Αυτισμός και επίσκεψη στον οδοντίατρο: ας το κάνουμε ευκολότερο!

Υπολογίζεται πως στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 4.000-5.000 παιδιά και ενήλικα άτομα που διαγιγνώσκονται με αυτισμό, ενώ τουλάχιστον 20.000-30.000 άτομα με αυτιστικού τύπου διαταραχές ανάπτυξης. Παρότι ο αυτισμός χαρακτηρίζεται σαν αναπηρία πολλές φορές, δεν είναι λίγες οι μελέτες που αποδεικνύουν πως τα άτομα που ανήκουν στο φάσμα, έχουν ουσιαστικά έναν πολύ διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας, και δεν μπορούν πάντα να αποκωδικοποιήσουν τους δικούς μας, νευροτυπικούς, τρόπους. Επομένως, αλλάζοντας κάποια πράγματα στις υπηρεσίες και στον τρόπο που προσφέρονται αυτές στα άτομα με αυτισμό, μπορούμε να κάνουμε την ζωή τους πολύ ευκολότερη.

Έρευνες έχουν συσχετίσει τις αυτιστικού τύπου διαταραχές με κακή γενετική προδιάθεση για ασθένειες των δοντιών και ούλων, επομένως πρέπει το παιδί ή ενήλικας να μπορεί να ανεχτεί επισκέψεις στον οδοντίατρο, πριν η ασθένεια προχωρήσει σε επιπλοκές.

Πώς μπορούμε να προετοιμάσουμε το αυτιστικό παιδί μας για τις επισκέψεις στον οδοντίατρο;

Φυσικά, όπως με όλες τις ασθένειες, κάλιο το προλαμβάνειν, επομένως πρέπει να καθιερώσουμε μια ρουτίνα στοματικής υγιεινής από την εμφάνιση του πρώτου κιόλας δοντιού. Οι γονείς μπορούν να προσφέρουν, παράλληλα με το βούρτσισμα, άλλη μια πηγή απασχόλησης, όπως ένα βιβλίο, ή κάποιο βίντεο, καθώς πολλά παιδιά στο φάσμα ενοχλούνται από συγκεκριμένα ερεθίσματα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφοροι τύποι οδοντόβουρτσας, πολλές οδοντόκρεμες χωρίς γεύση, οπότε επιλέξτε κάποια που το παιδί προτιμάει. Όσο μεγαλώνει το παιδί, καλό είναι να ανεξαρτητοποιείται όλο και περισσότερο, αλλά οι γονείς να μπορούν να ελέγχουν, αν χρειαστεί, την κατάσταση των δοντιών του, προσομοιάζοντας σε έναν βαθμό και μια μελλοντική επίσκεψη στον οδοντίατρο. Τέλος, οι γονείς μαζί με το παιδί μπορούν να θέσουν έναν κώδικα επικοινωνίας, αν το παιδί νιώσει κάποια ενόχληση ή πόνο στο δόντι του, καθώς πολλές φορές τα παιδιά στο φάσμα αγνοούν ή δεν εκφράζουν σωματικούς πόνους.

Κάνοντας ευκολότερη την επίσκεψη στον οδοντίατρο για ένα παιδί στο φάσμα των αναπτυξιακών διαταραχών:

Το κυριότερο θέμα που τίθεται όταν το παιδί πρέπει να επισκεφτεί τον οδοντίατρο, είναι η υπερευαισθησία των ατόμων στο φάσμα των αναπτυξιακών διαταραχών, στο έντονο φως, ήχους, μυρωδιές, πολυκοσμία αλλά και στην μη ανεκτικότητα που δείχνουν για άτομα ή αντικείμενα πολύ κοντά στο πρόσωπό τους. Ωστόσο, ακολουθώντας συγκεκριμένα βήματα, μπορούμε να κάνουμε αυτήν την επίσκεψη πολύ πιο εύκολη.

1. Από τον 1^ο χρόνο ζωής του παιδιού, συνεργαστείτε με τον παιδίατρο για να βρείτε τους κατάλληλους οδοντίατρους που θα αναλάβουν το παιδί όσο αναπτύσσεται. Με αυτόν τον τρόπο και οι ίδιοι οι οδοντίατροι και η ομάδα τους θα γνωρίσουν το παιδί σας, και τις ανάγκες του, και θα προσαρμόζουν κάθε φορά την επίσκεψη αναλόγως. Επιπλέον, το ίδιο το παιδί θα αρχίσει να νιώθει μια οικειότητα με τους γιατρούς και θα έχει συνηθίσει τις επισκέψεις ρουτίνας σε αυτούς.
2. Αν το παιδί δεν έχει ξαναπάει σε οδοντίατρο, καλό είναι να μην είναι η πρώτη του επίσκεψη στο ιατρείο η ίδια με την επίσκεψη όπου γίνεται η εξέταση. Πηγαίνετε πολλές φορές πριν στο ιατρείο, αφήστε το παιδί να συνηθίσει τα φώτα, τους ήχους και τις μυρωδιές, να γνωριστεί με τον γιατρό χωρίς να τον συνδέσει με αρνητικές εμπειρίες, και σταδιακά να προχωρήσετε και στην εξέταση. Ο οδοντίατρος και το παιδί μπορούν να συζητήσουν για την επερχόμενη διαδικασία έτσι ώστε και το παιδί να γνωρίζει τα βήματα.
3. Ενημερώστε πριν πάτε στο ιατρείο για τις ανάγκες του παιδιού σας, για να λάβει και το προσωπικό τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να νιώσει άνετα ο ασθενής. Αυτό μπορεί να σημαίνει λιγότερα φώτα στην αίθουσα αναμονής, επίσκεψη σε ώρες που δεν έχει πολύ κόσμο, να παίζει κάποιο συγκεκριμένο βίντεο στην τηλεόραση κατά την εξέταση, να μπορεί ο γονιός να παραμείνει σε συγκεκριμένες διαδικασίες/εξετάσεις ή να μπορεί το παιδί να φοράει ακουστικά που μειώνουν τον ήχο.
4. Η επίσκεψη πρέπει να έχει θετικό αντίκτυπο, το παιδί να επιβραβεύεται για την σωστή συμπεριφορά του, και μετά το πέρας της εξέτασης να επιβραβεύεται με την αγαπημένη του δραστηριότητα.

Ακόμα και αν ακολουθήσουμε όλα τα παραπάνω βήματα, θα υπάρχουν κάποιοι ασθενείς που θα συνεχίσουν να δυσκολεύονται κατά τις επισκέψεις. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για αγωγές κατά του στρες, ή επικοινωνήστε με το οδοντιατρικό κέντρο σχετικά με την παροχή ελαφράς ή ολικής αναισθησίας σε περιπτώσεις που κριθεί απαραίτητο.