Αιματολογικές παθήσεις

Κίνδυνος
!!!Η κατάσταση αυτή είναι επείγουσα και απαιτείται ιατρική φροντίδα!!!

Πνευμονική εμβολή

Τι είναι η πνευμονική εμβολή;

Η πνευμονική εμβολή προκαλείται από έναν θρόμβο αίματος στους πνεύμονες.

Είναι δυνατό να καταστρέψει τμήμα του πνεύμονα λόγω της περιορισμένης ροής του αίματος, να μειώσει τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα, καθώς επίσης να επηρεάσει και άλλα όργανα. Οι ογκώδεις ή πολλαπλοί θρόμβοι αίματος μπορεί να αποβούν μοιραίοι.

Η έμφραξη μπορεί να είναι απειλητική για την ανθρώπινη ζωή. Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, έχει ως συνέπεια τον θάνατο του ενός στους τρεις ασθενείς που δεν έγινε διάγνωση της πάθησης ή δεν αντιμετωπίστηκε. Ωστόσο, η άμεση φροντίδα αυξάνει ιδιαίτερα τις πιθανότητες σας να αποτρέψετε κάποια μόνιμη βλάβη στον πνεύμονα.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής;

Τα συμπτώματα μιας πνευμονικής εμβολής εξαρτώνται από το μέγεθος του θρόμβου και από την ακριβή τοποθεσία αυτού στον πνεύμονα.

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της πνευμονικής εμβολής είναι η δυσκολία στην αναπνοή. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σταδιακά ή απότομα.

Άλλα συμπτώματα μιας πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνουν:

  • το άγχος
  • το υγρό ή μελανό δέρμα
  • την στηθάγχη που μπορεί να επεκταθεί στο χέρι, ο σαγόνι, τον αυχένα και τον ώμο
  • την λιποθυμία
  • τον ανώμαλο καρδιακό ρυθμό
  • τη ζάλη
  • το λαχάνιασμα
  • τον πολύ γρήγορο καρδιακό ρυθμό
  • την αναταραχή
  • την αιμόπτυση
  • τον αδύναμο παλμό

Αν παρατηρήσετε ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα, ιδίως την δυσκολία στην αναπνοή, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα.

Αίτια

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν πνευμονική εμβολή;

Οι θρόμβοι αίματος σχηματίζονται εξαιτίας διάφορων λόγων. Οι πνευμονικές εμβολές συνήθως προκαλούνται λόγω βαθιάς φλεβικής θρόμβωσης, μιας πάθησης κατά την οποία σχηματίζονται θρόμβοι αίματος σε  φλέβες που βρίσκονται βαθιά μέσα στο σώμα. Οι θρόμβοι αίματος που προκαλούν συνήθως πνευμονική εμβολή ξεκινούν από τα πόδια ή από την λεκάνη.

Οι θρόμβοι αίματος στις εν τω βάθει φλέβες του σώματος  μπορεί να έχουν πολλές διαφορετικές αιτίες όπως:

  • Τραυματισμός ή βλάβη: Οι τραυματισμοί όπως είναι τα κατάγματα στα οστά ή τα τραβήγματα των μυών μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία και να οδηγήσουν σε θρόμβους αίματος.

  • Αδράνεια: Κατά την διάρκεια μακρών περιόδων απραξίας, η βαρύτητα αποτελεί την αιτία που το αίμα λιμνάζει στις φλέβες των άκρων και μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκύψει σε περίπτωση που παραμένετε σε καθιστή στάση κατά την διάρκεια ενός μεγάλου ταξιδιού ή ενώ είστε κλινήρεις αναρρώνοντας από κάποια ασθένεια.

  • Ιατρικές παθήσεις: Κάποιες παθήσεις μπορεί εύκολα να προκαλέσουν τον σχηματισμό θρόμβων στο αίμα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονική εμβολή. Κάποιες θεραπείες επίσης, όπως μια χειρουργική επέμβαση ή η χημειοθεραπεία κατά του καρκίνου μπορεί επίσης να αποτελούν αιτία για τον σχηματισμό θρόμβων στο αίμα.

Υπάρχουν επιπρόσθετοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσετε  θρόμβο στο αίμα που μπορεί να προκαλέσει πνευμονική εμβολή.

Διάγνωση

Πώς γίνεται η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής;

Υπάρχουν περιπτώσεις που είναι δύσκολο να γίνει διάγνωση της πνευμονικής εμβολής. Αυτό ισχύει κυρίως αν έχετε κάποια άλλη πάθηση στον πνεύμονα ή την καρδιά, όπως ένα εμφύσημα ή υψηλή πίεση του αίματος.

Όταν επισκεφθείτε τον γιατρό σας λόγω των συμπτωμάτων σας, θα σας ρωτήσει για την γενικότερη κατάσταση της υγείας σας, καθώς και να υποφέρετε από άλλες προϋπάρχουσες παθήσεις.

Ο γιατρός σας  θα διενεργήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις για να ανακαλύψει την αιτία των συμπτωμάτων σας:

  • ακτινογραφία θώρακα: Αυτή η βασική, μη επεμβατική εξέταση επιτρέπει στον γιατρό να δει λεπτομερώς την καρδιά και τους πνεύμονές σας καθώς επίσης και οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα μπορεί να υπάρχει στα οστά περιμετρικά των πνευμόνων.
  • ηλεκτροκαρδιογράφημα: Η εξέταση αυτή μετράει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς σας.
  • μαγνητική τομογραφία: Αυτή η σάρωση χρησιμοποιεί τα ραδιοκύματα και το μαγνητικό πεδίο για να σχηματίσει λεπτομερείς απεικονίσεις.
  • αξονική τομογραφία: Αυτή η σάρωση προσφέρει στον γιατρό την ικανότητα να δει διατμηματικές απεικονίσεις των πνευμόνων σας. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει μια ειδική σάρωση που ονομάζεται σάρωση V/Q.
  • πνευμονική αγγειογραφία: Για την εξέταση αυτή πρέπει να γίνει μια μικρή τομή ώστε ο γιατρός να μπορέσει να καθοδηγήσει κάποια εξειδικευμένα εργαλεία μέσα στις φλέβες σας. Ο γιατρός θα σας κάνει μια ένεση με ειδικό χρώμα για να μπορέσει να δει τα αιμοφόρα αγγεία του πνεύμονα.
  • αμφίπλευρο φλεβικό υπερηχογράφημα: Η εξέταση αυτή χρησιμοποιεί ραδιοκύματα για να οπτικοποιήσει την ροή του αίματος και να ελέγξει για θρόμβους αίματος στα πόδια σας.
  • φλεβογραφία: Αυτή είναι μια εξειδικευμένη ακτινογραφία των φλεβών στα πόδια σας.
  • εξέταση Δ-διμερών: Είναι μια εξέταση αίματος.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η πνευμονική εμβολή;

Η θεραπεία που θα πρέπει να ακολουθήσετε για την πνευμονική εμβολή εξαρτάται από το μέγεθος και την τοποθεσία του θρόμβου. Αν το πρόβλημα είναι μικρό και η διάγνωση γίνει νωρίς, ο γιατρός σας είναι πιθανό να σας χορηγήσει κάποια φαρμακευτική αγωγή καθώς κάποια φάρμακα μπορούν να διαλύσουν τους μικρούς θρόμβους.

Τα φάρμακα που μπορεί να σας χορηγήσει ο γιατρός σας περιλαμβάνουν:

  • αντιπηκτικά: Ονομάζονται επίσης αιμοδιαλυτικά. Οι φαρμακευτικές ουσίες ηπαρίνη και βαρφαρίνη αποτρέπουν τον σχηματισμό καινούριων θρόμβων στο αίμα. Μπορεί να σας σώσουν την ζωή κατά την διάρκεια ενός επείγοντος περιστατικού.
  • θρομβολυτικά: Αυτά τα φάρμα επιταχύνουν την διάλυση του θρόμβου. Συνήθως τα χρησιμοποιούν σε περίπτωση ανάγκης, επειδή οι παρενέργειες περιλαμβάνουν επικίνδυνα προβλήματα αιμορραγίας.

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αποδειχθεί απαραίτητη για την αφαίρεση προβληματικών θρόμβων, ιδίως εκείνων που περιορίζουν την ροή του αίματος προς τους πνεύμονες ή την καρδιά. Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, κάποιες από τις επεμβάσεις που μπορεί να κάνει ο γιατρός σας περιλαμβάνουν:

  • φίλτρο της φλέβας: Ο γιατρός σας θα κάνει μια μικρή τομή κι έπειτα θα χρησιμοποιήσει ένα μικρό καλώδιο για να εγκαταστήσει ένα μικρό φίλτρο στην κατώτερη κοινή φλέβα. Η κοινή φλέβα είναι η κύρια φλέβα που οδηγεί από τα πόδια σας στο δεξί τμήμα της καρδιάς σας. Το φίλτρο αποτρέπει την μεταφορά των θρόμβων αίματος από τα πόδια προς τους πνεύμονές σας.
  • αφαίρεση θρόμβου: ένας λεπτός σωλήνας που ονομάζεται καθετήρας θα απορροφήσει τους ογκώδεις θρόμβους εκτός της αρτηρίας. Η συγκεκριμένη μέθοδος δεν είναι τελείως αποτελεσματική λόγω της δυσκολίας που εμπεριέχεται, οπότε δεν είναι πάντοτε και η μέθοδος που επιλέγουν οι γιατροί.
  • ανοιχτή χειρουργική επέμβαση: Οι γιατροί την χρησιμοποιούν μόνο σε επείγουσες περιπτώσεις, όταν δηλαδή ένας ασθενής είναι υπό κλονισμό ή όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν αποφέρει κανένα αποτέλεσμα.

Παράγοντες κινδύνου

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου σχετικά με την πνευμονική εμβολή;

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξετε βαθιά φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή περιλαμβάνουν:

  • τον καρκίνο
  • το οικογενειακό ιστορικό σε εμβολές
  • τα κατάγματα στο πόδι ή στο ισχίο
  • υπερπηκτικές παθήσεις ή γενετικές διαταραχές θρομβώσεων του αίματος, οι οποίες περιλαμβάνουν τον Παράγοντα V Leiden, η μετάλλαξη του γονιδίου της προθρομβίνης και τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεϊνης
  • το ιστορικό καρδιακών προσβολών ή εγκεφαλικών
  • την σοβαρή χειρουργική επέμβαση
  • την παχυσαρκία
  • τον καθιστικό τρόπο ζωής
  • την ηλικία άνω των 60 ετών
  • την λήψη οιστρογόνων ή τεστοστερόνης

Παρακολούθηση της κατάστασης

Πώς μπορεί ένας ασθενής να παρακολουθήσει την κατάστασή του;

Αφού λάβετε την κατάλληλη θεραπεία για την πνευμονική εμβολή στο νοσοκομείο, θα σας συμβουλεύσουν να αντιμετωπίσετε την αιτία που την προκαλεί. Συνήθως αυτή είναι η βαθιά φλεβική θρόμβωση.

Το πιθανότερο είναι ότι θα αρχίσετε να λαμβάνετε αντιπηκτικά φάρμακα, όπως ηπαρίνη και βαρφαρίνη, ώστε να αποφύγετε τον επανασχηματισμό των θρόμβων αίματος. Επίσης μπορεί να χρειαστεί να φοράτε καλσόν διαβαθμισμένης πίεσης (προσομοιάζουν με τα πολύ στενά καλσόν) ή να χρησιμοποιείτε κάποια άλλη συσκευή που να αποτρέπει τον σχηματισμό θρόμβων στα πόδια.

Η τακτική άσκηση των ποδιών είναι επίσης πολύ σημαντικός παράγοντας στην αποθεραπεία για την πνευμονική εμβολή. Ο γιατρός σας θα σας κατατοπίσει πλήρως για το πώς να φροντίσετε τον εαυτό σας και να αποτρέψετε τον σχηματισμό θρόμβων αίματος στο μέλλον.

Είδη πνευμονικών εμβολών

Υπάρχουν διαφορετικά είδη πνευμονικών εμβολών;

Το πιο συνηθισμένο είδος πνευμονικής εμβολής είναι ένας θρόμβος αίματος. Είναι πιθανό οτιδήποτε εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος κι έπειτα προσκολλάται στις πνευμονικές αρτηρίες να μετατραπεί σε πνευμονική εμβολή. Μπορεί να είναι για παράδειγμα λίπος από το μυελό ενός οστού με κάταγμα, το τμήμα ενός όγκου ή άλλου ιστού ή φυσαλίδες αέρα. Ένα σπάνιο είδος εμβολής μπορεί να προκύψει κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως κατά τον τοκετό ή αμέσως μετά την γέννηση. Μια ποσότητα του αμνιακού υγρού που περιβάλλει το έμβρυο εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος της μητέρας και μεταφέρεται στους πνεύμονες.

Deborah Weatherspoon, PhD, MSN, RN, CRNA

+ 8 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Avgerinos E. (n.d.). Pulmonary embolism. vascular.org/patient-resources/vascular-conditions/pulmonary-embolism

2. Deep venous thrombosis (DVT). (2013). melbournehaematology.com.au/fact-sheets/dvt-deep-venous-thrombosis.html

3. How is pulmonary embolism treated? (2011). nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/pe/treatment.html

4. Mayo Clinic Staff. (2015). Amniotic fluid embolism: Definition. mayoclinic.org/diseases-conditions/amniotic-fluid-embolism/basics/definition/con-20035462

5. Mayo Clinic Staff. (2017). Pulmonary embolism: Diagnosis. mayoclinic.org/diseases-conditions/pulmonary-embolism/basics/treatment/con-20022849

6. Mayo Clinic Staff. (2017). Pulmonary embolism: Overview. mayoclinic.org/diseases-conditions/pulmonary-embolism/symptoms-causes/syc-20354647

7. Schoepf UJ, et al. (2004). Spiral computed tomography for acute pulmonary embolism. DOI: 10.1161/01.CIR.0000128813.04325.08

8. What causes pulmonary embolism? (2011). nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/pe/causes