Η καρδιακή ανακοπή είναι ένα καταστροφικό συμβάν κατά το οποίο η καρδιά σταματά να χτυπά. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα στερείται το οξυγόνο που χρειάζεται για να επιβιώσει. Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία αναφέρει ότι περισσότερες από 356.000 καρδιακές ανακοπές εκτός νοσοκομείου συμβαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο. Σχεδόν το 90% από αυτές είναι θανατηφόρες. Πέρα από τον υψηλό κίνδυνο θανάτου, μια σημαντική ανησυχία είναι οι επιπτώσεις της παρατεταμένης έλλειψης οξυγόνου στον εγκέφαλο και η βλάβη που μπορεί να προκληθεί μέσα σε τρία λεπτά από τη διακοπή της καρδιάς. Αυτό το άρθρο διερευνά τι συμβαίνει όταν διακόπτεται η παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια καρδιακής ανακοπής και τα συνήθη συμπτώματα που παρατηρούνται όταν ένα άτομο αναζωογονείται. Εξετάζει επίσης τα προβλήματα που προκύπτουν όταν αρχίζει και πάλι η ροή του αίματος σε ιστούς που έχουν υποστεί βλάβη.

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της καρδιακής ανακοπής;

Το άτομο χάνει γρήγορα τις αισθήσεις του κατά τη διάρκεια της καρδιακής ανακοπής. Αυτό συμβαίνει συνήθως εντός 20 δευτερολέπτων από τη στιγμή που η καρδιά σταματά να χτυπά. Χωρίς το οξυγόνο και τα σάκχαρα που χρειάζεται για να λειτουργήσει, ο εγκέφαλος δεν είναι σε θέση να δώσει τα ηλεκτρικά σήματα που απαιτούνται για τη διατήρηση της αναπνοής και της λειτουργίας των οργάνων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποξική-ανοξική βλάβη (HAI). Η υποξία αναφέρεται σε μερική έλλειψη οξυγόνου, ενώ η ανοξία σημαίνει ολική έλλειψη οξυγόνου. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο πλήρης είναι η απώλεια οξυγόνου, τόσο πιο σοβαρή είναι η βλάβη στον εγκέφαλο. Με την καρδιακή ανακοπή, όλα τα μέρη του εγκεφάλου που εξαρτώνται από τη ροή του αίματος επηρεάζονται από την αποτυχία της. Η βλάβη που προκαλείται από ανοξία ονομάζεται διάχυτη εγκεφαλική βλάβη. Μεταξύ των τμημάτων του εγκεφάλου που είναι πιο ευάλωτα στον τραυματισμό είναι ο κροταφικός λοβός, όπου αποθηκεύονται οι αναμνήσεις.

Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα της καρδιακής ανακοπής;

Όταν επέλθει καρδιακή ανακοπή, η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) πρέπει να αρχίσει εντός δύο λεπτών. Μετά από τρία λεπτά, η εγκεφαλική ισχαιμία -η έλλειψη ροής αίματος σε ολόκληρο τον εγκέφαλο- μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική βλάβη που επιδεινώνεται προοδευτικά. Μέχρι τα εννέα λεπτά, είναι πιθανή η σοβαρή και μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. Μετά από 10 λεπτά, οι πιθανότητες επιβίωσης είναι χαμηλές. Ακόμη και αν ένα άτομο αναζωογονηθεί, οκτώ στους 10 θα βρεθούν σε κώμα και θα υποστούν κάποιο επίπεδο εγκεφαλικής βλάβης. Με απλά λόγια, όσο περισσότερο χρόνο ο εγκέφαλος στερείται οξυγόνου, τόσο χειρότερη θα είναι η βλάβη.

Τι συμβαίνει μετά την αναζωογόνηση;

Οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να αναζωογονηθούν επιτυχώς σε νοσοκομείο ή σε άλλο χώρο με γρήγορη πρόσβαση σε απινιδωτές. Πρόκειται για συσκευές που στέλνουν ηλεκτρικά ερεθίσματα στο στήθος για την επανεκκίνηση της καρδιάς. Αυτές οι συσκευές βρίσκονται σε πολλούς χώρους εργασίας, αθλητικούς χώρους και άλλους δημόσιους χώρους. Όταν μια καρδιακή ανακοπή αντιμετωπίζεται πολύ γρήγορα, ένα άτομο μπορεί να ανακάμψει χωρίς σημάδια τραυματισμού. Άλλοι μπορεί να έχουν ήπια έως σοβαρή βλάβη. Η μνήμη επηρεάζεται βαθύτερα από την υποξία, οπότε η απώλεια μνήμης θα είναι συχνά το πρώτο σημάδι της βλάβης. Άλλα συμπτώματα, τόσο σωματικά όσο και ψυχιατρικά, μπορεί να είναι εμφανή, ενώ ορισμένα μπορεί να γίνουν αντιληπτά μόνο μήνες ή χρόνια αργότερα. Για όσους αναζωογονούνται και δεν βρίσκονται σε κώμα, η υποξία μπορεί να προκαλέσει:

• Σοβαρή απώλεια μνήμης (αμνησία)
• Ακούσιες μυϊκές συσπάσεις (σπαστικότητα)
• Απώλεια του μυϊκού ελέγχου
• Απώλεια κινητικότητας και λεπτού κινητικού ελέγχου
• Ακράτεια
• Μειωμένη ομιλία
• Αλλαγές στην προσωπικότητα
• Αποπροσανατολισμός ως προς τον τόπο, το πρόσωπο ή τον χρόνο

Ορισμένα συμπτώματα μπορεί να βελτιωθούν με την πάροδο του χρόνου. Άλλα, ωστόσο, μπορεί να είναι μόνιμα και να απαιτούν τη δια βίου φροντίδα του ατόμου.

Τι γίνεται αν το άτομο πέσει σε κώμα;

Τα άτομα που βρίσκονται σε κώμα μετά από καρδιακή ανακοπή συχνά έχουν βλάβες σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου, όπως:

• Εγκεφαλικός φλοιός
• Ιππόκαμπος
• Παρεγκεφαλίδα
• Βασικά γάγγλια

Ακόμα και ο νωτιαίος μυελός θα υποστεί μερικές φορές βλάβη. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κώμα για 12 ώρες ή περισσότερο θα έχουν συνήθως μόνιμα προβλήματα με τη σκέψη, την κίνηση και την αίσθηση. Η ανάρρωση θα είναι συχνά ατελής και αργή, με διάρκεια εβδομάδων ή μηνών. Οι πιο σοβαρά προσβεβλημένοι άνθρωποι μπορεί να καταλήξουν σε φυτική κατάσταση, πιο σωστά γνωστή ως Unresponsive wakefulness syndrome (UWS). Τα άτομα με UWS μπορεί να ανοίγουν τα μάτια και να γίνονται εκούσιες κινήσεις, αλλά το άτομο δεν ανταποκρίνεται και δεν αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του.

Η επαναιμάτωση φέρνει πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα;

Η αποκατάσταση της ροής του αίματος στο σώμα ονομάζεται επαναιμάτωση. Είναι το κλειδί για την αναζωογόνηση του ατόμου και την πρόληψη ή τον περιορισμό της εγκεφαλικής βλάβης. Αλλά όταν συμβαίνει αυτό, η ξαφνική ορμή του αίματος σε περιοχές κατεστραμμένων ιστών μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό. Μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, επειδή η επανέναρξη της ροής του αίματος είναι ο κρίσιμος στόχος. Αλλά η έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών κατά τη διάρκεια της καρδιακής ανακοπής σημαίνει ότι όταν η ροή του αίματος αποκατασταθεί, προκαλεί οξειδωτικό στρες στον εγκέφαλο, καθώς οι τοξίνες κατακλύζουν τους ήδη κατεστραμμένους ιστούς. Η φλεγμονή και ο τραυματισμός των νεύρων που προκαλεί αυτό μπορεί να πυροδοτήσει έναν καταρράκτη συμπτωμάτων, όπως:

• Έντονοι πονοκέφαλοι ή ημικρανίες
• Επιληπτικές κρίσεις
• Αδυναμία ή παράλυση στη μία πλευρά του σώματος
• Απώλεια όρασης ή τύφλωση στο ένα μάτι
• Δυσκολία στην κατανόηση των πραγμάτων που ακούγονται ή λέγονται
• Απώλεια της αντίληψης της μιας πλευράς του περιβάλλοντος
• Θολή ή συγκεχυμένη ομιλία
• Ζάλη ή ίλιγγος
• Διπλωπία
• Απώλεια συντονισμού

Η σοβαρότητα αυτών των συμπτωμάτων συνδέεται στενά με το πόσο καιρό το άτομο έμεινε χωρίς οξυγόνο. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν τυχόν προϋπάρχουσες παθήσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το καρδιαγγειακό σύστημα.