Έρευνες που έχουν γίνει στο παρελθόν έχουν βρει συσχέτιση μεταξύ των καρδιαγγειακών παθήσεων και της άνοιας. Αντίστοιχα, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μια υγιής καρδιά συνδέεται με βελτιωμένες γνωστικές και νοητικές ικανότητες. Οι ερευνητές δηλώνουν ότι η κατανόηση της σχέσης μεταξύ των ασθενειών αυτών θα συμβάλει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών που θα στοχεύουν τους μηχανισμούς γήρανσης.

Η γνωστική απόδοση ενός ανθρώπου συνδέεται με την υγεία της καρδιάς του;

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν στοιχεία από περίπου 30.000 συμμετέχοντες με συνολικά καλή υγεία, των οποίων η μέση ηλικία ήταν τα 63 έτη. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε σάρωση μαγνητικής τομογραφίας και κλήθηκαν σε αξιολόγηση των γνωστικών τους ικανοτήτων με τεστ νοημοσύνης. Αυτά τα γνωστικά τεστ αξιολογούν την ικανότητα ενός ατόμου να επιλύνει προβλήματα βασιζόμενο στη λογική και όχι σε προηγούμενες γνώσεις. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η γνωστική απόδοση συνδέεται με μετρήσεις ενδεικτικές μιας υγιούς καρδιάς. Οι μετρήσεις αυτές έγκεινται στον μεγαλύτερο όγκο και μάζα των καρδιακών κόλπων και κοιλιών, καθώς και στην αυξημένη έκταση της αορτής, της κυριότερης καρδιακής αρτηρίας. Στον αντίποδα, οι συμμετέχοντες με χαμηλότερη γνωστική απόδοση παρουσίασαν μικρότερους όγκους καρδιακών κόλπων και κοιλιών, μαζί με μειωμένη αορτική έκταση. Οι συμμετέχοντες με μεγαλύτερη εκτατότητα και ελάχιστη δυσκαμψία της αορτής, ένδειξη της καλής καρδιαγγειακής υγείας, δεν παρουσίασαν μεταβολές στη γνωστική τους ικανότητα που συνδέονται με τη γήρανση. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν μια στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ της υγείας του εγκεφάλου και της καρδιάς, ακόμα και όταν παρεμβάλλονται παράγοντες δημογραφικής και καρδιομεταβολικής φύσης.

Ο δρ. Scott Kaiser δήλωσε ότι συχνά έρχεται σε επαφή με ασθενείς που πάσχουν από άνοια και καρδιαγγειακά προβλήματα. “Γνωρίζουμε ήδη ότι η εγκεφαλική και η καρδιακή λειτουργία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η έρευνα αυτή μας έδωσε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα, αφού το μεγάλο αριθμητικό δείγμα επέτρεψε στους ερευνητές να μελετήσουν σε βάθος την υγεία της καρδιάς και να την συνδυάσουν με γνωστικούς δείκτες υγείας.”

Πώς συνδέεται η υγεία της καρδιάς και η γνωστική λειτουργία;

Οι μηχανισμοί πίσω από τη σύνδεση μεταξύ της καρδιαγγειακής υγείας και της άνοιας παραμένουν ακόμα άγνωστοι. Παρόλο που προηγούμενες έρευνες είχαν συνδέσει την υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου με γνωστούς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η υπέρταση και η υψηλή χοληστερόλη, δεν αρκούν για να εξηγήσουν πλήρως το πώς επηρεάζουν τη σχέση μεταξύ των δύο οργάνων.

Άλλες έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε μονοζυγωτικά δίδυμα επιβεβαιώνουν τη συσχέτιση μεταξύ καρδιαγγειακής υγείας και γνωστικής απόδοσης. Μάλιστα, η σχέση αυτή μπορεί να εξηγηθεί από οικογενειακούς παράγοντες, υπονοώντας ότι η έκθεση σε ερεθίσματα από την παιδική ηλικία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την καρδιακή και εγκεφαλική λειτουργία.

Η συγκεκριμένη έρευνα εξετάζει το αν η επιβαρυμένη εγκεφαλική και καρδιαγγειακή υγεία αποτελεί συνέπεια της επιταχυνόμενης πολυσυστημικής γήρανσης. Επιπλέον, οι ερευνητές εξετάζουν την πιθανότητα ύπαρξης εναλλακτικών μηχανισμών που εξηγούν τη σχέση μεταξύ εγκεφάλου και καρδιάς. Το ερώτημα αυτό φέρνει στο φως μια έρευνα γύρω από τη νόσο του Alzheimer που απέδειξε την ύπαρξη θραυσμάτων της πρωτεΐνης “βήτα-αμυλοειδές” στον εγκέφαλο, η οποία ενδεχομένως υπάρχει και στον μυϊκό ιστό της καρδιάς και οδηγεί σε εξίσου παθολογικές καταστάσεις. Η αρχική έρευνα, ωστόσο, δεν υποδεικνύει ότι η βεβαρημένη καρδιακή υγεία συνεπάγεται κακή γνωστική απόδοση ή το αντίθετο. Λόγω του ότι η έρευνα βασίζεται στην παρατήρηση, οι ερευνητές δεν είναι σε θέση να βγάλουν κάποιο οριστικό συμπέρασμα για την αιτιότητα του φαινομένου αυτού.

Ο δρ Kaiser ελπίζει πως η έρευνα θα αποτελέσει έναυσμα για περαιτέρω μελέτη. Όπως δηλώνει, είναι απαραίτητη η μελέτη των αμυλοειδών σε κυτταρικό επίπεδο, προκειμένου να κατανοήσουμε τον πλήρη ρόλο τους στον εγκέφαλο και το κατά πόσο επηρεάζουν και λειτουργίες της καρδιάς.