, λόγω της μη σωστής λειτουργίας των αντιοξειδωτικών αμυντικών συστημάτων του σώματος. Το οξειδωτικό στρες προκαλεί χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο, οι οποίες μπορεί να αυξήσουν τη διέγερση και ευαισθησία των νευρώνων, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται κρίση ημικρανίας.

Όπως είναι γνωστό, όλα τα είδη ατμοσφαιρικών ρύπων (αιωρούμενα σωματίδια, αέριοι ρύποι, κλπ) μπορούν να προκαλέσουν οξειδωτικό στρες, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά επιστημονικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν μια άμεση σχέση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, του οξειδωτικού στρες και των κρίσεων ημικρανίας.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ατμοσφαιρική ρύπανση ως αιτία εμφάνισης κρίσεων ημικρανίας;

Το κάθε άτομο μπορεί να βιώνει διαφορετικά τις κρίσεις ημικρανίας, αλλά υπάρχουν ορισμένα ερεθίσματα και συμπτώματα που είναι κοινά. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, σύμφωνα με τις μέχρι πρότινος μελέτες, μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση κρίσεων ημικρανίας, αλλά δεν αποτελεί την πιο κοινή αιτία.

Εάν κάποιο άτομο υποψιάζεται πως η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αποτελεί έναυσμα για την εμφάνιση κρίσεων ημικρανίας, τότε μια καλή ιδέα θα ήταν η παρακολούθηση των συμπτωμάτων ημικρανίας και των πιθανών ερεθισμάτων που τα προκαλούν, ώστε να μπορέσει να δράσει αναλόγως.

Για παράδειγμα, μερικές συμβουλές για την αποφυγή μιας κρίσης ημικρανίας λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι οι εξής:

• Περιορισμός του χρόνου παραμονής σε εξωτερικούς χώρους
• Κλείσιμο των παραθύρων
• Χρήση φίλτρου αέρα για βελτίωση της ποιότητας του αέρα σε εσωτερικούς χώρους