Η χρήση μάσκας από τους φροντιστές παιδιών επηρεάζει την ανάπτυξη της ομιλίας τους;

Κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών της ζωής του παιδιού, αναπτύσσονται ταχύτατα οι επικοινωνιακές του δεξιότητες. Είτε με το χαμόγελο, τη γκρίνια και τη φλυαρία, το δείγμα και τη χειρονομία, ή λέγοντας τα πρώτα τους λόγια, τα παιδιά εκφράζονται από τη γέννησή τους. Όμως, ενάμιση χρόνο μετά την πανδημία της COVID-19 και δεν έχει ορατό τέλος, ορισμένες οικογένειες αναρωτιούνται εάν η συνεχής χρήση μάσκας προσώπου από τους παιδικούς σταθμούς, τους εκπαιδευτικούς προσχολικής ηλικίας και άλλους ενήλικες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη της ομιλίας και της γλώσσας του παιδιού τους.

Ενώ αυτό είναι ένα φυσικό πρόβλημα, δεν υπάρχουν γνωστά στοιχεία ότι η χρήση μάσκας προσώπου παρεμβαίνει στην ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας ή στην κοινωνική επικοινωνία. Επιπλέον, τα παιδιά μπορούν ακόμα να έχουν άφθονο χρόνο στο σπίτι με μέλη της οικογένειας χωρίς μάσκες.

Πώς μαθαίνουν τα μωρά να επικοινωνούν;

Τα μωρά δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν. Από την 1η ημέρα, παρακολουθούν τα πρόσωπα και τις κινήσεις του στόματος των αγαπημένων τους. Τους ακούν να μιλούν (για οικογένειες που χρησιμοποιούν προφορική γλώσσα) και κάνουν προσπάθειες να αλληλεπιδράσουν με τους γονείς και τους φροντιστές τους. Κάθε ορόσημο βασίζεται σε ένα άλλο.

Οι γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας ενθαρρύνουν αυτήν την εξέλιξη μιλώντας, τραγουδώντας, παίζοντας “κου-κου τα”, διαβάζοντας και εμπλέκοντας το μωρό τους με πολλούς άλλους τρόπους κάθε μέρα. Όσο περισσότερο ακούει τη γλώσσα ένα παιδί – και όσο πιο αμέριστη προσοχή μπορεί να δώσει ένας γονέας στο παιδί του καθώς το ταΐζει, το κάνει μπάνιο, αλλάζει την πάνα του ή παίζει έξω μαζί του – τόσο καλύτερες θα είναι οι επικοινωνιακές δεξιότητες του παιδιού.

Μπορεί η χρήση μάσκας να προκαλέσει καθυστερήσεις στην ανάπτυξη της ομιλίας και της γλώσσας;

Ένα βασικό μέρος της εκμάθησης της επικοινωνίας για ένα παιδί είναι να παρακολουθεί τα πρόσωπα, τα στόματα και τις εκφράσεις των πιο κοντινών του ανθρώπων. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά μελετούν με προσοχή τα πρόσωπα, οπότε η ανησυχία για τις συμπαγείς μάσκες που καλύπτουν το πρόσωπο είναι κατανοητή. Έρευνες έχουν δείξει ότι όσο το παιδί μεγαλώνει, τόσο μεγαλύτερη έμφαση δίνει στο να διαβάζει τα χείλη και τις εκφράσεις του στόματος και του προσώπου. Ωστόσο, δεν υπάρχουν γνωστές μελέτες ότι η χρήση μάσκας προσώπου επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας του παιδιού, εάν συνεχιστεί η κατά πρόσωπο επικοινωνία και επαφή.

Και σκεφτείτε αυτό, τα παιδιά με προβλήματα όρασης αναπτύσσουν δεξιότητες λόγου και γλώσσας με τον ίδιο ρυθμό με τους συνομήλίκους τους. Στην πραγματικότητα, όταν αφαιρείται μια αίσθηση, οι άλλες μπορεί να ενισχυθούν. Τα μικρά παιδιά θα χρησιμοποιήσουν άλλες ενδείξεις που τους παρέχονται για να κατανοήσουν και να μάθουν τη γλώσσα και την επικοινωνία. Θα παρακολουθούν χειρονομίες, θα ακούνε αλλαγές στον τόνο της φωνής, θα βλέπουν τα μάτια να μεταφέρουν συναισθήματα και θα ακούνε λέξεις.

Συμβουλές για καλύτερη επικοινωνία με τα παιδιά φορώντας μάσκα προσώπου

Ακολουθούν μερικοί τρόποι με τους οποίους τα άτομα που φορούν μάσκες προσώπου και φροντίζουν παιδιά μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξη επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων:

• τραβήξτε την προσοχή του παιδιού πριν μιλήσετε
• αντικρίστε το παιδί απευθείας και βεβαιωθείτε ότι τίποτα δεν εμποδίζει την όραση του παιδιού
• μιλήστε αργά και ελαφρώς πιο δυνατά (χωρίς να φωνάζετε)
• βεβαιωθείτε ότι το παιδί χρησιμοποιεί ακουστικά βαρηκοΐας ή χρησιμοποιεί άλλα βοηθήματα ακοής, εάν έχουν συσταθεί από γιατρό
• χρησιμοποιήστε μάτια, χέρια, γλώσσα σώματος και αλλαγές στον τόνο της φωνής για να προσθέσετε πληροφορίες στην ομιλία
• ρωτήστε το παιδί αν κατάλαβε και επαναλάβετε λέξεις και προτάσεις όταν είναι απαραίτητο
• μειώστε τον θόρυβο και τους περισπασμούς όταν επικοινωνείτε με το παιδί

Φυσικά όλο αυτό είναι μια πρόκληση και για το παιδί και για τους φροντιστές και τους δασκάλους του. Είναι απαραίτητο να προσπαθήσουν όλοι το παιδί να συνεχίσει να αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα και τις εκφράσεις που κάνει κάποιος κάτω από τη μάσκα, παρατηρώντας άλλα χαρακτηριστικά του προσώπου.

Τα παιδιά, ακόμη, αναγνωρίζουν τους ανθρώπους γύρω τους από τα αμετάβλητα χαρακτηριστικά τους. Με τη μάσκα, η ικανότητα αναγνώρισης από τα παιδιά με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται. Επομένως όσο λιγότερες αλλαγές στην εμφάνιση σας πραγματοποιείτε και όσο προσπαθείτε να αξιοποιείτε διακριτά και χαρακτηριστικά για το πρόσωπό σας πράγματα (συγκεκριμένη μάσκα, αποφυγή αλλαγής κουρέματος κτλ), τόσο πιο εύκολο γίνεται για το παιδί να μπορεί να σας αναγνωρίσει.

Πώς θα ενισχύσετε τις επικοινωνιακές δεξιότητες του παιδιού σας όσο συνεχίζεται η χρήση μάσκας;

Θυμηθείτε, τα μωρά και τα νήπια μαθαίνουν τα περισσότερα από την οικογένειά τους! Οι οικογένειες μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας και στην κοινωνική επικοινωνία μέσω της προσωπικής επικοινωνίας όταν τα μέλη της οικογένειας δεν φορούν μάσκες. Αφιερώνοντας χρόνο για να συνομιλήσετε με το παιδί σας χωρίς οθόνες ή άλλες διακοπές – για παράδειγμα, την ώρα του μπάνιου και του δείπνου – τα παιδιά θα φτάσουν στα αναμενόμενα ορόσημά τους.

Ανεξάρτητα από τη χρήση ή όχι μάσκας, ορισμένα παιδιά θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να φτάσουν σε ορόσημα ομιλίας και γλώσσας – και μερικά μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω βοήθεια. Οι καθυστερήσεις και οι διαταραχές της ομιλίας και της γλώσσας είναι κοινές στα μικρά παιδιά, αλλά αυτές είναι συνήθως θεραπεύσιμες με τη βοήθεια λογοθεραπευτή.

Πώς παρέχονται οι υπηρεσίες ομιλίας και γλώσσας με μάσκες;

Ορισμένα παιδιά λάμβαναν ήδη υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης ή έβλεπαν έναν λογοθεραπευτή, πριν από την πανδημία. Πολλές οικογένειες συνέχισαν αυτές τις υπηρεσίες, αλλά άλλες έκαναν ένα διάλειμμα για διάφορους λόγους και τώρα ψάχνουν να ξεκινήσουν ξανά. Ανεξάρτητα από αυτά, οι οικογένειες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι υπηρεσίες λογοθεραπείας εξακολουθούν να υπάρχουν-και τα παιδιά εξακολουθούν να σημειώνουν σημαντική πρόοδο-αυτή τη στιγμή, ακόμη και αν ο θεράπων χρησιμοποιεί μάσκα.