Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που κάνουν οι ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD), στους θεράποντες ιατρούς τους, είναι: «τι πρέπει να τρώω;»

Είναι σαφές ότι εκτός από γενετικούς παράγοντες, ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική ανοσολογική δραστηριότητα, που οδηγεί σε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD), η οποία  περιλαμβάνει, τόσο τη νόσο του Crohn, όσο και την ελκώδη κολίτιδα (UC). Ωστόσο, ο περιορισμένος αριθμός και οι διαφορετικές απόψεις των μελετών που υπάρχουν για αυτό το ζήτημα, κατέστησαν δύσκολη την παροχή συμβουλών στους ασθενείς, σχετικά με το ποια τρόφιμα μπορούν να τρώνε και ποια όχι.

Τι αναφέρουν οι νέες οδηγίες για άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD);

Ο Διεθνής Οργανισμός IBD (IOIBD), πρόσφατα, εξήτασε τα τρέχοντα στοιχεία για να δημιουργήσει συγκεκριμένες διατροφικές οδηγίες για τον έλεγχο και την πρόληψη της υποτροπής της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD). Συγκεκριμένα, η ομάδα επικεντρώθηκε στα διαιτητικά συστατικά και πρόσθετα, που θεωρούσε ότι ήταν τα πιο σημαντικά για να ληφθούν υπόψη από τους ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD).

Οι οδηγίες του IOIBD, περιλαμβάνουν τις ακόλουθες συστάσεις:

Τροφή	Εάν έχετε νόσο του Crohn	Εάν έχετε ελκώδη κολίτιδα
Φρούτα	Περισσότερη πρόσληψη	Ανεπαρκή στοιχεία
Λαχανικά	Περισσότερη πρόσληψη	Ανεπαρκή στοιχεία
Κόκκινο / μεταποιημένο κρέας	Ανεπαρκή στοιχεία	Μείωση πρόσληψης
Μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα	Καλύτερα να αποφεύγονται	Καλύτερα να αποφεύγονται
Διαιτητικό λίπος	Μείωση της πρόσληψης κορεσμένων λιπών και αποφυγή μεταποιημένων λιπαρών	Μείωση της κατανάλωσης μυριστικού οξέος (καρύδα, γαλακτοκομικά λιπαρά). Αποφυγή μεταποιημένων λιπαρών και αύξηση της πρόσληψης ωμέγα-3 (από ψάρια, αλλά όχι από συμπληρώματα διατροφής)
Πρόσθετα τροφίμων	Μείωση της πρόσληψης τροφίμων που περιέχουν μαλτοδεξτρίνη	Μείωση της πρόσληψης τροφίμων που περιέχουν μαλτοδεξτρίνη
Πυκνωτικά	Μείωση της πρόσληψης καρβοξυμεθυλοκυτταρίνης	Μείωση της πρόσληψης καρβοξυμεθυλοκυτταρίνης
Carrageenan (ένα πυκνωτικό που εξάγεται από φύκια)	Μείωση της πρόσληψης	Μείωση της πρόσληψης
Διοξείδιο του τιτανίου (χρωστική ουσία και συντηρητικό)	Μείωση της πρόσληψης	Μείωση της πρόσληψης
Θειώδη (ενισχυτικό γεύσης και συντηρητικό)	Μείωση της πρόσληψης	Μείωση της πρόσληψης

Η ομάδα εντόπισε επίσης τομείς στους οποίους δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα, επισημαίνοντας την κρίσιμη ανάγκη για περαιτέρω μελέτες. Τα τρόφιμα για τα οποία δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για τη δημιουργία σύστασης, τόσο για την ελκώδη κολίτιδα, όσο και για τη νόσο του Crohn, ήταν: εξευγενισμένα σάκχαρα και υδατάνθρακες, σιτάρι / γλουτένη, πουλερικά, παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και αλκοολούχα ποτά.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η τήρηση αυτών των οδηγιών;

Οι συστάσεις αναπτύχθηκαν με στόχο τη μείωση των συμπτωμάτων και της φλεγμονής. Οι τρόποι με τους οποίους η αλλαγή της πρόσληψης συγκεκριμένων τροφών μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή είναι αρκετά διαφορετικοί και οι μηχανισμοί είναι πιο κατανοητοί σε ορισμένα τρόφιμα σε σχέση με άλλα.

Για παράδειγμα, τα φρούτα και τα λαχανικά γενικά περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες, οι οποίες ζυμώνονται από βακτηριακά ένζυμα στο παχύ έντερο. Αυτή η ζύμωση παράγει λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), που παρέχουν ευεργετικά αποτελέσματα στα κύτταρα που δομούν το έντερο. Οι ασθενείς με ενεργή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, έχει παρατηρηθεί ότι έχουν μειωμένα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, οπότε η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών μπορεί να λειτουργήσει, εν μέρει, ενισχύοντας την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε αν υπάρχουν και συγκεκριμένες ασθένειες που σχετίζονται με την κατάσταση σας. Για παράδειγμα, περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με νόσο του Crohn, θα αναπτύξει μια περιοχή στενότητας του εντέρου εντός των πρώτων 10 ετών από τη στιγμή της διάγνωσης. Οι αδιάλυτες ίνες ενδέχεται να επιδεινώσουν τα συμπτώματα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να οδηγήσουν σε εντερική απόφραξη, εάν υπάρχει στένωση.  Έτσι, ενώ η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών είναι γενικά ευεργετική για τη νόσο του Crohn, οι ασθενείς με στενότητα πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψη των αδιάλυτων ινών.

Υπάρχουν συγκεκριμένες δίαιτες για την φλεγμονώδη νόσο του εντέρου;

Έχουν διερευνηθεί ορισμένες ειδικές δίαιτες για την φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, όπως η μεσογειακή διατροφή, η δίαιτα με υδατάνθρακες, η δίαιτα αποκλεισμού της νόσου του Crohn, η αυτοάνοση δίαιτα και μια δίαιτα χαμηλή σε ζυμώσιμα όπως ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες (υπάρχουν σε φυσικά και τεχνητά γλυκαντικά, ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια των υδατανθράκων) (FODMAPs).

Παρόλο που η ομάδα IOIBD ξεκίνησε αρχικά να αξιολογήσει ορισμένες από αυτές τις δίαιτες, δεν βρήκαν αρκετά στοιχεία υψηλής ποιότητας για να τις μελετήσουν συγκεκριμένα. Ως εκ τούτου, περιόρισαν τις συστάσεις τους σε μεμονωμένα διαιτητικά συστατικά. Πιο ισχυρές συστάσεις θα είναι δυνατές, όταν γίνουν πρόσθετες δοκιμές σε αυτές τις δίαιτες. Προς το παρόν, οι ειδικοί ενθαρρύνουν γενικά τους ασθενείς να συσχετίζουν συγκεκριμένα τρόφιμα με τα συμπτώματα τους ή αν θέλουν μπορούν να δοκιμάσουν μερικές από τις προαναφερθείσες δίαιτες, για να δουν αν βοηθούν στην περίπτωση τους.

Συμπερασματικά

Όλοι οι ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, πρέπει να συνεργάζονται με τον γιατρό τους ή με τον διατροφολόγο τους, ο οποίος θα κάνει μια διατροφική αξιολόγηση και θα είναι σε θέση να τους παρέχει συμβουλές για τη διόρθωση των ελλείψεων τους, εάν υπάρχουν.

Ωστόσο, οι πρόσφατες οδηγίες θα βοηθήσουν ασθενείς και γιατρούς να συζητήσουν το αν συγκεκριμένες διατροφικές αλλαγές μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων και την υποτροπή της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.