Ποιες αιτίες προκαλούν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS);

Η ακριβής αιτία του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη. Το εν λόγω σύνδρομο, κάποιες φορές εμφανίζεται μετά από μια περίοδο σοβαρής μολυσματικής διάρροιας, ενώ άλλες φορές δεν προηγείται κανένα συγκεκριμένο περιστατικό. Οι ερευνητές, ωστόσο, εικάζουν ότι οφείλεται σε μια αλληλεπίδραση προβλημάτων που αφορούν την κίνηση του εντέρου, την υπερευαισθησία στον πόνο, την φλεγμονή και τον τρόπο επικοινωνίας έντερου και εγκέφαλου. Επιπρόσθετα, υπογραμμίζουν ότι και η γενετική, το ιατρικό ιστορικό, οι ψυχικές παθήσεις και οι ορμόνες κατά την έμμηνο ρήση, συμβάλλουν στην εμφάνιση του εν λόγω συνδρόμου.

Ας δούμε λοιπόν πιο κάτω, αναλυτικότερα τους παράγοντες κινδύνου στους οποίους κατέληξαν οι επιστήμονες, συγκρίνοντας τα άτομα με IBS με τα άτομα χωρίς την πάθηση.

1. Κινητικότητα του εντέρου

Η κινητικότητα αναφέρεται στην κίνηση του λείου μυός του πεπτικού σωλήνα. Παρόλο που η έρευνα δεν έχει δώσει σταθερά αποτελέσματα, έχει παρατηρηθεί ότι η ταχύτητα κίνησης του λείου μυός στα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μεταβάλλεται, τόσο στο παχύ έντερο, όσο και στο λεπτό έντερο, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν την πάθηση. Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκαν συσπάσεις του εν λόγω τμήματος του εντέρου στα άτομα με IBS-D (συμπτώματα διάρροιας) και αργές μυϊκές κινήσεις σε ορισμένα άτομα με IBS-C  (συμπτώματα δυσκοιλιότητας).

2. Κοιλιακή υπερευαισθησία

Η κοιλιακή υπερευαισθησία, είναι στην ουσία η αυξημένη αντίληψη του πόνου στα εσωτερικά όργανα του σώματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί ασθενείς με IBS, εμφανίζουν διαφορετικού επιπέδου πόνο στον ορθό, σε σχέση με τους ανθρώπους που δεν έχουν τη διαταραχή. Μάλιστα, οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτή η διαφορά στην αντίληψη του πόνου είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας κατά την οποία τα νεύρα του εντέρου υπεραισθητοποιηούνται κατά τη διέγερση.

3. Φλεγμονή

Τα άτομα με IBS, συνήθως έχουν φλεγμονή, η οποία πολλές φορές δεν διαπιστώνεται από τις διαγνωστικές εξετάσεις, γεγονός που οδηγεί σε χρόνια αναντιμετώπιστη φλεγμονή. Η χρόνια φλεγμονή, χαμηλού βαθμού σε κυτταρικό επίπεδο, εικάζεται ότι είναι αποτέλεσμα ενός περιστατικού που προηγήθηκε του IBS, όπως η γαστρεντερίτιδα, μια κατάσταση που ταξινομείται ως μεταμολυσματικό IBS (IBS-PI).

4. Βακτήρια εντέρου

Το έντερο κατοικείται, όπως είναι γνωστό, από καλά (πχ προβιοτικά) και κακά βακτήρια (εκείνα που προκαλούν λοιμώξεις και φλεγμονή). Η διερεύνηση των βακτηρίων του εντέρου των ατόμων με IBS και των ατόμων χωρίς το σύνδρομο, δείχνει ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του βακτηριακού προφίλ στις δύο ομάδες. Μάλιστα, σε μερικά άτομα με IBS, παρατηρήθηκε βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό τους έντερο.

5. Σύνδεση εγκεφάλου – εντέρου

Το εντερικό νευρικό σύστημα είναι ένα δίκτυο νεύρων, το οποίο κατευθύνει τις διαδικασίες της πέψης και βρίσκεται σε στενή επικοινωνία με τον εγκέφαλο. Όταν δεν υπάρχει σωστή επικοινωνία ανάμεσα στον εγκέφαλο και το έντερο, η διαδικασία της πέψης δεν γίνεται σωστά, με αποτέλεσμα να προκαλούνται τα συμπτώματα του IBS. Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν ενδείξεις ότι η δυσλειτουργία στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου, οφείλεται στη διαταραχή της κινητικότητας του εντέρου και στην κοιλιακή υπερευαισθησία. Μάλιστα, θεωρείται ότι η εν λόγω δυσλειτουργία σχετίζεται και με μια ανισορροπία στα επίπεδα συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών και γι ‘αυτό τα άτομα με IBS βρίσκουν ανακούφιση από τα συμπτώματα τους όταν παίρνουν αντικαταθλιπτικά, τα οποία στοχεύουν τους συγκεκριμένους νευροδιαβιβαστές.

6. Ορμόνες

Οι γυναίκες είναι πιθανότερο να εμφανίσουν IBS, πράγμα που σημαίνει ότι οι αλλαγές στις ορμόνες τους, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της κατάστασης. Κατά συνέπεια, πολλές γυναίκες διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματα τους, χειροτερεύουν κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Επιπρόσθετα, διαπιστώνεται ότι τα άτομα με χρόνιο άγχος, κατάθλιψη ή άλλα ψυχικά προβλήματα, είναι πιο επιρρεπείς στο IBS, πράγμα που δείχνει ότι οι ορμόνες του στρες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του συνδρόμου.

7. Γενετική

Έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση σε πολλά άτομα με IBS. Σύμφωνα με μια μελέτη, μερικά άτομα με IBS έχουν μια συγκεκριμένη γενετική μετάλλαξη στο γονίδιο SCN5A, που προκαλεί την πάθηση. Συγκεκριμένα, η μελέτη διαπίστωσε ότι στα άτομα που είχαν αυτή την μετάλλαξη (2,2% των συμμετεχόντων με IBS), παρουσιάστηκαν προβλήματα στη λειτουργεία του εντέρου τους. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν σε μία μελέτη συσχέτισης με το γονιδίωμα.

Παράγοντες κινδύνου που αφορούν τον τρόπο ζωής:

• Κάπνισμα
• Κατανάλωση αλκοόλ
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη άσκησης
• Κακή διατροφή