Ποιοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη της καρωτίδας;

Η καρωτίδα είναι από τις σημαντικότερες αρτηρίες του σώματος μας, καθώς προσφέρει την κύρια αιμάτωση στον εγκέφαλο. Εντοπίζεται σε κάθε πλευρά του λαιμού, και κάθε κοινή καρωτίδα χωρίζεται σε 2 κλάδους: την έσω καρωτίδα και την έξω καρωτίδα. Οι 2 έσω καρωτίδες τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο και οι 2 έξω καρωτίδες τροφοδοτούν με αίμα το πρόσωπο και την κεφαλή. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το εσωτερικό των αρτηριών είναι λείο, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου, λόγω καπνίσματος, υψηλής αρτηριακής πίεσης, υψηλής χοληστερόλης στο αίμα, διαβήτη ή παχυσαρκίας, αυξάνονται οι πιθανότητες αθηροσκλήρωσης. Αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει είναι να συσσωρεύονται εναποθέσεις υλικών όπως χοληστερόλη, ασβέστιο, κατεστραμμένα κύτταρα και ινώδης ιστός, και δημιουργείται η αθηρωματική πλάκα, η οποία μπορεί να στενέψει μια αρτηρία ή να την κλείσει εντελώς. Όταν συσσωρευτεί αρκετή πλάκα, ικανή να διαταράξει την ροή του αίματος διαμέσου της καρωτίδας, τότε αναφερόμαστε στην Αποφρακτική νόσο της Καρωτίδας Αρτηρίας.

Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια της Αποφρακτικής νόσου της Καρωτιδικής αρτηρίας;

Δυστυχώς, η συγκεκριμένη πάθηση αργεί να γίνει αντιληπτή από τον ασθενή, καθώς δεν εκδηλώνονται έντονα συμπτώματα, αλλά συχνά καταλήγει σε σοβαρό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα πρωταρχικά προειδοποιητικά σημάδια είναι προβλήματα όρασης, διαταραχές του λόγου ή παράλυση άνω και κάτω άκρων, τα οποία υποχωρούν μετά από λίγα λεπτά ή ώρες. Επιπλέον, η διπλή όραση (διπλωπία), ξαφνικός και έντονος πονοκέφαλος ή ζάλη, αποτελούν σημάδια τα οποία συνίσταται να αξιολογηθούν από τον γιατρό σας. Εν συνεχεία, ο ασθενής μπορεί να περάσει Παροδικό Ισχαιμικό Επεισόδιο (Π.Ι.Ε.) γνωστό και ως μίνι εγκεφαλικό, το οποίο διαρκεί λιγότερο από 24 ώρες, συνήθως λίγα λεπτά, και επηρεάζει το πρόσωπο, το άνω ή κάτω μέλος του σώματος και την ομιλία. Άλλη μια κατάσταση που προηγείται κάποιες φορές του σοβαρού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι η αμαύρωση, μια προσωρινή τύφλωση στο μάτι που διαρκεί κάποια δευτερόλεπτα και οφείλεται σε κομμάτια θρόμβου ή πλάκας που εισέρχονται σε αρτηρία του ματιού.

Πότε θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της φραγμένης καρωτίδας;

Μέσω εξετάσεων όπως το υπερηχογράφημα έγχρωμης ροής (triplex), η αξονική αγγειογραφία (CTA) ή η μαγνητική αγγειογραφία (MRA) των καρωτίδων και των εγκεφαλικών αρτηριών, μπορεί να φανεί αν υπάρχει συσσώρευση υλικού στις αρτηρίες. Αν κριθεί ότι η στένωση στην καρωτίδα είναι μεγαλύτερη από 50-60% (70% και άνω θεωρείται πολύ σοβαρή), σε συνδυασμό με συμπτώματα Παροδικού Ισχαιμικού Επεισοδίου ή ελάσσονος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ), τότε ο αγγειοχειρουργός μπορεί να προτείνει την επέμβαση ως αποτροπή ενός σοβαρότερου εγκεφαλικού επεισοδίου.

Δύο από τις συνηθέστερες επεμβάσεις που προτείνονται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι παρακάτω:

Καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή: Ο αγγειοχειρουργός δημιουργεί μια τομή πλάγια στον λαιμό, ανοίγεται η αρτηρία, καθαρίζεται από το συσσωρευμένο υλικό και ράβεται ξανά. Είναι η πλέον καθιερωμένη επέμβαση για την διάνοιξη της στενωμένης καρωτίδας.

Καρωτιδική αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent:  Πριν την τοποθέτηση του stent διενεργείται συνήθως αγγειοπλαστική, όπου εισάγεται ένας μακρύς λεπτός σωλήνας (καθετήρας) που στην άκρη του φέρει ένα μπαλονάκι μέσω μια μικρής τομής στον μηρό. Ο καθετήρας προωθείται διαμέσου των αγγείων στο σημείο της στένωσης. Σε αυτό το σημείο εισάγεται και η λεγόμενη ‘ομπρέλα’, μια συσκευή η οποία μαζεύει κομμάτια από την αθηρωματική πλάκα που μπορεί να αποκολληθούν κατά την επέμβαση. Στο σημείο της στένωσης το μπαλόνι διαστέλλεται για να ανοίξει η στένωση και να καθηλωθεί η πλάκα στο τοίχωμα, και εν συνεχεία, ένας άλλος καθετήρας που έχει πάνω του το stent, προωθείται στο σημείο της βλάβης, απελευθερώνεται και παραμένει στην αρτηρία μόνιμα.

Παρότι και οι 2 επεμβάσεις σε μεγάλο ποσοστό αποτρέπουν μελλοντικά εγκεφαλικά επεισόδια, μια από τις επιπλοκές αυτών είναι η πρόκληση εγκεφαλικού επεισοδίου κατά την διάρκεια ή λίγο μετά από την επέμβαση. Το ποσοστό είναι πολύ χαμηλό, 1-3 ανά 100 ασθενείς, αλλά όσο μεγαλύτερη η εμπειρία του αγγειοχειρουργού που θα εκτελέσει την επέμβαση, τόσο το καλύτερο.

Πώς μπορούμε εμείς να διατηρήσουμε σε καλή κατάσταση τα αγγεία μας;

Πέραν από την χειρουργική επέμβαση θα πρέπει και εμείς οι ίδιοι να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας για να βοηθηθούμε περαιτέρω:

• Άμεση διακοπή καπνίσματος
• Έλεγχος αρτηριακής πίεσης, χοληστερόλης και σακχάρου τακτικά
• Ένταξη σωματικής άσκησης
• Διατροφή με χαμηλά κορεσμένα λίπη, χοληστερόλη και θερμίδες
• Διατήρηση ιδανικού βάρους. Υπολογίστε τον δείκτη μάζας σώματός σας (ΔΜΣ) εδώ
• Ακολουθείτε την φαρμακευτική σας αγωγή