Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), παρά τις σύγχρονες μεθόδους προστασίας, συνεχίζουν να μεταδίδονται με ταχείς ρυθμούς. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, το 2019 σημειώθηκε αρνητικό ρεκόρ κρουσμάτων για έκτη συνεχόμενη χρονιά, ενώ την ίδια χρονιά καταγράφηκαν πάνω από 2,5 εκατομμύρια περιστατικά γονόρροιας και σύφιλης. Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι κάθε μέρα σε ολόκληρο τον κόσμο λαμβάνουν χώρα 1 εκατομμύριο νέες μολύνσεις. Ωστόσο, παρά τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων, το κοινωνικό στίγμα γύρω από τη σεξουαλική υγεία συνεχίζει να υφίσταται, με αποτέλεσμα την παραπληροφόρηση και την άγνοια, οι οποίες οδηγούν συχνά σε επικίνδυνες για την υγεία επιλογές. Για το λόγο αυτό, θα προσπαθήσουμε να να δώσουμε απαντήσεις σε μερικά κοινά ερωτήματα που αφορούν τη σεξουαλική υγεία.

Τα αντισυλληπτικά χάπια προστατεύουν από τα ΣΜΝ;

Τα χορηγούμενα από του στόματος αντισυλληπτικά είναι πολύ αποτελεσματικά στην αποτροπή μιας εγκυμοσύνης, δεν προστατεύουν όμως από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Το ίδιο ισχύει και για άλλες μεθόδους αντισύλληψης, όπως ο κολπικός δακτύλιος, το αντισυλληπτικό έμπλαστρο και οι ενδομήτριες συσκευές. Αν λαμβάνετε αντισυλληπτικά χάπια αλλά ανησυχείτε για την προσβολή από ΣΜΝ, τότε συνιστάται η χρήση προφυλακτικού. Γενικότερα, το προφυλακτικό είναι η μόνη μέθοδος αντισύλληψης που προστατεύει και από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τον ιό του HIV.

Η διακοπτόμενη επαφή αποτρέπει την εγκυμοσύνη;

Κατά την διακοπτόμενη σεξουαλική επαφή, το πεός εξέρχεται από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτωση. Αν και μειώνει, δεν μηδενίζει την πιθανότητα σύλληψης, ειδικά εφόσον συχνά δεν εφαρμόζεται με επιτυχία λόγω της έντασης της στιγμής. Επιπλέον, το πέος απελευθερώνει τα λεγόμενα προσπερματικά υγρά, τα οποία πολλές φορές περιέχουν ενεργό σπέρμα και μπορούν να γονιμοποιήσουν. 

Η διακοπτόμενη επαφή προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;

Η διακοπτόμενη σεξουαλική επαφή, εφόσον διενεργείται χωρίς τη χρήση προφυλακτικού, δεν μπορεί να προστατέψει από τα ΣΜΝ, όπως τον ιό του HIV, έρπη, γονόρροια, χλαμύδια και σύφιλη.

Η χρήση διπλού προφυλακτικού προσφέρει διπλάσια προστασία;

Το διπλό προφυλακτικό δεν εγγυάται και διπλάσια προστασία- κατά κύριο λόγο ισχύει το αντίθετο. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να σπάσει το προφυλακτικό στην περίπτωση αυτής λόγω της αυξημένης τριβής και πίεσης που ασκείται. Η πιο ασφαλής επιλογή είναι πάντα η χρήση μονού προφυλακτικού.

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μεταδίδονται από τη χρήση της τουαλέτας;

Αν και αυτή η πεποίθηση είναι ευρέως διαδεδομένη, παραμένει λανθασμένη. Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μεταδίδονται μέσως της κολπικής, πρωκτικής και στοματικής σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλακτικό, καθώς και μέσω της επαφής γεννητικών οργάνων και της κοινής χρήσης ερωτικών βοηθημάτων. Ο κύριος λόγος που τα ΣΜΝ δεν μπορούν να μεταδοθούν με τη χρήση κοινής τουαλέτας είναι ότι οι ιοί που τα προκαλούν, όπως ο ιός του έρπητα, του HIV κτλ. δεν μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα έξω από τον οργανισμό και πεθαίνουν σχετικά γρήγορα σε επιφάνειες όπως η λεκάνη μιας τουαλέτας.

Υπάρχει θεραπεία για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;

Αν και υπάρχουν διαθέσιμες μέθοδοι αντιμετώπισης για τα περισσότερα ΣΜΝ, δεν μπορούν όλα να θεραπευτούν πλήρως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα παθογόνα που απαρτίζουν τη συντριπτική πλειοψηφία των ΣΜΝ είναι 8, εκ των οποίων τα 4 είναι πλήρως αντιμετωπίσιμα. Αναλυτικότερα, τα 4 θεραπεύσιμα παθογόνα είναι οι βακτηριακές λοιμώξεις σύφιλη, γονόρροια, χλαμύδια και η παρασιτική λοίμωξη τριχομονίαση που προκαλείται από το πρωτόζωο τριχομονάδα. Στον αντίποδα, οι υπόλοιπες 4 λοιμώξεις είναι ιικές και περιλαμβάνουν την ηπατίτιδα Β και τους ιούς του απλού έρπητα, του HIV και των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), για τις οποίες δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία που να τις εξαλείφει πλήρως από τον οργανισμό, αν και ο ιός του HPV συνήθως μπορεί να αντιμετωπιστεί από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.

Τα ΣΜΝ μεταδίδονται μόνο με διεισδυτική σεξουαλική επαφή;

Η διεισδυτική σεξουαλική επαφή δεν είναι ο μόνος τρόπος μετάδοσης ενός σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος, καθώς μεταδίδεται με κάθε είδους σεξουαλική επαφή, στις οποίες συγκαταλέγεται το πρωκτικό και στοματικό σεξ, η επαφή γεννητικών οργάνων, καθώς και η χρήση ερωτικών βοηθημάτων. Βέβαια, τα ΣΜΝ δεν μεταδίδονται μόνο με σεξουαλική επαφή, αφού μπορούν να μεταδοθούν από μολυσμένο αίμα μέσω μετάγγισης ή κοινής χρήσης βελόνας.

Μόνο τα ομοφυλόφιλα άτομα κολλάνε τον ιό του HIV;

Αυτή η άποψη είναι προφανώς εσφαλμένη και βασίζεται στην άγνοια που υπήρχε σχετικά με τον ιό του HIV τις προηγούμενες δεκαετίες, καθώς και στην -λανθασμένη-σύνδεσή του με τα ομοφυλόφιλα άτομα. Όπως είναι λογικό, κάθε άτομο ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού και εθνικότητας μπορεί να μολυνθεί από τον ιό του HIV αν έρθει σε επαφή μαζί του.

Τα ΣΜΝ μεταδίδονται μόνο αν το άτομο που τα φέρει εμφανίζει συμπτώματα;

Η συντριπτική πλειοψηφία μεταδίδει ένα ΣΜΝ εν αγνοία της, λόγω του ότι τα περισσότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συνοδεύονται από ήπια έως καθόλου συμπτώματα. Για το λόγο αυτό, ο τακτικός ιατρικός έλεγχος και η χρήση προφυλακτικού παίζουν σημαντικό ρόλο στην αποφυγή της μετάδοσής τους.