Οι προκαταλήψεις σχετικά με την ψυχική υγεία τείνουν να εξαλείφονται με την πάροδο των χρόνων, δίνοντας χώρο σε άτομα με ψυχολογικές παθήσεις να εκφραστούν και να αναζητήσουν την κατάλληλη βοήθεια δίχως τον φόβο του στίγματος. Ωστόσο, όσον αφορά τους νέους γονείς και ειδικότερα τον γονέα που γέννησε, είναι δύσκολο να γίνει αποδεχτό πως κάποιες φορές, η ψυχολογική διάθεση μπορεί να επιβαρυνθεί με τον ερχομό του μωρού.

Μπορεί η επιλόχειος κατάθλιψη να επηρεάσει και τους 2 γονείς;

Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα είδος κλινικής κατάθλιψης που εμφανίζεται ύστερα από τον τοκετό και προκαλεί αυξημένα επίπεδα θλίψης, κούρασης και άγχους, τα οποία παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα της μητέρας. Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει και τον πατέρα, ωστόσο δεν έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές μελέτες για τους ακριβείς τρόπους που εκδηλώνεται αυτού του τύπου η κατάθλιψη στους άντρες. Ένα ποσοστό της τάξεως 4-25% των νέων πατέρων μπορεί να εκδηλώσει συμπτώματα κατάθλιψης. Η πιθανότητα εκδήλωσης επιλόχειου κατάθλιψης στους νέους γονείς αυξάνεται αν ένας εκ των 2 εμφάνισε κατάθλιψη μετά τον τοκετό. Οι λόγοι εμφάνισης της επιλόχειου κατάθλιψης σχετίζονται, εν μέρει, με τις ορμονικές ανακατατάξεις: στις γυναίκες παρατηρείται κατακόρυφη πτώση των οιστρογόνων, προγεστερονών, προλακτίνης και κορτιζόλης αμέσως μετά τον τοκετό, και στους άντρες παρατηρούνται αυξομειώσεις στην τεστοστερόνη και βαζοπρεσίνη, πριν και μετά την εγκυμοσύνη της συντρόφου τους. Πέραν των βιολογικών παραγόντων που επηρεάζουν την ψυχολογική κατάσταση των γονέων, παράλληλα συμβαίνουν και έντονες αλλαγές στην καθημερινότητα τους, όπως η έλλειψη ύπνου, η αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας ως γονέας και το χάσμα στην υποστήριξη που αναμένουν οι νέοι γονείς από την οικογένεια και τους φίλους, με την υποστήριξη που τελικά λαμβάνουν.

Επηρεάζει ο τρόπος σύλληψης την ψυχολογία των γονέων;

Ακόμα και αν η εγκυμοσύνη ήταν φυσιολογική, ο τρόπος με τον οποίο επιτεύχθηκε μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογική υγεία των γονέων. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το UCL και το University of Padua εντόπισε διαφορές στην ψυχολογική υγεία των γονέων ανάλογα με την διαδικασία σύλληψης. Συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν στοιχεία από την βάση δεδομένων UK Household Longitudinal Study (UKHLS), η οποία καταγράφει ετησίως την ψυχολογική κατάσταση ανδρών και γυναικών. Από το 2009 έως και το 2018, το δείγμα περιλάμβανε 2.151 γυναίκες οι οποίες συνέλαβαν φυσιολογικά και 146 γυναίκες οι οποίες βασίστηκαν σε μεθόδους ιατρικούς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ο μέσος όρος των γυναικών που βασίστηκαν στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, εμφάνισαν μειωμένη ψυχολογική διάθεση τον χρόνο πριν την σύλληψη, η οποία σταδιακά βελτιώθηκε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και επανήλθε τελικά στα φυσιολογικά επίπεδα. Εν αντιθέσει, γυναίκες οι οποίες συνέλαβαν φυσιολογικά, είχαν βελτιωμένη ψυχική διάθεση τον χρόνο πριν την εγκυμοσύνη και αργότερα επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα. Όπως προαναφέραμε, η ψυχολογική διάθεση του ενός γονέα μπορεί να επηρεάσει και τον άλλον γονέα, που δεν εγκυμονεί.

Καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό να πραγματοποιηθούν παρόμοιες έρευνες, δεδομένου του ολοένα και αυξανόμενου αριθμού ζευγαριών που καταφεύγουν στην ΙΥΑ, προκειμένου να βελτιστοποιηθούν οι  τρόποι με τους οποίους μπορούν να βοηθηθούν οι νέοι γονείς.