Αν ρωτήσετε έναν καπνιστή τι του προφέρει το κάπνισμα, είναι πολύ πιθανόν να σας μιλήσει για ευχαρίστηση, ικανοποίηση και καλή διάθεση. Η νικοτίνη, το ενεργό συστατικό του καπνού, είναι διεγερτικό και όταν χρησιμοποιείται σε χαμηλές δόσεις, όπως αυτές που εμπεριέχονται στα τσιγάρα, ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα οι καπνιστές να νιώθουν ευχαρίστηση. Συγκεκριμένα, η νικοτίνη, συνδέεται με το μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τα συναισθήματα ευχαρίστησης και ανταμοιβής, οπότε όταν κάποιος καπνίζει απελευθερώνεται από τον εγκέφαλο του ντοπαμίνη, η οποία του προκαλεί αισθήματα εφορίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, μια νέα έρευνα από μια ομάδα του Πανεπιστημίου του Harvard, διαπίστωσε ότι οι καπνιστές, όταν νιώθουν θλίψη στρέφονται αυτόματα προς το τσιγάρο για να ανακουφίσουν τα συναισθήματα τους. Η εν λόγω έρευνα, δείχνει το πώς η θλίψη αυξάνει ή οδηγεί στην χρήση της νικοτίνης, αλλά και το πώς η χρήση νικοτίνης μπορεί να οδηγήσει τελικά σε κατάθλιψη.

Το κάπνισμα μπορεί να μειώσει το αίσθημα της θλίψης;

Η θλίψη είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα, το οποίο συνήθως εμφανίζεται ως απάντηση σε κάποια απώλεια. Η θλίψη που διαρκεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα και είναι πολύ έντονη, οδηγεί σε κατάθλιψη, η οποία επιφέρει πολλά δυσλειτουργικά προβλήματα στη ζωή του ατόμου. Από την άλλη, η συνηθισμένη θλίψη κάνει τους ανθρώπους να στρέφονται στον εσωτερικό τους κόσμο και να προσπαθούν να επιλύσουν τα προβλήματα που τους απασχολούν. Αυτή η έμφυτη αντίδραση των ανθρώπων στην θλίψη, μειώνεται στους καπνιστές, καθώς αντί να στραφούν στον εαυτό τους ή σε άλλους ανθρώπους για να αντιμετωπίσουν την θλίψη τους, βρίσκουν άμεση ανακούφιση στην νικοτίνη. Αυτό, με την πάροδο του χρόνου, οδηγεί σε πιο έντονη θλίψη και τελικά σε κατάθλιψη, αφού ουσιαστικά κανένα τους πρόβλημα δεν επιλύεται απλά «μουδιάζει» για λίγο.

Μπορεί το κάπνισμα να οδηγήσει τους νέους σε κατάθλιψη;

Οι έφηβοι, αισθάνονται όλα τους τα συναισθήματα πιο έντονα. Καθώς ωριμάζουν, μεταβαίνουν από την συναισθηματική αντιδραστικότητα, στην πιο μετριοπαθή συναισθηματική κατάσταση των ενηλίκων.

Η συναισθηματική αντιδραστικότητα που σχετίζεται με την θλίψη κατά την εφηβική ηλικία, μπορεί να οδηγήσει τους νέους στο κάπνισμα, ως ένα μέσω για να νιώσουν καλύτερα. Αυτό με την σειρά του, όπως είπαμε πιο πάνω, ενδεχομένως να τους οδηγήσει σε κατάθλιψη. Βέβαια, σύμφωνα με τους ειδικούς, η συναισθηματική αντιδραστικότητα των νέων, εξαρτάται από την ηλικία τους, αλλά και από την συναισθηματική τους ωρίμανση, η οποία τους βοηθά στην διαχείριση των προβλημάτων και των συναισθημάτων τους.

Δεν υπάρχει ωστόσο, σαφή απάντηση στο ερώτημα αν το κάπνισμα μπορεί να διακόψει την συναισθηματική ωρίμανση, κάνοντας τους νέους καπνιστές πιο ευάλωτους στην κατάθλιψη ή αν η διακοπή της συναισθηματικής τους ωρίμανσης μπορεί να τους οδηγήσει στα ναρκωτικά. Εκείνο που γνωρίζουν οι επιστήμονες είναι ότι το κάπνισμα συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, με την χρήση μαριχουάνας, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και την χρήση άλλων ουσιών. Για να απαντηθούν ωστόσο αυτά τα καίρια ερωτήματα και δεδομένου ότι οι περισσότεροι καπνιστές αρχίζουν να καπνίζουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους, πρέπει να πραγματοποιηθούν περεταίρω μελέτες, παρόλο που οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία, έχουν τεκμηριωθεί εκτενώς τα τελευταία 50 χρόνια.