Ψυχολογικός έλεγχος ή έλεγχος συμπεριφοράς; Ποια η διαφορά τους;

Οι ερευνητές που μελετούν τη γονική μέριμνα και την ανάπτυξη του παιδιού διακρίνουν μεταξύ συμπεριφορικού και ψυχολογικού ελέγχου. Ο συμπεριφορικός έλεγχος περιλαμβάνει τις προσπάθειες των γονέων να θέσουν σαφείς κανόνες και να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των παιδιών, ενώ ο ψυχολογικός έλεγχος περιλαμβάνει τις προσπάθειες των γονέων να θέσουν όρια στις σκέψεις και τα συναισθήματα των παιδιών.

Τι ορίζεται ως συμπεριφορικός έλεγχος των γονέων;

Ο συμπεριφορικός έλεγχος των γονέων σχετίζεται γενικά με καλύτερα αποτελέσματα στην ανάπτυξη των παιδιών. Για παράδειγμα, τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να κάνουν χρήση ναρκωτικών και να εμπλακούν σε επικίνδυνες συμπεριφορές εάν οι γονείς τους θέτουν κανόνες και όρια στη συμπεριφορά τους (π.χ. Να επιστρέφουν στο σπίτι μέχρι μια συγκεκριμένη ώρα, ενημέρωση των γονέων για το πού πηγαίνουν και με ποιον θα είναι μαζί).

Τι είναι ο ψυχολογικός έλεγχος των γονέων;

Ο ψυχολογικός έλεγχος των γονέων, αντίθετα, σχετίζεται γενικά με τα δυσμενέστερα αποτελέσματα στην ανάπτυξη των παιδιών. Για παράδειγμα, τα παιδιά και οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να είναι αγχώδη και καταθλιπτικά εάν οι γονείς τους χρησιμοποιούν στρατηγικές ψυχολογικού ελέγχου για να επηρεάσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των παιδιών τους. Δύο κοινές στρατηγικές που εμπλέκονται στον ψυχολογικό έλεγχο είναι η πρόκληση ενοχής (κάνοντας τα παιδιά να αισθάνονται ένοχα αν δεν συμμερίζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματα των γονέων) και η απόσυρση αγάπης (κάνοντας τα παιδιά να αισθάνονται ότι δεν τα αγαπούν αν δεν συμμερίζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματα των γονέων).

Παρά αυτά τα γενικά πρότυπα ευρημάτων, υπάρχουν ορισμένες ενδιαφέρουσες πολιτισμικές διαφορές. Συγκεκριμένα, ο έλεγχος της συμπεριφοράς είναι πιο συνηθισμένος σε ορισμένα πολιτισμικά πλαίσια από ό,τι σε άλλα, είναι πιθανό να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθώς τα παιδιά αναπτύσσονται νωρίτερα σε ορισμένα πολιτισμικά πλαίσια από ό,τι σε άλλα, και συνδέεται με άλλες πτυχές της γονικής μέριμνας με διαφορετικούς τρόπους σε διάφορους πολιτισμούς.

Για παράδειγμα, σε ορισμένα πολιτισμικά πλαίσια, οι γονείς που χρησιμοποιούν περισσότερο συμπεριφορικό έλεγχο είναι επίσης πιο θερμοί και πιο στοργικοί προς τα παιδιά τους, ενώ σε άλλα πολιτισμικά πλαίσια, ο περισσότερος συμπεριφορικός έλεγχος δεν σχετίζεται με τη ζεστασιά των γονέων. Σε όλους τους πολιτισμούς, οι γονείς συνήθως μειώνουν τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους καθώς τα παιδιά περνούν στην εφηβεία, αν και υπάρχουν πολιτισμικές διαφορές στις ηλικίες στις οποίες οι γονείς (και οι έφηβοι) πιστεύουν ότι οι γονείς πρέπει να παραχωρούν τον έλεγχο στους εφήβους και στα ποσοστά μεταβολής του ελέγχου με την πάροδο του χρόνου.

Σε αντίθεση με την πολιτισμική μεταβλητότητα του συμπεριφορικού ελέγχου, ο ψυχολογικός έλεγχος φαίνεται να είναι επιζήμιος για την ευημερία των παιδιών σε όλα τα πολιτισμικά πλαίσια. Αυτό που καθιστά τον ψυχολογικό έλεγχο ιδιαίτερα προβληματικό είναι ότι τείνει να υποτιμά τις εμπειρίες των ίδιων των παιδιών και να μη σέβεται την ατομικότητά τους. Ιδιαίτερα καθώς τα παιδιά εισέρχονται στην εφηβεία, ο ψυχολογικός έλεγχος σχετίζεται με την αδυναμία των γονέων να αναγνωρίσουν ότι μπορούν να είναι διαφορετικοί από τα παιδιά τους αλλά και να εξακολουθούν να συνδέονται με αυτά.

Σε όλα τα πολιτισμικά πλαίσια, τα παιδιά και οι έφηβοι αναγνωρίζουν ότι οι γονείς τους έχουν νόμιμη εξουσία σε ορισμένες πτυχές της ζωής τους. Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να πιστεύουν ότι οι γονείς τους έχουν νόμιμη εξουσία σε τομείς που αφορούν την ηθική, την υγεία και την ασφάλεια από ό,τι σε προσωπικούς τομείς (όπως το τι ρούχα επιτρέπεται να φοράει ένας έφηβος ή τι μουσική ακούει ένας έφηβος). Σε ορισμένες πολιτισμικές ομάδες, οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να πιστεύουν ότι πρέπει να συμφωνούν με τους γονείς ακόμη και όταν διαφωνούν, ενώ σε άλλες πολιτισμικές ομάδες, οι έφηβοι περιμένουν να μπορούν να εκφράσουν τη διαφωνία τους και να ακολουθήσουν τις δικές τους προτιμήσεις. Οι επιπτώσεις του συμπεριφορικού και ψυχολογικού ελέγχου των γονέων στην ευημερία των παιδιών εξαρτώνται, εν μέρει, από το αν οι γονείς γίνονται αντιληπτοί ότι προσπαθούν να επιβάλουν τον έλεγχο σε τομείς στους οποίους έχουν νόμιμη εξουσία ή όχι.

Οι προσδοκίες για την συμμόρφωση μπορούν να αποτρέψουν μια άσχημη συμπεριφορά;

Το συμπέρασμα για τους γονείς είναι ότι ο καθορισμός σαφών προσδοκιών για τη συμπεριφορά και η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των παιδιών και των εφήβων μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη προβληματικών συμπεριφορών. Επιτρέψτε όμως στα παιδιά και τους εφήβους να βιώνουν τις δικές τους σκέψεις και συναισθήματα χωρίς να προσπαθείτε να τα κάνετε να αισθάνονται ένοχα ή να νιώθουν ότι δεν αγαπιούνται αν αυτές οι σκέψεις και τα συναισθήματα είναι διαφορετικά από τα δικά σας. Και, δώστε προσοχή στο πολιτισμικό πλαίσιο και στην ανάπτυξη των παιδιών με την πάροδο του χρόνου για να προσαρμόσετε τη γονική μέριμνα ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των παιδιών καθώς αυτά αποκτούν μεγαλύτερη ανεξαρτησία στην εφηβεία.