1Τύφος
Τι είναι ο τύφος; Ο τύφος είναι μια νόσος που προκαλείται από λοίμωξη από ένα ή περισσότερα βακτήρια rickettsial και μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω τσιμπήματος από ψύλλους, ακάρεα, ψείρες ή …
Η εσχάρα (eschar) είναι νεκρός ιστός που αποβάλλεται από την επιφάνεια του δέρματος. Παρατηρείται συχνά σε έλκη πίεσης (έλκη κατάκλισης). Η εσχάρα έχει σκούρο χρώμα, μαύρο ή καφέ, και μπορεί να σχηματίσει κρούστα.
Οι πληγές ταξινομούνται σε στάδια ανάλογα με το βάθος τους και την έκταση του δέρματος που επηρεάζεται. Όταν μία πληγή φέρει εσχάρα, δεν μπορεί να ταξινομηθεί, διότι η εσχάρα είναι νεκρός ιστός και καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση της πληγής από κάτω.
Η εσχάρα χαρακτηρίζεται από σκούρο ιστό με κρούστα είτε στο κάτω είτε στο άνω μέρος της πληγής. Ο ιστός που βρίσκεται κοντά μοιάζει με ένα κομμάτι «ατσαλόσυρμα» που έχει τοποθετηθεί πάνω από την πληγή. Η πληγή μπορεί να έχει κρούστα ή εφελκιδοποιημένη εμφάνιση και να είναι μαύρη ή καφέ.
Η εσχάρα μπορεί να είναι πιο μαλακή ή πιο σκληρή από το περιβάλλον δέρμα.
Η εσχάρα είναι συχνά μέρος μιας μεγαλύτερης πληγής. Η περιοχή γύρω από την εσχάρα εμφανίζεται ερυθρή ή ευαίσθητη στην αφή. Επίσης μπορεί να είναι οιδηματώδης ή γεμάτη με υγρό.
Παρόλο που μία εσχάρα δεν μπορεί να ταξινομηθεί με τον ίδιο τρόπο όπως οι πληγές, μία πληγή με εσχάρα συνήθως σηματοδοτεί προχωρημένη κατάσταση, τυπικά σταδίου 3 ή 4.
Τα τέσσερα στάδια των πληγών είναι τα εξής:
Τα πιο προχωρημένα στάδια πληγών μπορεί να οφείλονται σε δερματικούς τραυματισμούς ή έλκη πίεσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα έλκη κατάκλισης όπου η διαρκής πίεση στο δέρμα επηρεάζει την αιματική ροή στους ιστούς. Ως αποτέλεσμα, ο ιστός υφίσταται βλάβη και νεκρώνεται.
Τα έλκη πίεσης παρουσιάζονται περισσότερο συχνά στους αστραγάλους, τις πτέρνες, τα ισχία ή τους γλουτούς.
Η εσχάρα είναι μία συλλογή ξηρού, νεκρού ιστού μέσα σε μία πληγή. Συχνά παρατηρείται σε έλκη πίεσης. Μπορεί να εμφανιστεί εάν ο ιστός ξηραίνεται και προσκολλάται στην πληγή.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ενός έλκους πίεσης περιλαμβάνουν:
Οι πληγές που έχουν προχωρήσει σε στάδιο όπου η εσχάρα τις καλύπτει είναι ιδιαίτερα σοβαρές.
Για παράδειγμα, η ασυνέχεια του δέρματος σε μία πληγή επιτρέπει την είσοδο βακτηρίων τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε κυτταρίτιδα (δερματική λοίμωξη), βακτηριαιμία (βακτήρια στο αίμα) και τελικά σήψη (επικίνδυνη εκτεταμένη σε όλο το σώμα φλεγμονή) που μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή.
Τα οστά και οι αρθρώσεις μπορεί επίσης να μολυνθούν λόγω της πληγής.
Ο γιατρός θα διαγνώσει εσχάρα εξετάζοντας την πληγή και το δέρμα γύρω από αυτή. Θα μετρά τακτικά το μήκος και το πλάτος της πληγής για να καθορίσει εάν μεγαλώνει ή μικραίνει.
Ο γιατρός επίσης θα λάβει υπόψιν του οποιεσδήποτε ιατρικές παθήσεις έχετε που θα μπορούσαν να επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να επουλώνει πληγές. Αυτές περιλαμβάνουν το διαβήτη ή παθήσεις που επηρεάζουν το κυκλοφορικό σύστημα.
Η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί η εμφάνιση εσχάρας. Οι πληγές είναι πολύ πιο εύκολο να προληφθούν παρά να αντιμετωπιστούν.
Όσοι χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο ή είναι καθηλωμένοι στο κρεβάτι είναι σημαντικό να αλλάζουν τακτικά θέση ώστε να ανακουφίζουν την πίεση σε περιοχές επιρρεπείς σε έλκη πίεσης. Καλό θα ήταν να αλλάζουν θέση κάθε 15 λεπτά με μία ώρα.
Το καθαρό και ξηρό δέρμα είναι απαραίτητο για την πρόληψη των πληγών. Αν δεν μπορείτε να ελέγξετε τα ούρα ή τα κόπρανά σας, ο κατάλληλος καθαρισμός είναι απαραίτητος ώστε το δέρμα να μην «ανοίξει».
Η κατανάλωση μιας υγιούς διατροφής με επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών, βιταμίνης C και ψευδαργύρου είναι ζωτικής σημασίας για την επούλωση του δέρματος. Πίνετε άφθονα υγρά για να αποτρέψετε την ξηροδερμία.
Σταματήστε το κάπνισμα, εάν καπνίζετε, και διατηρήστε ένα δραστήριο τρόπο ζωής ώστε να αποτρέψετε τα έλκη πίεσης.
Η θεραπεία για πληγές με εσχάρα εξαρτάται από τα συμπτώματά σας. Για παράδειγμα, εάν η περιοχή γύρω από την πληγή είναι ξηρή, δεν ξεφλουδίζει και δεν έχει ερυθρότητα, ο γιατρός δεν θα σας προτείνει να αφαιρέσετε την εσχάρα, καθώς θεωρείται μέρος της φυσικής επούλωσης του σώματος.
Εάν η εσχάρα ξεφλουδίζει ή έχει υγρό, φαίνεται μολυσμένη ή δεν επουλώνεται, ο γιατρός θα σας προτείνει μία μέθοδο γνωστή ως απομάκρυνση (debridement) για την αφαίρεση του νεκρού ιστού.
Υπάρχουν διαφορετικές μέθοδοι απομάκρυνσης και περιλαμβάνουν:
Επιπρόσθετα με την αντιμετώπιση της πληγής, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει παυσίπονα για τον έλεγχο του πόνου ή/και αντιβιοτικά για την πρόληψη λοιμώξεων. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε μία όσο το δυνατόν περισσότερο υγιεινή διατροφή. Ως μέρος της διατροφής σας θα πρέπει να περιλαμβάνονται και επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών που προωθούν την επούλωση του δέρματος.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του μολυσμένου ιστού και την αποκατάσταση του δέρματος γύρω από την πληγή.
Bhattacharya S, et al. (2015). Pressure ulcers: Current understanding and newer modalities of treatment. DOI:
10.4103/0970-0358.155260
Boyko TV, et al. (2018). Review of the current management of pressure ulcers. DOI:
10.1089/wound.2016.0697
DeMarco, S. (n.d.). Wound and pressure ulcer management.
hopkinsmedicine.org/gec/series/wound_care.html
Eschar-associated rickettsioses. (2018).
cdc.gov/typhus/Eschar-associated-Rickettsioses-508.pdf
Madhok BM, et al. (2013). New techniques for wound debridement. DOI:
10.1111/iwj.12045
Mayo Clinic Staff. (2018). Bedsores (pressure sores).
mayoclinic.org/diseases-conditions/bed-sores/symptoms-causes/syc-20355893
Pressure ulcer staging guide. (n.d.).
in.gov/isdh/files/Pressure_Ulcer_Staging_Guide.pdf
Τι είναι ο τύφος; Ο τύφος είναι μια νόσος που προκαλείται από λοίμωξη από ένα ή περισσότερα βακτήρια rickettsial και μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω τσιμπήματος από ψύλλους, ακάρεα, ψείρες ή …