Ψυχικές νόσοι

Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ)

Τι είναι η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες;

Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ) είναι μια εξουθενωτική διαταραχή άγχους η οποία προκύπτει αφού έχετε βιώσει κάποιο τραυματικό γεγονός. Αυτό το γεγονός μπορεί να σχετίζεται με μια πραγματική ή φανταστική απειλή τραυματισμού ή θανάτου και μπορεί να περιλαμβάνει μια φυσική καταστροφή, μια συμμετοχή σε μάχη, μια επίθεση, μια σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση ή κάποιο άλλο τραυματισμό.

Τα άτομα που υποφέρουν από ΔΜΣ έχουν αυξημένη αίσθηση του κινδύνου. Η φυσιολογική αντίδραση που έχουν όλοι οι άνθρωποι απέναντι στον κίνδυνο σε αυτά τα άτομα υπολειτουργεί και τους προκαλεί αισθήματα άγχους ή φόβου ακόμα και σε ασφαλείς συνθήκες.

Αν και παλαιότερα αναφερόταν ως «ψύχωση» ή «κόπωση μάχης», η ΔΜΣ έχει πλέον προσελκύσει την προσοχή του κοινού, λόγω του μεγάλου αριθμού των βετεράνων πολέμου οι οποίοι υποφέρουν από την διαταραχή αυτή. Η ΔΜΣ μπορεί όμως να συμβεί σε όλους τους ανθρώπους σε οποιαδήποτε ηλικία. Προκύπτει ως αντίδραση στις χημικές μεταβολές στον εγκέφαλο μετά την έκθεση σε απειλητικά γεγονότα. Η ΔΜΣ δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου μειονεκτήματος του χαρακτήρα ενός ανθρώπου ή μιας αδυναμίας.

Συμπτώματα Διάγνωση Θεραπεία Αναζήτηση βοήθειας Αντιμετώπιση Έκβαση

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΔΜΣ;

Τα συμπτώματα της ΔΜΣ μπορούν να αναστατώσουν τις καθημερινές σας δραστηριότητες και την ικανότητά σας να λειτουργήσετε σε φυσιολογικά πλαίσια. Τα συμπτώματα μπορεί να τα προκαλέσουν κάποιες λέξεις, ήχοι ή καταστάσεις που σας θυμίζουν το τραυματικό γεγονός. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, τα συμπτώματα διαχωρίζονται στις ακόλουθες κατηγορίες:

Επανεισαγωγή

  • αναδρομές στο παρελθόν, κατά τις οποίες νιώθει το άτομο ότι το γεγονός συμβαίνει ξανά και ξανά
  • ζωηρές, παρεμβατικές αναμνήσεις του συμβάντος
  • συχνοί εφιάλτες σχετικοί με το συμβάν
  • ψυχική ή σωματική δυσφορία κατά την υπενθύμιση του συμβάντος

Αποφυγή

  • συναισθηματική απάθεια
  • έλλειψη ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες
  • απώλεια μνήμης σχετικά με το πραγματικό συμβάν
  • ανικανότητα έκφρασης συναισθημάτων
  • αποφυγή ατόμων ή καταστάσεων που υπενθυμίζουν στον πάσχοντα το συμβάν

Διέγερση και Αντιδραστικότητα

  • δυσκολία συγκέντρωσης
  • εύκολη πρόκληση έκπληξης και υπερβολική αντίδραση στο γεγονός που την προκάλεσε
  • συνεχής αίσθηση ότι είναι κανείς σε εγρήγορση
  • ευερεθιστότητα
  • περίοδοι θυμού
  • δυσκολία να κοιμηθείτε ή να παραμείνετε κοιμισμένοι

Γνώση και Διάθεση

  • αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σας
  • διαταραγμένα συναισθήματα τύψεως, ανησυχίας ή κατηγοριών
  • δυσκολία να θυμηθείτε το συμβάν
  • μειωμένο ενδιαφέρον για δραστηριότητες που κάποτε απολαμβάνατε.

Τα άτομα με ΔΜΣ μπορεί επίσης να βιώσουν κατάθλιψη και κρίσεις πανικού. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να προκαλέσουν:

Διάγνωση

Πώς γίνεται η διάγνωση της ΔΜΣ;

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση η οποία να κάνει διάγνωση σχετικά με την ΔΜΣ. Την πάθηση αυτή είναι δύσκολο να την διαγνώσει κανείς, επειδή τα άτομα που πάσχουν από την διαταραχή αυτή είναι απρόθυμα να ξαναθυμηθούν ή να συζητήσουν για τραυματικά γεγονότα ή για τα συμπτώματα που τους τα έχουν προκαλέσει. Ένας ειδικός ψυχικής υγείας είναι ο καταλληλότερος για να διαγνώσει την ΔΜΣ. Αυτοί οι ειδικοί περιλαμβάνουν τους ψυχιάτρους, τους ψυχολόγους και τους νοσηλευτές ψυχικής υγείας.

Η διάγνωση της ΔΜΣ απαιτεί να έχετε βιώσει όλα τα ακόλουθα συμπτώματα για ένα ή περισσότερους μήνες:

  • τουλάχιστον ένα σύμπτωμα επανεισαγωγής
  • τουλάχιστον ένα σύμπτωμα αποφυγής
  • τουλάχιστον δύο συμπτώματα διέγερσης και αντιδραστικότητας
  • τουλάχιστον δύο συμπτώματα γνώσης και διάθεσης

Τα συμπτώματά σας θα πρέπει να είναι τόσο σοβαρά, ώστε να αναστατώνουν τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν την εργασία ή την φοίτηση στο σχολείο, ή το να βρίσκεστε με τους φίλους και την οικογένειά σας.

Θεραπεία

Πώς θεραπεύεται η ΔΜΣ;

Αν έχετε διαγνωστεί με ΔΜΣ, είναι πιθανό ο γιατρός σας να σας συνταγογραφήσει ένα συνδυασμό θεραπειών, οι οποίες περιλαμβάνουν:

  • Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, ή «θεραπεία ομιλίας», ώστε να σας ενθαρρύνει να θυμηθείτε το τραυματικό γεγονός και να εκφράσετε τα συναισθήματά σας. Θα σας βοηθήσει επίσης να αποστασιοποιηθείτε από το τραύμα και να μειώσετε τα συμπτώματά σας.
  • Συμμετοχή σε υποστηρικτικές ομάδες, όπου μπορείτε να συζητήσετε τα συναισθήματά σας με άλλα άτομα που υποφέρουν από ΔΜΣ επίσης. Θα σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε ότι τα συμπτώματά σας δεν είναι κάτι ασυνήθιστο και ότι δεν είστε μόνοι σας.
  • Φαρμακευτική αγωγή, για παράδειγμα αντικαταθλιπτικά, αντιαγχωτικά φάρμακα και υπνωτικά, ώστε να μειώσει την συχνότητα εμφάνισης παρεμβατικών σκέψεων που σας αναστατώνουν και να σας βοηθήσει να ξεκουραστείτε. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων έχει εγκρίνει δυο αντικαταθλιπτικά για την συγκεκριμένη θεραπεία της ΔΜΣ: την σερτραλίνη (Zoloft) και την παροξετίνη (Paxil).

Πολλά από τα άτομα που υποφέρουν από ΔΜΣ στρέφονται προς τις παράνομες ναρκωτικές ουσίες και το αλκοόλ, ώστε να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά τους. Αν και οι μέθοδοι αυτές μπορεί να τους ανακουφίσουν προσωρινά, στην πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζουν την υποβόσκουσα αιτία του άγχους. Μπορεί ακόμη και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Αν έχετε κάποιο πρόβλημα σχετικά με την κατάχρηση ουσιών, ο θεραπευτής σας μπορεί να σας προτείνει ένα πρόγραμμα 12 βημάτων ώστε να μειώσετε την εξάρτησή σας από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.

Αναζήτηση βοήθειας

Πότε πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια σχετικά με την ΔΜΣ;

Αν βιώνετε συμπτώματα ΔΜΣ, θυμηθείτε ότι δεν είστε μόνοι. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων, 8 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ΔΜΣ ετησίως.

Αν κάνετε συχνά σκέψεις που σας αναστατώνουν, αν νιώθετε ανίκανοι να ελέγξετε τις πράξεις σας ή φοβάστε ότι θα προκαλέσετε ζημιά στον εαυτό σας ή σε άλλους ανθρώπους, θα πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια άμεσα.

Αντιμετώπιση

Πώς να αντιμετωπίσετε την ΔΜΣ;

Η ψυχοθεραπεία είναι ένα σημαντικό εργαλείο  το οποίο θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της ΔΜΣ. Μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε τι είναι αυτό που προκαλεί τα συμπτώματά σας, να τα θέσετε υπό έλεγχο και να αντιμετωπίσετε τους φόβους σας. Η υποστήριξη των φίλων και της οικογένειά σας θα σας βοηθήσει επίσης.

Η ενημέρωση σχετικά με την ΔΜΣ θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τα συναισθήματά σας  και πώς να τα αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά. Θα σας βοηθήσει, επιπλέον, το να ακολουθείτε ένα υγιεινό τρόπο ζωής και το να φροντίζετε τον εαυτό σας. Βεβαιωθείτε ότι κάνετε ισορροπημένη διατροφή, ότι ασκείστε και ότι ξεκουράζεστε αρκετά και ότι αποφεύγετε  οτιδήποτε μπορεί να σας αγχώσει ή να επιδεινώσει το άγχος σας.

Υπάρχουν ομάδες υποστήριξης για την ΔΜΣ παγκοσμίως, αλλά προφανώς και στην περιοχή σας. Μπορείτε να τις βρείτε με μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τα άτομα με ΔΜΣ;

Αν υποφέρετε από ΔΜΣ, η αντιμετώπιση σε πρώιμο στάδιο μπορεί να σας ανακουφίσει από τα συμπτώματά σας. Μπορεί επίσης να σας προσφέρει αποτελεσματικές στρατηγικές για το πώς να αντιμετωπίσετε τις παρεμβατικές σκέψεις, τις αναμνήσεις και τις αναδρομές στο παρελθόν. Μέσα από την θεραπεία, τις ομάδες υποστήριξης και την φαρμακευτική αγωγή μπορείτε να βρείτε τον δρόμο της ανάρρωσης. Να θυμάστε πάντοτε ότι δεν είστε μόνοι σας.

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. How common is PTSD? (2015, August 13) http://www.ptsd.va.gov/public/PTSD-overview/basics/how-common-is-ptsd.asp

2. Mayo Clinic Staff. (2015, April 15). Post-traumatic stress disorder (PTSD): Definition http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/post-traumatic-stress-disorder/basics/definition/con-20022540

3. Post-traumatic stress disorder. (2016, February) http://www.nimh.nih.gov/health/topics/post-traumatic-stress-disorder-ptsd/index.shtml