Η σωστή λήψη των συνταγογραφούμενων φαρμάκων που χορηγούνται για τη θεραπεία της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και το άγχος, βοηθά εφήβους και νεαρούς ενήλικες να διαχειριστούν την κατάστασή τους αποτελεσματικά. Ωστόσο, μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics, διαπίστωσε ότι πολλοί θάνατοι οφείλονται στην υπερδοσολογία αυτών των φαρμάκων. (Οπιοειδή: κατάχρηση και εθισμός)

Οι νέοι τείνουν να κάνουν κατάχρηση των φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ και το άγχος;

Το 2019, οι βενζοδιαζεπίνες, όπως το Xanax και τα διεγερτικά, όπως το Adderall, ευθύνονταν για περισσότερους από 700 και 900 θανάτους αντίστοιχα, από υπερβολική δόση, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. (Ψυχιατρικά φάρμακα: Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις)

Σύμφωνα με τον Δρ. Mark Olfson, καθηγητή ψυχιατρικής, ιατρικής και νομικής στο Ιατρικό Κέντρο Irving του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί μεγάλη προσοχή στους κινδύνους εθισμού που σχετίζονται με τις παράνομα ληφθείσες βενζοδιαζεπίνες και τα διεγερτικά. (Εθισμός και εξάρτηση από ουσίες: Πιο επιρρεπείς οι γυναίκες)

Η νέα μελέτη, υπενθυμίζει τους κινδύνους που εγκυμονούν οι συνταγογραφούμενες βενζοδιαζεπίνες και τα διεγερτικά, η υπερβολική δόση των οποίων οδηγεί πολλούς νέους στον θάνατο. Σύμφωνα ωστόσο με τον Olfson, πολλοί από τους θανάτους που καταγράφονται από την υπερβολική δόση των συγκεκριμένων φαρμάκων, αποδίδονται σε σκόπιμες αυτοκτονίες μεταξύ εφήβων και νεαρών ενηλίκων. (Γιατί οι έφηβοι καταφεύγουν στην αυτοκτονία;)

Για τη μελέτη, ο Olfson και οι συνεργάτες του συνέλεξαν δεδομένα για ιδιωτικά ασφαλισμένους νέους ηλικίας 15 έως 24 ετών που επισκέφτηκαν τα επείγοντα για υπερβολική δόση ή πέθαναν από υπερβολική δόση βενζοδιαζεπινών ή διεγερτικών, από το 2016 έως το 2018. Οι ερευνητές ακολούθως, εντόπισαν ποιοι από αυτούς είχαν συνταγή γιατρού για την λήψη αυτών των φαρμάκων.

Διαπιστώθηκε λοιπόν ότι το 29% των θανάτων από υπερβολική δόση βενζοδιαζεπινών, αφορούσε νέους που δεν είχαν ιατρική συνταγή για το εν λόγω φάρμακο τον τελευταίο μήνα πριν τον θάνατός τους. Ομοίως, ιατρική συνταγή δεν είχε ούτε το 25% των νέων που οδηγήθηκαν σε θάνατο από υπερβολική δόση διεγερτικών. Ανάμεσα στους νέους που πέθαναν από υπερβολική δόση βενζοδιαζεπινών, το 42% είχε ιατρική συνταγή τους τελευταίους έξι μήνες, όπως και το 39% όσων πέθαναν από υπερβολική δόση διεγερτικών.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι όσοι έκαναν σκόπιμα υπερβολική δόση βενζοδιαζεπινών και διεγερτικών είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν πρόσφατη συνταγογράφηση για τα εν λόγω φάρμακα, συγκριτικά με τα άτομα που έκαναν υπερβολική δόση τυχαία.

Τι πρέπει να προσέχουν οι γιατροί και οι γονείς;

Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, τα οποία όπως είπαμε πιο πάνω δείχνουν αυξημένο αριθμό θανάτων από υπερβολική δόση βενζοδιαζεπινών και διεγερτικών, οι γιατροί και οι γονείς πρεπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τη συνταγογράφηση και τη λήψη αυτών των φαρμάκων από εφήβους.

Συγκεκριμένα, πριν από τη συνταγογράφηση βενζοδιαζεπινών ή διεγερτικών σε νέους, οι γιατροί θα πρέπει να αξιολογούν τον κίνδυνο αυτοτραυματισμού και να εξετάζουν άλλες επιλογές θεραπείας, όπως η συμπεριφορική και η συμβουλευτική θεραπεία.

Οι γονείς από την πλευρά τους, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της αυτοκτονικής συμπεριφοράς των εφήβων. Συγκεκριμένα, πρέπει να παρατηρούν τη συμπεριφορά του παιδιού τους, να ακούνε τους προβληματισμούς του, να είναι υποστηρικτικοί και όταν χρειάζεται παρεμβατικοί, την ίδια ώρα που επιβάλλεται να παίρνουν στα σοβαρά τις αυτοκτονικές απειλές που εκφράζει το παιδί τους. Όταν το κρίνουν απαραίτητο, πρέπει οπωσδήποτε να ζητούν εξειδικευμένη βοήθεια. (Αυτοκτονικός ιδεασμός: Τι αλλάζει στα δίκτυα του εγκεφάλου;)