Μια νέα μέθοδος διέγερσης του εγκεφάλου που δημιουργήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Stanford, οδήγησε σε ύφεση αυξημένο ποσοστό ασθενών με μέτρια ή σοβαρή κατάθλιψη, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο The American Journal of Psychiatry.

Σύμφωνα με τον Nolan R. Williams, MD, ανώτερο συγγραφέα της μελέτης και διευθυντή του Stanford Brain Stimulation Lab, η διέγερση του εγκεφάλου λειτουργούσε μέχρι τώρα στο 25% των ασθενών, αλλά η νέα θεραπεία νευροτροποποίησης του Stanford (SNT), φαίνεται να λειτουργεί σε πολύ υψηλότερο ποσοστό ανθρώπων. Συγκεκριμένα, η μελέτη έδειξε ότι λειτουργεί στο 79% των ασθενών, οδηγώντας τους σε ύφεση λίγες μέρες μετά την θεραπεία. Μάλιστα, η ύφεση αυτή διήρκεσε για αρκετούς μήνες με ελάχιστες παρενέργειες.

Πώς λειτουργεί η θεραπεία νευροτροποποίησης του Stanford για την καταπολέμηση της κατάθλιψης;

Η θεραπεία διέγερσης του εγκεφάλου δεν είναι μια νέα θεραπεία. Θεραπείες όπως η ηλεκτροσπασμοθεραπεία, η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου και η εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου, έχουν ήδη εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία καταστάσεων όπως η κατάθλιψη. (Υπάρχει θεραπεία για την κατάθλιψη;)

Ωστόσο, η SNT μοιάζει περισσότερο με μια άλλη εγκεκριμένη από την FDA θεραπεία, την επαναλαμβανόμενη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (rTMS)—μια μη επεμβατική διαδικασία, που χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να διεγείρει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Κατά την rTMS διαδικασία, τοποθετείται στο μέτωπο του ασθενούς ένα ηλεκτρομαγνητικό πηνίο, παρέχοντας ανώδυνους μαγνητικούς παλμούς που διεγείρουν τις περιοχές του εγκεφάλου που πιστεύεται ότι έχουν υπο-ρυθμισμένη δραστηριότητα λόγω της κατάθλιψης.

Δεδομένου ότι μόνο ένα μέρος των ασθενών (περίπου το ένα τρίτο) οδηγείται σε ύφεση με την μέθοδο rTMS, οι ερευνητές στο Stanford θέλησαν να δουν αν μπορούν να την κάνουν πιο αποτελεσματική, εξατομικεύοντας την και αυξάνοντας την έντασή της. Αρχικά λοιπόν χρησιμοποίησαν τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου για να προσαρμόσουν τη θεραπεία σε κάθε ασθενή ξεχωριστά. Η μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου, βοήθησε στην ανεύρεση της ακριβής υποπεριοχής του ραχιαίου προμετωπιαίου φλοιού που ήταν περισσότερο υπο-ρυθμισμένη και της επηρεαζόμενης περιοχής του υπογεννητικού στεφανιού. Οι περιοχές αυτές, πιστεύεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάθλιψη και μια απορυθμισμένη σύνδεση μεταξύ τους, σχετίζεται με καταθλιπτική διάθεση και απώλεια ευχαρίστησης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η μέθοδος rTMS, ενισχύει τη σύνδεση μεταξύ των δύο περιοχών. Με την εξατομίκευση της διέγερσης σε κάθε ασθενή ξεχωριστά, οι ερευνητές ήλπιζαν σε καλύτερα αποτελέσματα.

Εκτός από την προσαρμογή της διέγερσης σε κάθε ασθενή, οι ερευνητές αύξησαν παράλληλα και τον αριθμό των χορηγούμενων παλμών ανά συνεδρία, κατά τρεις φορές και συγκεκριμένα από 600 σε 1.800. Σημειώνεται ότι ο αυξημένος αυτός παλμός χρησιμοποιήθηκε με ασφάλεια για τη θεραπεία άλλων νευρολογικών διαταραχών, όπως η νόσος του Parkinson.

Τέλος, μια τρίτη αλλαγή που πραγματοποίησαν οι ερευνητές ήταν ο χρόνος και η συχνότητα της διαδικασίας. Συγκεκριμένα, αντί για μια θεραπεία την ημέρα, χορήγησαν στους ασθενείς δέκα θεραπείας, 10 λεπτών την ημέρα, με ενδιάμεσα διαλείμματα 50 λεπτών.

Πόσο αποτελεσματική είναι η θεραπεία νευροτροποποίησης του Stanford για την κατάθλιψη;

Ο Williams και οι συνεργάτες του συμπεριέλαβαν στη μελέτη τους 29 άτομα με σοβαρή, ανθεκτική στη θεραπεία κατάθλιψη. Οι συμμετέχοντες βρέθηκαν σε ένα ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον χωρίς να γνωρίζουν ποια θεραπεία λάμβαναν. Οι μισοί έλαβαν θεραπεία SNT και οι άλλοι μισοί εικονικό φάρμακο. Οι συμμετέχοντες ήταν 22-80 ετών και κατά μέσο όρο είχαν κατάθλιψη εννέα χρόνια.

Τέσσερις εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας, οι ερευνητές μέτρησαν τις βαθμολογίες κατάθλιψης των συμμετεχόντων, χρησιμοποιώντας την κλίμακα κατάθλιψης Montgomery-Åsberg (MADRS). Δώδεκα από τους 14 συμμετέχοντες που είχαν λάβει θεραπεία SNT βελτιώθηκαν, με τους 11 να πληρούν τα κριτήρια της FDA για ύφεση. Στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, μόνο δύο από τις 15 πληρούσαν τα κριτήρια της ύφεσης.

Σημειώνεται ότι παρόλο που το ποσοστό ύφεσης είναι αξιοσημείωτο, το μέγεθος της μελέτης ήταν πολύ μικρό και ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντική η διενέργεια περαιτέρω μελετών σε ένα διαφοροποιημένο και μεγαλύτερο πληθυσμό, ώστε να ειπωθεί με βεβαιότητα το πόσο καλά λειτουργεί η θεραπεία SNT και για πόσο διαρκούν τα αποτελέσματα της.