Ασθένειες μυοσκελετικού συστήματος

Ραβδομυόλυση

Τι είναι η ραβδομυόλυση;

Η ραβδομυόλυση αφορά στην κατάρρευση των ήδη κατεστραμμένων σκελετικών μυών.

Η κατάρρευση των μυών προκαλεί απελευθέρωση της μυοσφαιρίνης στην κυκλοφορία του αίματος. Η μυοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη που αποθηκεύει οξυγόνο στους μύες. Η παρουσία πολύ μεγάλης ποσότητας μυοσφαιρίνης στο αίμα μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους νεφρούς.

Στις Η.Π.Α. αναφέρονται περίπου 26.000 περιπτώσεις ραβδομυόλυσης ετησίως.

Η θεραπεία των περισσότερων ασθενών που πάσχουν από ραβδομυόλυση γίνεται με την πρόσληψη υγρών μέσω ενδοφλέβιου ορού. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν αιμοκάθαρση ή αιμοδιήθηση, ώστε να αντιμετωπίσουν πιο σοβαρές βλάβες στους νεφρούς.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Έκβαση

Συμπτώματα

Πώς αναγνωρίζονται τα συμπτώματα;

Τα αρχικά συμπτώματα της ραβδομυόλυσης μπορεί να είναι διακριτικά. Δεν είναι αρκετά συγκεκριμένα και μπορεί να μιμούνται τα συμπτώματα άλλων παθήσεων. Τα συμπτώματα της ραβδομυόλυσης περιλαμβάνουν:

  • μυική αδυναμία
  • μικρή ποσότητα ούρων
  • κόπωση
  • άλγος
  • μώλωπες
  • σκουρόχρωμα ούρα ή ούρα στο χρώμα του τσαγιού
  • σπάνια ούρηση
  • πυρετό
  • αίσθημα δυσφορίας ή αδιαθεσίας
  • ναυτία
  • έμετο
  • σύγχυση
  • αναταραχή

Αίτια

Ποια είναι τα αίτια της ραβδομυόλυσης;

Η ραβδομυόλυση προκαλείται πάντα λόγω τραυματισμού των μυών. Ο τραυματισμός αυτός μπορεί να έχει  κλινικές, χημικές ή γενετικές αιτίες. Οτιδήποτε καταστρέφει τους μύες μπορεί να προκαλέσει την πάθηση αυτή. Οι πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Τραυματισμοί, ζέστη και υπερπροσπάθεια

Οι αιτίες της κατηγορίας αυτής περιλαμβάνουν:

  • τραυματισμό λόγω σύνθλιψης, ο οποίος μπορεί να προκύψει αν πέσει κάτι βαρύ πάνω σας
  • θερμοπληξία
  • εγκαύματα τρίτου βαθμού
  • απόφραξη αιμοφόρων αγγείων
  • χτύπημα από αστραπή
  • έντονο τρόμο
  • ισχαιμικό τραυματισμό των άκρων, ο οποίος μπορεί να προκύψει όταν ο ιστός σας έχει έλλειψη επαρκούς παροχής αίματος
  • παθολογική υπερπροσπάθεια των μυών
  • τροχαίο ατύχημα
  • έντονη άσκηση, όπως συμμετοχή σε μαραθώνιο

Γενετικές και μεταβολικές διαταραχές

Κάποια άτομα εμφανίζουν ραβδομυόλυση λόγω γενετικών παθήσεων, όπως προβλήματα με το μεταβολισμό

  • των λιπιδίων ή των λιπών
  • των υδατανθράκων
  • των πουρινών, που περιέχονται σε συγκεκριμένες τροφές όπως οι σαρδέλες, το συκώτι και τα σπαράγγια

Τα προβλήματα του μεταβολισμού, όπως τα ακόλουθα, μπορεί επίσης να προκαλέσουν ραβδομυόλυση:

  • ο υποθυρεοειδισμός ή τα χαμηλά επίπεδα της θυρεοειδούς ορμόνης
  • η διαβητική κετοξέωση ή η συσσώρευση κετονών στο σώμα
  • η ανισορροπία ηλεκτρολυτών

Οι γενετικές διαταραχές που μπορεί να οδηγήσουν σε ραβδομυόλυση περιλαμβάνουν:

  • την έλλειψη καρνιτίνης
  • την νόσο του McArdle
  • την έλλειψη γαλακτικής αφυδρογονάσης
  • την μυική δυστροφία Duchenne

Μόλυνση και φλεγμονή

Τα είδη μόλυνσης και φλεγμονής που μπορεί να προκαλέσουν ραβδομυόλυση είναι πολλά και περιλαμβάνουν:

  • ιικές μολύνσεις
  • βακτηριακές μολύνσεις
  • πολυμυοσίτιδα
  • δερματομυοσίτιδα
  • δάγκωμα φιδιού

Φάρμακα και τοξίνες

Μια άλλη σημαντική αιτία ραβδομυόλυσης είναι και τα φάρμακα που περιέχουν στατίνες, φάρμακα δηλαδή που λαμβάνουν πολλοί άνθρωποι ώστε να μειώσουν τα επίπεδα της χοληστερίνης. Οι στατίνες περιλαμβάνουν:

  • την ατορβαστατίνη (Lipitor)
  • την ροσουβαστατίνη (Crestor)
  • την πραβαστατίνη (Pravachol)

Αν και η ραβδομυόλυση παρουσιάζεται σε λίγα μόνο από τα άτομα που λαμβάνουν στατίνες, είναι τόσοι πολλοί αυτοί που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα που είναι πολύ σημαντικό να έχουν γνώση του κινδύνου που διατρέχουν.

Η πάθηση αυτή μπορεί επίσης να προκύψει και λόγω έκθεσης σε άλλες ουσίες, σε συγκεκριμένες τοξίνες και στα υψηλά επίπεδα αλκοόλ. Οι ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν ραβδομυόλυση περιλαμβάνουν:

  • την κυκλοσπορίνη
  • την ερυθρομυκίνη
  • την κολχικίνη
  • την κοκαΐνη
  • τι αμφεταμίνες
  • την έκσταση
  • το LSD

Υπάρχουν και πολλές άλλες πιθανές αιτίες. Όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα τμήμα της λίστας.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η ραβδομυόλυση;

Ο ιατρός σας θα εξετάσει τους μεγαλύτερους σκελετικούς μύες του σώματός σας, ειδικά εκείνους που μπορεί να προκαλούν πόνο, ώστε να ελέγξει αν υπάρχει μαλθακότητα. Μπορεί επίσης να διενεργήσουν εξετάσεις αίματος και ανάλυσης ούρων, ώστε να επιβεβαιώσουν την διάγνωση για ραβδομυόλυση.

Οι εξετάσεις που καθορίζουν την υγεία των μυών και των νεφρών μπορεί να περιλαμβάνουν καθοριστικά επίπεδα σε:

  • κινάση κρεατίνης, ένα ένζυμο των σκελετικών μυών, του εγκεφάλου και της καρδιάς
  • μυοσφαιρίνη στο αίμα και τα ούρα, μια πρωτεΐνη-υποπροϊόν της μυικής κατάρρευσης
  • κάλιο, ένα άλλο σημαντικό μεταλλικό στοιχείο που μπορεί να διαρρεύσει από ένα τραυματισμένο οστό ή μυ
  • κρεατινίνη στο αίμα και στα ούρα, προϊόν κατάρρευσης που σχηματίζεται από μυ τον οποίο αποβάλλει το σώμα μέσω των νεφρών

Τα αυξημένα επίπεδα αυτών των ουσιών είναι ενδείξεις μυικής βλάβης.

Θεραπεία

Ποιες επιλογές υπάρχουν σχετικά με την θεραπεία της ραβδομυόλυσης;

Αν ανακαλύψετε την πάθηση σε πρώιμο στάδιο της ανάπτυξής της, η ραβδομυόλυση μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία χωρίς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στους νεφρούς.

Ανάρρωση με υγρά

Η πρόσληψη αρκετών υγρών από το σώμα είναι η πρώτη και η πιο σημαντική θεραπεία. Θα πρέπει να ξεκινήσετε την πρόσληψη ενδοφλέβιων υγρών άμεσα. Το υγρό που θα λάβετε θα πρέπει να περιέχει διττανθρακικό, το οποίο βοηθά στην απόρριψη της αιμοσφαιρίνης από τους νεφρούς.

Φαρμακευτικές αγωγές

Ο ιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει κάποια φάρμακα όπως το διττανθρακικό και κάποια συγκεκριμένα είδη διουρητικών ώστε να υποβοηθήσουν την λειτουργία των νεφρών.

Μπορεί επίσης να θεραπεύσουν και τα υψηλά επίπεδα καλίου στο αίμα, την υπερκαλιαιμία δηλαδή, καθώς και τα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου, δηλαδή την υπασβεστιαιμία, με τα κατάλληλα ενδοφλέβια υγρά.

Αιμοκάθαρση

Αν έχουν ήδη αρχίσει οι βλάβες των νεφρών και η οξεία νεφρική ανεπάρκεια, μπορεί να χρειαστεί να λάβετε διάλυση. Κατά την διάρκεια της διαδικασίας της αιμοκάθαρσης, το αίμα εξάγεται του σώματος και καθαρίζεται σε ειδικό μηχάνημα ώστε να αφαιρεθούν τα απορρίμματα.

Σπιτικές συνταγές

Στις ελαφριές μορφές ραβδομυόλυσης, η θεραπεία στο σπίτι μπορεί να βοηθήσει την διαδικασία ανάρρωσης. Οι στόχοι της θεραπείας στο σπίτι περιλαμβάνουν την ξεκούραση του σώματος ώστε οι μύες να μπορέσουν να αναρρώσουν και την επανυδάτωση, η οποία θα βοηθήσει στην πρόληψη περαιτέρω βλαβών των νεφρών.

Όταν νιώθετε κόπωση, να ξαπλώνετε σε κάποια άνετη στάση και να προσπαθείτε να χαλαρώσετε. Να πίνετε αρκετό νερό και άλλα καθαρά υγρά, όπως ελαφρείς ζωμούς και ποτά που καταναλώνουν οι αθλητές.

Πρόληψη

Συμβουλές πρόληψης της ραβδομυόλυσης

Η πρόληψη της ραβδομυοόλυσης είναι πιθανή αν πίνετε αρκετά υγρά πριν και μετά από έντονη άσκηση. Έτσι, θα αραιώσουν τα ούρα σας και θα βοηθήσετε τους νεφρούς σας να εξαλείψουν την μυοσφαιρίνη που έχουν απελευθερώσει οι μύες σας κατά την διάρκεια της άσκησης.  

Αν πάσχετε από κάποια προϋπάρχουσα εκφυλιστική πάθηση των μυών ή αν έχετε υποστεί βλάβη των μυών μετά από κάποιο πρόσφατο τραύμα, μπορείτε να προλάβετε την ραβδομυόλυση με το να είστε πάντα ενυδατωμένοι.

Να φέρετε πάντοτε ένα γεμάτο μπουκάλι νερό και το οποίο να μπορείτε να το γεμίσετε πάλι, ώστε να έχετε διασφαλίσει την πρόσβασή σας σε κάποιο πόσιμο υγρό. Να πίνετε κάθε φορά που νιώθετε δίψα. Μην περιμένετε να αυξηθεί το αίσθημα δίψας.

Επισκεφθείτε τον ιατρό σας αν υποπτεύεστε ότι είστε ασθενείς ή ότι έχετε κάποια μόλυνση. Μπορείτε να προλάβετε την βλάβη των μυών σας η οποία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ραβδομυόλυση αν αντιμετωπίσετε την ασθένεια το συντομότερο δυνατό.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση;

Η μακροπρόθεσμη έκβαση της κατάστασής σας εξαρτάται από το βαθμό της βλάβης που έχουν υποστεί οι νεφροί σας. Αν η διάγνωση της ραβδομυόλυσης γίνει σε πρώιμο στάδιο, ίσως μπορέσετε να αποφύγετε σοβαρές επιπλοκές και να επιστρέψετε στα φυσιολογικά επίπεδα υγείας σε μερικές εβδομάδες. Ακόμη και τότε, όμως, μπορεί να νιώθετε μακροχρόνια αδυναμία και άλγος των μυών.

Αν εμφανίσετε σοβαρές βλάβες των νεφρών, ίσως οι νεφροί σας να καταστραφούν μόνιμα.

Αρκετά από τα συμπτώματα της ραβδομυόλυσης είναι σοβαρά και μπορεί να αποβούν μοιραία αν δεν λάβετε θεραπεία για αυτά.

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Chavez LO, et al. (2016). Beyond muscle destruction: A systemic review of rhabdomyolysis for clinical practice. 10.1186/s13054-016-1314-5

2. Lopez-Jimenez F. (2018). How do you know if you have rhabdomyolysis from statin use? mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/expert-answers/rhabdomyolysis/faq-20057817

3. Sauret JM, et al. (2002). Rhabdomyolysis. aafp.org/afp/2002/0301/p907.html